تۆڵەسێنی دەوڵەتی ئیسرائیل و بەخشندەیی حكومەتی ھەرێم

تۆڵەسێنی دەوڵەتی ئیسرائیل و بەخشندەیی حكومەتی ھەرێم

ساڵی ١٩٦٠ موساد لە وڵاتی ئەرجەنتین كۆنە فەرماندەی نازی ‘ ئۆتۆ ئەدۆڵف ئاییشمان Otto Adolf Eichmann ‘ دەدۆزێتەوە و لە چالاكییەكی نێونەتەوەیی پێچاوپێچدا، تاوانبار لە ئەمەریكای لاتینەوە بۆ خۆرھەڵاتی ناوین دەڕفێنێت و دواتر دادگایی دەكەن و لە سێدارەی دەدەن و لاشەكەی دەسووتێنن و لە دەرەوەی سنووری ئاویی ئیسرائیلەوە خۆڵەمیشەكەی فڕێدەدەن.

بەڵام دەسەڵاتدارانی ھەرێمی كوردستان، بە ھەموو توانایانەوە پشتیوانی لە فەرماندەرانی ئەنفالەكان و فرۆكەوانەكانی كیمیاباران و سەرانی رژێمی بەعس دەكەن و ھەوڵی خەباتكاران بۆ دادگاییان لە ئەوروپا بەدرۆدەخەنەوە و لە ھەرێمی كوردستان تەلاریان بۆ چێدەكەن و بەرەو ئەوروپا بەڕێیاندەكەن، ھەر چەندە ئەمە لەبەر ھاوبەشیی بەرژەوەندی چینایەتی سەروەرانی ھەرێم و ڕژێمی پێشوو و تاوانبارانە، بەڵام ئەوان ھاریكارییان لەتەك تاوانباران بە میواندۆستی و نەریتی خێڵەكیی پاساو دەدەنەوە و پەردەپۆشیدەكەن .

ئەوەی من لێرەدا دەمەوێت قسەی لەسەر بكەم، لایەنگریی لە سێدارە و كوشتن نییە، بەپێچەوانەوە تا سەر مۆخی ئێسقان دژی سێدارە و كوشتنم و تەنانەت دژی لەسێدارەدانی سەدام و ئەوانی دیكەش بووم، چونكە، یەكەم، دژی لەسێدارەدانم و دووە، لەسێدارەدانی سەدام و دارودەستەكەی، بووە ھۆی لەنێوبردنی كۆمەڵێك نھێنی كە دەیانتوانی خزمەتێكی گەورەیان بە مرۆڤایەتی بكەن؛ لەوانە پەیوەندی ڕژێمی بەعس و ئەمەریكا و دەوڵەتانی دیكەی سەر بە پەیمانی ناتۆ و پەیوەندی ڕژێمی بەعس و باڵە چەكدارەكانی بزووتنەوەی كورد. ئەوەی دەمەوێت بیڵێم، ئەوەیە، كە دەوڵەتی ئیسرائیل و زایۆنیزم وەك كردەییكردنەوەی پاگەندە نەتەوەیی و ئایینییەكانیان ئەو كارانەیان ئەنجامنەداوە. بەڵكو فشاری خەڵكی ئیسرائیل بوو. چونكە ھەر لە سەردەمی “ھۆلۆكۆست”ی جووەكاندا،[ شانۆیی ” تیاچوون” به‌سه‌رهاتى ڕێكه‌وتنى ساڵى 1944ی كۆمه‌ڵێك زايۆنيسته‌ لەتەك نازىيه‌كان له‌ هه‌نگاريا. به‌پێى ئه‌و ڕێكه‌وتنامەیه‌ ژماره‌يه‌ك يه‌هودى مۆڵه‌ت وه‌رده‌گرن و به‌ره‌و فه‌له‌ستين هه‌ڵدێن، لە بەرامبەر ئەوەدا زايۆنيسته‌كان له‌ ئاست ڕه‌وانه‌كردنى یەھودییانێكی دیكە بۆ ئۆردوگه‌كانى مه‌رگ چاودەنووقێنن و بێده‌نگه ده‌كه‌ن].

ھەروەھا بەخشندەیی سەروەرانی كوردستان بەرامبەر فەرماندەكانی ئەنفال و فڕۆكەوانەكانی كیمیاباران، لە دژایەتییانەوە نییە بەرامبەر زیندان و سزای سێدارە، بەڵكو لە بێدەنگی و نادەربەستی خەڵكی كوردستاندایە!

لەمانەش گرنگتر، پاراستن و دەربازكردنی فەرماندەكانی نازی بوو لەلایەن دەزگە نھێنییەكانی ئەمەریكا و بریتانیا’وە و بەكاربردنیان بوو وەك دژە كۆمونیست لە دژی ھەژموونی لەشكر و دەوڵەتی شورەوی، بۆ نموونە پرسی ‘ Klaus barbie ‘، ھەر ئاواش سەرانی بەرەی كوردستانی بە نیشتمانی و دیموكراتەوە، بە شیوعی و ئیسلامییەوە، كۆنە سیخوڕ و چەكداری ڕژێمی بەعس’یان كردە “چەكداری شۆڕشگێر” و لە ماوەی ٢٢ ساڵی ڕابوردوودا سەركەوتی ناڕەزایەتی و داخوازییەكانی خەڵكیان پێكردن !

جیاوازییە ڕواڵەتییەكان

جیاوازییە ڕواڵەتییەكان

جیاوازی دەوڵەتانی دێمۆكراتی پارلەمانی لەتەك دەوڵەتانی دیكتاتۆری جەنەڕاڵ و پارلەمانییەكان، چۆنیەتی زیندان و لەسێدارەدانە؛ لە دەوڵەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا بە كورسی ئەلەكتریكی كۆتایی بە ژیانی نەیاران و تاوانباركراوان دەھێنن و پێش ئەوە پشكنینی پزیشكی بۆ نەخۆشەكان دەكرێت، نەكا نەخۆشبن [!!!!!]، لە دەوڵەتە دیكتاتۆرە سەربازیی و پارلەمانییەكاندا، بەبێ پشكنینی پزیكشی و بە سێدارە و گوللەباران، كۆتایی بە ژیانی نەیاران و تاوانباركراوان دەھێنن.

لە ھەر دووبارەكەدا دادگەیەكی سەرووخەڵكی و لە دەرەوەی ویست [ئیرادە]ی فەرمانڕانیكراوان بڕیاری مەرگ، زیندانیمانەوە بەسەر تاكە بێدەسەڵاتەكاندا دەدێت، ئایا سووكایەتیكردن بە مرۆڤ نییە، كە پێش كوشتنی پزیشكێك پشكنینی بۆ بكات، كاتێك كە كۆتایی بە ژیانی مرڤێك بھێنرێت، ئیدی قسەكردن لە ماف گاڵتەجاریی نییە ؟

ئەگەر سێدارە دادوەریی دەوڵەت و یاساكەی بێت، ئەدی جیاوازی دەوڵەتی ئەمەریكا و دەوڵەتی ئێران لە چیدایە ؟

سروودی جەنگ

سروودی جەنگ *

من نیمە
سروودێك بۆ جەنگ،
نە وڵات و
نە سەرۆككۆمار
بێجگە لە لەشكرێ كە دەخوازێ لەپێناو ئەوین
دژی یاسای پارە بجەنگێ، ھیچ لەشكرێكم نییە
من ھیچ كەسێكم نییە بۆ بەھرەكێشی و
سامانێكیشم بۆ چێكردنی ھەژماری بانكی نییە
من نیشتمانم نییە بۆ وەستانەوە دژی ھەژارانێ
كە لە ھەموو لایەكی جیھانەوە دێن
ئەگەر خوازیارین پێكەوە برسییەتی لەنێوبەرین
بەخێربێن
دانیشتوانی جیھان،
تێكۆشەرانی جیھانێكی بێسنوور

و. لە فارسییەوە : ھەژێن

**************************************************************
خوێنەری ھێژا، بەداخەوە ناوی نووسەری فارسیزمانی ئەم ھۆنراوەی ” سرود جەنگ” م بۆ نەدۆزرایەوە و لەبیریشمنەماوە كە لە ڕووپەڕی چ ھاوەڵێكی فەیسبووك وەرمگرتووە. سوپاسگوزاری ھەر كەسیك دەبم، كە ناوی نووسەرەم بۆ بنووسێت

Srûdî Ceng

Srûdî Ceng *

min nîme
Srûdêk bo Ceng,
ne Wllat û
ne Serokkomar
bêcge le Leşkirê ke dexwazê lepênaw Ewîn
djî Yasay Pare bcengê, hîç Leşkirêkim nîye
min hîç Kesêkim nîye bo behrekêşî û
Samanêkîşm bo çêkirdnî Hejmarî Bankî nîye
min Nîştmanim nîye bo westanewe djî Hejaranê
ke le hemû layekî Cîhanewe dên
eger xwazyarîn pêkewe Birsîyetî lenêwberîn
bexêrbên
Danîştwanî Cîhan,
Têkoşeranî Cîhanêkî bêsnûr

w. le Farsîyewe: Hejên

**********************************************************
Xwênerî hêja, bedaxewe Nawî Nûserî Farsîzmanî em Honraweyem bo nedozrayewe û lebîrîşimnemawe ke le Rûperrî çi Hawellêkî Feyisbûk werimgirtuwe.

چیدی ڕێژەنابەستم

چیدی ڕێژەنابەستم *

ئاخ لە ڕێژەبەستنم لە جەنگی نوێدا
لە کۆتایی جەنگەكانی پێشووی بریتانیادا
وڵاتێکی تازه‌ ھاتە پەیدابوون
خوێنێکی تازە کەوتە بزووتن
بەڵام من چیدی ڕێژەنابەستم

منیش بەشی خۆم لە هیندۆسەکانم کوشتوون
لە هەزاران جەنگی جیاوازا
لەوێ بووم لە چاخە گەڕۆکەکانا
درۆی زۆرێك لە پیاوانم ژنەوت
مەرگی زۆرێکم بەرچاوکەوت
بەڵام من چیدی ڕێژەنابەستم

هەمیشه‌ پیرەکانن بەرەو جەنگ ڕاماندەپێچن
هەمیشه‌ش ھەر‌ لاوەکانن لەنێودەچن
بنواڕە ئەو هەمووەی، ئێمە بە شمشێر و تفەنگ بەدەسمانهێنا
پێمبڵێ هەموو ئەو گشتەی ده‌هێنا ؟

بۆ دزینی کالیفۆرنیا لە وڵاتی مەکسیکان
لە جەنگێکی نێوخۆی خوێناویدا جەنگیم
بەڵێ تەنانەت برای خۆمم کوشت
هەروا چەندانی دیكەش
چیدی ڕێژەنابەستم

ھێرشم بردە سەر سەنگەرەکانی ئاڵمان
لە جەنگێکدا کە کۆتایی بەگشت جەنگەکان هێنا
ئاخ دەبوو ملیۆنێ مرۆڤم کوشتبا
هەنووکە دەیانه‌وێت دیسانەوە بمبەنەوە
بەڵام من چیدی ڕێژەنابەستم

هەمیشه‌ پیرەکانن بەرەو جەنگ ڕاماندەپێچن
هەمیشه‌ش ھەر‌ لاوەکانن لەنێودەچن
بنواڕە ئەو هەمووەی، ئێمە بە شمشێر و تفەنگ بەدەسمانهێنا
پێمبڵێ ئەو هەمووە شتەی دەهێنا ؟

بۆ دوا فەرمان بە ئاسمانی یاباندا فڕیم
چاندنی قارچکی ژەهراوی بێئەژمار
کاتێ سووتانی شارەکانم دیت
زانیم کە خەریکە فێردەبم
کە چیدیکە ڕێژەنەبەستم

ھەر ئێستا هاواری ڕابەرانی کارگەران، کارگەکانی موشەك دادەخەن
هاواری یەکگرتووی میوەچنان لە کەنارەکانی کوبا
“ئاشتی” پێدەڵێن یا ” دژەخونی”
“ئەوین”ی پێدەڵێن یا “هۆکار”
بەڵام من چیدیكە ڕێژە نابەستم

Phil Ochs
و. ھەژێن

*****************************************************
* ڕێژەنەبەستن بە واتای نەچوونە شەڕ و جەنگین

Rêjenabestim

Rêjenabestim *

ax le rêjebestnim le Cengî nwêda
le kotayî Cengekanî pêşûy Brîtanyada
Wllatêkî taze hate peydabûn
Xwênêkî taze kewte bzûtin
bellam min çîdî rêjenabestim

mnîş beşî xom le Hîndosekanim kuştûn
le hezaran Cengî cyawaza
lewê bûm le Çaxe gerrokekana
Droy zorêk le Pyawanim jnewt
Mergî zorêkim berçawkewt
bellam min çîdî rêjenabestim

hemîşe Pîrekanin berew Ceng ramandepêçin
hemîşeş her Lawekanin lenêwdeçin
binwarre ew hemuwey, ême be Şimşêr û Tfeng bedesmanhêna
pêmbllê hemû ew giştey dehêna ?

bo dzînî Kalîfornya le Wllatî Meksîkan
le Cengêkî nêwxoy xwênawîda cengîm
bellê tenanet Bray xomim kuşt
herwa çendanî dîkeş
çîdî rêjenabestim

hêrşim birde ser Sengerekanî Allman
le Cengêkda ke kotayî begşit Cengekan hêna
ax debû Milyonê Mrovim kuştba
henûke deyanewêt dîsanewe bimbenewe
bellam min çîdî rêjenabestim

hemîşe Pîrekanin berew Ceng ramandepêçin
hemîşeş her Lawekanin lenêwdeçin
binwarre ew hemuwey, ême be Şimşêr û Tfeng bedesmanhêna
pêmbllê hemû ew giştey dehêna ?

bo dwa ferman be Asmanî Yabanda frrîm
çandinî Qarçikî jehrawî bêejmar
katê sûtanî Şarekanim dît
zanîm xerîke fêrdebim
ke çîdîke rêjenebestim

her êsta Hawarî Raberanî Kargeran, Kargekanî Muşek dadexen
Hawarî Yekgirtûy Mîweçnan le Kenarekanî Kuba
“Aştî” pêdellên ya ” Djexunî”
“Ewîn”î pêdellên ya “Hokar”
bellam min çîdîke rêje nabestim

Phil Ochis
w. Hejên

*****************************************************
* rêjenebestin be watay neçûne Şerr û cengîn

بەپێچەوانەی تێگەییشتنی چەپەوە، بەرزكردنەوەی كۆمەڵێك دروشم یا ڕەدوكەوتنی ئەوروپاگەریی، نابێتە ھۆی گۆڕانی كولتووری كەسێك بە كولتوورێكی دیكە، چونكە لە كۆمەڵناسییدا كولتوور بە مۆری ھەڵكەندراوی سەر پێست دادەنرێت، ھەرچەندە كەسەكان نكۆڵی لێبكەن و پێداگری لەسەر وازھینان لێی بكەن، ئەوا لە شێوازی گفتوگۆ و ھەڵسوكەوت [بەتایبەت لە ھێما و جوڵەی دەست و دەم و چاو]دا، لە شێوازی خواردن و سێكسكردن و خواردنەوەماندا، لە ڕۆییشتن و وەڵامدانەوەی زەنگی مۆبایلەكەماندا، لە كاتی سەركەوتنی ترام و دانیشتن و دابەزینماندا، لە ھەموو وردەكارییەكی ژیانی ڕۆژانەماندا كولتووری زاڵ خۆی نیشاندەدات …

بۆ نموونە، شانازییكردن بە خوان و دارابوونەوە وەك كولتووری خێلەكی، ھەرچەندە زۆرینەی كوردانی دانیشتووی فەیسبووكئاوا پاگەندەی شارستانیبوون و ئەوروپانشینی و جیاوازبوون یا گۆرانی كولتووریان بكەن، بەڵام وێنەكان كەتوارێكی دیكەمان نیشاندەدەن؛ شانازی خێڵایەتی و ئاغایی بە دیواخان و خوانی پڕ خۆراك و جەمی خۆراكخۆر لە سایەی خۆراكبەخشندەیی ئاخای میوانیدەردا !

لەبەرئەوە ناخێڵەكیبوونی ھەر تاكێك بە دابڕانی لە كولتووری خێڵ دەپێورێت، نەك بە پاگەندەی سۆشیالیستبوون، لیبراڵبوون، پۆستمۆدێربوون، ..تد.

لەم بارەوە سەرنجڕاكێشترین دەركەوتن، پەخشكردنەوەی وێنەی سفرەی ڕازاوەی دانیشتوانی فەیسبووكئاوایە لە كاتی ماڵوێرانییەكانی بومەلەرزە و لافا و زریان و تەقینەوە و نەھامەتییەكانی دیكەدا، بۆ نموونە لە كاتی ئاوارەبوونی كوردانی كوردستانی بەشی سوریە، بوومەلەرزەكەی فلیپین، تیرۆركردنی كاوە گەرمیانیدا، تەنانەت ئەم دیاردەیە ھاوكات لە یەك كەسدا دەردەكەوێت، كە لە یەك ڕۆژدا ھەم وێنەی منداڵێكی برسی ئەفریكا و ئاسیا بڵاودەكاتەوە و ھەم وێنەی سفرە ڕازاوەكەی خۆی …

من خەریكە سەرم لێ تێكدەجێت، ئێمە لە كاروان جێماوین یا بیركردنەوە و پاگەندەی ئەو كەسانە بانێكە و دوو ھەوا ؟؟؟؟؟؟

Bepêçewaney têgeyîştinî çepewe, berizkirdnewey komellêk druşm ya redukewtinî ewrupagerîy, nabête hoy gorranî kultûrî kesêk be kultûrêkî dîke, çunke le komellnasîyda kultûr be morî hellkendrawî ser pêst dadenrêt, herçende kesekan nkollî lêbken û pêdagrî leser wazhînan lêy bken, ewa le şêwazî giftugo û hellsukewt [betaybet le hêma û culley dest û dem û çaw]da, le şêwazî xwardin û sêkiskirdin û xwardnewemanda, le royîştin û wellamdanewey zengî mobaylekemanda, le katî serkewtinî tram û danîştin û dabezînmanda, le hemû wirdekarîyekî jyanî rojanemanda kultûrî zall xoy nîşandedat …

Bo nmûne, şanazîykirdin be xwan û darabûnewe wek kultûrî xêlekî, herçende zorîney kurdanî danîştûy feyisbûkawa pagendey şaristanîbûn û ewrupanşînî û cyawazbûn ya goranî kultûryan bken, bellam wênekan ketwarêkî dîkeman nîşandeden; şanazî xêllayetî û axayî be dîwaxan û xwanî pirr xorak û cemî xorakxor le sayey xorakbexşindeyî axay mîwanîderda !

Leberewe naxêllekîbûnî her takêk be dabrranî le kultûrî xêll depêwrêt, nek be pagendey soşyalîstibûn, lîbrallbûn, postmodêrbûn, ..tid.

Lem barewe sernicrrakêştirîn derkewtin, pexişkirdnewey wêney sifrey razawey danîştwanî feyisbûkawaye le katî mallwêranîyekanî bumelerze û lafa û ziryan û teqînewe û nehametîyekanî dîkeda, bo nmûne le katî awarebûnî kurdanî kurdistanî beşî surye, bûmelerzekey flîpîn, tîrorkirdnî kawe germyanîda, tenanet em dyardeye hawkat le yek kesda derdekewêt, ke le yek rojda hem wêney mindallêkî birsî efrîka û asya bllawdekatewe û hem wêney sifre razawekey xoy …

Min xerîke serm lê têkdecêt, ême le karwan cêmawîn ya bîrkirdnewe û pagendey ew kesane banêke û dû hewa ??????

جاران چەپەكان لە ماڵە باوانیاندا ھێندە توندڕەو بوون، كە خواردنی مەولود [ئێوارەی لەدایكبوونی موحەمەد]یا نەدەخوارد، كەچی ئێستا لە ماڵی خۆیاندا بە بۆنەی كریسمس [لەدایكبوونی عیسا]ەوە قەل و قاز سەردەبڕن و زیندی وێنە و فیلمی ئاھەنگەكەیان لەتەك دانیشتوانی فەیسبووكئاوادا دابەشدەكەن ….

شاملو واتەنی “دونایەكی سەیرە گوڵم”