Xebat le allmanya û espanya
Le allmanya, ke balle myanrrewe soşyalîstekan behêzbûn, soşyalîzm le mawey salanêkî dûrudrêj frîwixwardinî be çalakî rojaney parlemanî weha cêkewte bûbû, ke çîdî neydetwanî hîç core destipêşxerîyek nîşanbdat. Tenanet rojnameyekî burcwazî wek frankforter tsaytung (Frankfurter Zeitung) xoy benaçar debînêt ddan beweda bnêt, ke ” mêjûy gelanî ewrupa, pêştir hîç kat şorrşêkî weha hejar le boçûnî dahênerane û lawaz le wzey şorrşigêrraney berhemnehênawe “. Letek ewey ke partêk be jmareyekî fretir endam le her partêkî wek xoy le dunyada, ke sallanêk behêztirîn rêkixrawî ramyarîy allman bû, weha asan û bê hîç bergirîyek meydanî bo hîtler û darudestekey çollkird, nîşaneyekî fre aşkray lawazî û bêtwanayî em parteye.
Berawridî barudoxî allmanyay ew serdeme letek helumercî yekêtîye pîşeyye anakosendîkalîstekan le espanya û betaybet fre cemawerîyan le katalonya, cyawazî nêwan bzûtnewe kargerîyekanî em dû wllate bebaşî dexaterrû. Katêk ke le cunî 1936da, pîlanî fermande faşîstekanî supa cêbecêkra, tenya berhellsitî qaremananey fîdrasyonî mîlî kargeran (CiNT) û fîdrasyonî enarkîstekanî îrya (FAI) bû, ke ajawey faşîstekanî le katalonyada tenya le mawey çend rojêkda kipkirdewe, beşêkî fre gringî le xakî espanyay le çingî dujmin rizgarkird û pîlangêrranî tewaw sersam kird, be puçellkirdnewey nexşey yekemîyan le girtnî ‘berşelone’da. Paş eme, kargeran neyandetwanî le nîwey rêgeda buwestin, îdî soşyalîzekirdnî zewîyekan (beherewezîkirdnî kêllgekan) û berrêweberayetî karxanekanyan lelayen sendîka kargerîyekan û werzêranewe, cêbecêkrid. Em bzûtnewe, ke birryarî destipêşxeraney endamanî fîdrasyonî mîlî kargeran (CiNT) û fîdrasyonî enarkîstekanî îrya (FAI) bû, be hêzêkî berpênegîrawewe xrayeger, aragon, lîwan û hendê nawçey dîkey wllatî girtewe û jmareyekî zorî le yekêtîyekanî partî soşyalîst (UGT) yekêtî giştî kargeranî letek xoy rakêşkird. Em rûdawe nîşanîda, ke kargeranî enarkosendîkalîstî espanya, nek tenya dezanin çon biçnepay ceng, belku lêwawlêwîşn le boçûnî binyatneraney pêwîst bo zallbûn beser qeyrane ketwaryekanda. Ewe lêhatûîy soşyalîzmî azadîxwazane bû le espanya, ke le demî înternasîwnalî yekemewe, kargeranî be weha gyanêkewe perwerde kirdbû, ke azadî le her ştêkî dîke benrixtir bigrin û serbexoyî hizrî be binçîney bûnî bzûtnewey xoyan bzanin. Ewe bêtwanayî û şermezarî kargeranî rêkixraw le wllatanî dîke bû, ke milyan be ramyarîy dûreperêzaney mîrayetîyekanyan da; her lawazî û xobawerrîy û krêkaranî wllatanî dîkeş bû, ke buwe hoy şkistî kargeran û werzêrranî espanya paş dû sallewnîw le xebatêkî qaremanane û kem wêne.