Nameyekî krawe bo rêkxistne enarkîstîyekan û xellkî sertaserî cîhan derbarey camî cîhanî topîpê le brazîl
Ber lewey ke camî cîhanî (topîpê)î 2014 le brazîl encambidrêt, narrezayetîy berifrawan djî seryanhelldawe. Dewlletî em wllate be serokkomarîy xatû (dîlma rusf) ew narrezayetîyaney serkutkird. (Rusf) ke bexoy le dehey heftay sedey raburdûda çrîkêkî çeprrew bû û djî dîktatorî serbazîy têdekoşa, henûke ke bedesellat geyîştuwe û fermanî bêçenduçûnî be hêzekanî brrazîl dawe, ke her core narrezayetîyek le mawey berpakirdnî (camî cîhanî)da betundî kipbkenewe.
Lem barewe şeş rêkxistinî enarkîstî brazîl nameyekî kraweyan arastey rêkxistne enarkîstîyekan û xellkî sertaserî cîhan kirduwe, ke le xwarewe deqî nameke bo kurdizmanan wergêrrdrawe.
w. le Farsîyewe: Hejên
2î Cunî 2014
Fîfa berpakirdin û berrêwebirdnî camî cîhanî (topîpê)î 2014 raspardey brrazîl kirduwe. Lem sataneda ke em nameye denûsrêt, 25.6 milyard ryal yeksan be 11.5 milyard dolar bo berpakirdnî em xuley camî cîhanî xercikrawe. Le seda heşta û sê ( 83%) em brre pareye le xezêney giştî û bacî hawullatyan dabînkrawe. Eme le katêkda ke layenîkemî krê le brazîl 724 ryal ya 325 dolare û egerî berzibûnewey nirxî tîktêk bo hezar dolar heye. Krêkaranî brazîl hezêney camî cîhanîyan dabînkirduwe, bellam natwanin têyda beşdarîbken. Le raportêkda ke lem dwayaneda bllawbuwetewe, nîşanîdedat, ke (75.8%)î xellkî brazîl djî sermayeguzarîykirdnin le camî cîhanî (topîpê)da.
Îwnîsko raygeyand, ke le brazîl 3.7 milyon mindall le fêrge bêbeşn û 10% gewresallan be nexwêndewarî gîroden. Dewllet birryarîdawe le mawey berpakirdnî (camî cîhanî)da fêrgekan pşûbden [dabxirên], herwek ewey ke lem bwareda kemukrrî bûnî nebêt. Ême le wllatêkda dejîn, ke 242000 xêzan le elektirîk [kareba] bêbeşn. Le weha wllatîkdaye btî topîpê ke be “dyardey” runalldîno nawdebrêt, le beranber çawerrwanî xellkda gutî “be nexoşxane druskirdin natwanrêt camî cîhanît hebêt” .
Barî abûrîy henûkey brazîl zor xrape. Eme le katêkda ke brazîl daray beriztrîn radey bacgîrîye, 50% dahatî napuxtey nêwxoyî dekrête hezêney danewey qerze giştîyekan, bellam nîwey samane berhemhatuwekan deçne gîrfanî çend bankdarêkewe. Gendellîy dewlletî û berrêweberayetî xrap, beser serpayay berjewendîye giştîyekanda zallbuwe.
Pirseke tenya xerckirdnî hezêne sersurrhênerekan nîn bo camî cîhanî topîpê, zorêk le mafe svîlîyekan lepênaw eweda pêşêlkrawn. Hellbete weha ketwarêk ştêkî taze nîye, çunke brazîl daray polîsêke ke bewperrî hêzewe serbazîye û çendîn car nêwende nêwdewletîyekanî wek lêburdinî nêwneteweyî û tenanet rêkixrawî netewe yekgirtuwekan xwazyarî hellweşandnewey (PiM) ya polîsî serbazîy brazîl bûn.
Dewllet polîsî serbazîy berpriskirduwe, taweku xellkî hejar ke le dewruberî yarîgekeda dejîn, çwardewryan bden. Dewllet bo em pirse yarmetî le hêzî serbazî wergirtuwe. Hellbete hêzekanî polîs û supa bo asayîşî xellkî nehatunete bûn, bellku deyanewêt parêzgarî le geştyaran û temaşakeran bken. Bo nmûne komelley werizşî “da mare” le êstada lelayen 2500 kes le hêzekanî polîsî serbazî û supa û hêzî deryayyewe dewredrawe. Fîfa û dewlletî brazîl tenanet mafî nîştecêbûnî xellkyan pêşêlkirduwe û hezaran xêzanyan le (tenekeawa)kan derperranduwe. Hendêk lew xêzanane wek Aldeia Maracanã djî derkirdinyan berhellistyankird û be tundutîjî le şwênî jyanyan derperrênran.
Herweha bo ême ke le çwarçêwey dewlletî “dêmokratîk”da dejên, sersurrmêner nîye, ke serbazan birjêne pêgeyekî lebarî drustkirdin le dllî amazonda (Belo Monte) û narrezayetî nîştecêyyan djî çêkirdnî bendawêk têkbişkênin.*
Lebîrmaneçêt ke 12 krêkar lepênaw drustkirdin û amadekirdnî yarîgeke le katî xoyda gyanyan ledestda. Leyadmanbêt ke furumî sertaserî bergirtin û hellweşandnewey krî mindalan raygeyanduwe, ke nîw milyon kes le mindallan le dawî sêkisroşîdan. Camî cîhanî topîpê tenya çarerreşî zyatir bo em mindallane dehênêt.
Zorêk le ême derrjêyne şeqamekanewe û le djî bar û doxî henûkeyî narrezayetî derdebrrîn, bellam dewllet ke le piştîwanî rageyandne panuporekan behremende, hewilldedat ême be tawanbar nîşanbdat, taweku bitwanêt zyatir serkutgerîy bkat. Rêkxistne nadewlletîy û rêkixrawe nêwneteweyyekan çendîn car tundutîjîyekanî dewlletyan xistûneterrû, bellam ta henûke serencamêkî nebuwe.
Dewllet û dezge kargêrrîye corucorekanî hergîz wellam be daxwazîyekanî xellk bo dabînkirdnî tendrustî, xwêndin û serpena û kar nadenewe. Ewey lem zemînaneda hemane, tenya berencamî têkoşanî yekgirtuwaney xomane.
Tkaye namekey ême werbigrin, zanyarîyekanî be zortirîn kes bgeyênin. Komekman bken, taku be hemû cîhan nîşanbdeyn, ke dewllet û fîfa û piştîwananî camî cîhanî, destyan lenêw destî yekdî nawe, bo ewey ketwarî rûdawekan bşarnewe.
Nawî rêkxistnekan :
Fenikso Nigra
Boletim Operário
Liga Sindical Operária Camponesa
Danças das Idéias
Caos em Fluxo
Barricada Libertária