خێزان وەك یەكە و ئامرازی سەركوتگەرانەی سیستەمی چینایەتی !

خێزان وەك یەكە و ئامرازی سەركوتگەرانەی سیستەمی چینایەتی !

ئەو ژنانەی كە پاكێتی مرۆڤایەتی خۆیان پاراستووە، ڕۆژانە دەسەڵاتی كولتوور و خێڵ و بنەماڵە و دەسەڵاتی ڕامیاریی لە ڕێگەی پیاوە ھاوسەرەكانیانەوە وردوخاشیاندەكات. ئەو پیاوانەش كە پاكێتی مرۆڤایەتیی خۆیان پاراستووە، ڕۆژانە دەسەڵاتی كولتوور و خێڵ و بنەماڵە و دەسەڵاتی ڕامیاریی لە ڕێگەی ژنە ھاوسەرەكانیانەوە، وردوخاشیاندەكات.

بەم دەستپێكەوە دەمەوێت بڵێم، خێزان بۆگەندترین و سەركوتگەرتین یەكەی پێكھاتەی سیستەمی چینایەتی و ڕاگری ڕیزبەندی قووچكەیی كۆمەڵایەتییەكان و ئامرازی شكانەوە [ڕەنگپێدانەوە]ی توندوتیژی و سەركوتگەرییە ڕێكخراو و دەزگەییەكانی سیستەمی ڕامیاریی و تێڕوانینی ڕامیاران لە ژیانی ڕۆژانەی كۆمەڵگە و پێكھاتەكانیدا.

خێزان بە ڕادەیەك دژی ئازادی و وێرانگەری سەربەخۆیی تاكە، كە ھەموومان تێیدا سەركوتگەر و ھاوكات ھەمووشمان قوربانی و گیرۆدەین.

Ew jnaney ke pakêtî mrovayetî xoyan parastuwe, rojane desellatî kultûr û xêll û bnemalle û desellatî ramyarîy le rêgey pyawe hawserekanyanewe wirduxaşyandekat. Ew pyawaneş ke pakêtî mrovayetîy xoyan parastuwe, rojane desellatî kultûr û xêll û bnemalle û desellatî ramyarîy le rêgey jne hawserekanyanewe, wirduxaşyandekat.

Bem destipêkewe demewêt bllêm, xêzan bogenditrîn û serkutgertîn yekey pêkhatey sîstemî çînayetî û ragrî rîzbendî qûçkeyî komellayetîyekan û amrazî şkanewe [rengipêdanewe]î tundutîjî û serkutgerîye rêkixraw û dezgeyyekanî sîstemî ramyarîy û têrrwanînî ramyaran le jyanî rojaney komellge û pêkhatekanîda.

Xêzan be radeyek djî azadî û wêrangerî serbexoyî take, ke hemûman têyda serkutger û hawkat hemûşman qurbanî û gîrodeyn.

ئەرێ دۆستینە، ئەنگۆ چۆن لەم ھاوكێشانە تێدەگەن :

ئەوەندەی بووك كێشەی لەتەك خەسووی ھەیە، ھێندە كێشەی لەتەك خەزووری نییە !

ئەوەندەی بووك كێشەی لەتەك دشەكانی ھەیە، ھێندە كیشەی لەتەك ھێوەرەكانی نییە !

دەمارگیریی و شارچییەتی و ناچەگەریی زۆر جار شەرمنۆكانە لە شوناسبەخشین بە نوكتە، خۆی دەخاتەڕوو !

دەمارگیریی و شارچییەتی و ناچەگەریی زۆر جار شەرمنۆكانە لە شوناسبەخشین بە نوكتە، خۆی دەخاتەڕوو !

لە ئۆروپا ئەگەر گوێ لە ناسیونالیست [نیئۆنازی] و نەژادپەرست [رەیسیست] و ڕاستڕەوێك بگریت، ھەر یەكە بە پێی دەربڕینی خۆی دەڵێت “بێگانە وڵاتەكەیان پیسكردووین ! ”

تا ئێرە سەیر نییە، سەیر لەوەدایە، كە لە ھەر كۆڕێكی پەنابەراندا دابنیشیت، ئەگەر كوردانە بێت دەبێژن ” تورك و فارس و عەرەب و ڕەش و پۆلۆنی و ئۆروپای شەرقی ئەم وڵاتەیان تێكداوە و تاڵانكردووە، كولتووریان وا و خۆیان وا و بنەچەیان وا ” ، …… ئیدیدی ئەگەر ناوی بكەرانی ئەو قسانە بە ھەر كەمینەیەكی كۆچەری دیكە بگۆڕین، ھەر ھەمان قسە دەبیستینەوە و ھەمان خۆبردنەپیش لەلای ناسیونالیست و نەژادپەرست و ڕاستڕەوی ئۆروپی دەكات ….

دەقاودەق ئەم بەزمە لە شارەكانی كوردستاندا بەدیاریكراوی شاری سلێمانیدا ھەر ڕۆژە تەنیا لە سەر شەقام و كۆڕی كۆڵاناندا نا، بەڵكو لە كاناڵە میدیاییەكانەوە [لە تەلەفزیۆن و ڕادیۆ و ڕۆژنامە گۆڤار و سایتەكاندا] دەبیستین كە دەلێن ” لادێی ئێمەی خوارد” ، “شارەكەیان پیسكردووە”، “شاریان بۆ دواوە بردووە”، ….

تا ئێرە سەیرنییە، سەیر ئەوەیە، ھەموو شارییەك بە بنەچە لادێیە و ھیچ شارێك بەبێ لادێ نەھاتووەتە بوون و ئەگەر بەرھەمی گوند [ئیدی ئەو بەرھەمە لە شارەزوورەوە بێت یا لە ئێران و ئیسپانیا و ئیسرائیلەوە] نەبێت، ئەوا ھەمووان دەبنە كانیباڵ و منداڵ دایكی خۆی دەخوات و باوك منداڵی خۆی ! لەوەش خراپتر فشاری سووكایەتی [دیسكرمینەشن] شارچییان ئەوەندە لە ڕاگەیاندن و كۆڕی ھونەری و ئەدەبی و گازینۆ و پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكاندا زۆریھێناوە، كە لادیێییەكی بەدبەخت ئەگەر تەنیا چەند ساتێك بۆ سەردانی پزیشك ڕووبكاتە جەنجاڵی شار، ئەوا ئەگەر ھوشیار و شانازیگەر بە سروشتەوە نەبێت، ناچار بە شاردنەوەی لادێییبوونەكەی دەبێت و دەكەوێتە جوینەوەی بنێشتی ھەڵبزركاوی دەمی شارچییان و ڕامیاران و “ڕۆشنبیران”ی شار !

ئەوەی لە بەرنامە تەلەفزیۆنییەكانی كوردستاندا بە خەڵكی گوند دەگوترێت، ئەگەر لە ئۆروپا ئاوا بە ئاشكرا بە كۆچەرانی بیانی بگوترێت، لەلای ئازادیخوازان و سۆیالیستەكان گەورەترین خۆپیشاندان و ناڕەزایەتی بەرپادەكات، بەڵام لەبەرئەوەی كە لە كوردستاندا پاسەوانی زیندان و فەرماندەرانی تیرۆر قسە لە ئازادی دەكەن و خۆیان بە ئازادیخواز دەزانن و ڕۆژانە لە مینبەری مزگەوت و كاناڵی پارت و دەسەڵاتەوە ئازادی ئەتكدەكرێت و كەوڵدەكرێت، لە بەرامبەر سووكایەتی بە لادێی و كوردانی كۆچەری بەشەكانی دیكە و كۆچەرانی عەرەب و كرێكارانی كۆچەر، كەس كاردانەوە نیشاننادات و گاڵتە و نوكتە لەسەر لادێی و شار و ناوچەكانی دیكە، سەرگەرمی ڕۆژانەی خۆ بە سۆشیالیستزان و كۆمونیستزانەكانیشە، كە ئەوەی ئەمڕۆی بەرھەمھێناوە و بەرھەمدەھێنێتەوە.

چەند ساڵ لەمەوبەر گوتوومە، نۆكتە و گاڵتە بە كەسانی دیكە بە شوناسی دیاركراوەوە، تەنیا دەمارگیریی و شارچییەتی و دووبەرەكەی بەرھەمدەھێنێت، ئەوەی ئەمڕۆ شارچییەتی بەو قۆناخە گەیاندووە، بەرھەمی نادەربەستی دوێنێمانە.

بە بۆچوونی من، كەمێك كاركردن لەسەر ئەم پرسیارە خراپنییە :

ئایا گوند بەبێ شار دەتوانێت درێژە بە ژیان بدات؛ ئەی شار بەبێ گوند چەند ڕۆژ بژی؟

***************************************************
تێبینی، مەبەستم لە شار و گوند، تەنیا لە كوردستاندا نییە، بەڵكو مەبەستم لەبەرچاوگرتنەیەتی لە چوارچێوەی جیھانگیریشدا، كە مۆزی گوندی ئەفەریكا و كیوی گوندی ئیسرائیل و خەربزەی گوندی ئێران و پەنیری گوندی توركی و سالاتی گوندەكانی ئیسپانی دەگەیێنێتە كوردستان.

Demargîrîy û şarçîyetî û naçegerîy zor car şerimnokane le şunasbexşîn be nukte, xoy dexaterrû !

Le orupa eger gwê le nasîwnalîst [nîonazî] û nejadpersit [reysîst] û rastirrewêk bigrît, her yeke be pêy derbrrînî xoy dellêt “bêgane wllatekeyan pîskirdûyn ! ”

Ta êre seyr nîye, seyr lewedaye, ke le her korrêkî penaberanda dabnîşît, eger kurdane bêt debêjn ” turk û fars û ‘ereb û reş û polonî û orupay şerqî em wllateyan têkdawe û tallankirduwe, kultûryan wa û xoyan wa û bneçeyan wa ” , …… Îdîdî eger nawî bkeranî ew qsane be her kemîneyekî koçerî dîke bgorrîn, her heman qse debîstînewe û heman xobirdnepîş lelay nasîwnalîst û nejadpersit û rastirrewî orupî dekat ….

Deqawdeq em bezme le şarekanî kurdistanda bedyarîkrawî şarî slêmanîda her roje tenya le ser şeqam û korrî kollananda na, bellku le kanalle mîdyayyekanewe [le telefzyon û radyo û rojname govar û saytekanda] debîstîn ke delên ” ladêy êmey xward” , “şarekeyan pîskirduwe”, “şaryan bo dwawe birduwe”, ….

Ta êre seyirnîye, seyr eweye, hemû şarîyek be bneçe ladêye û hîç şarêk bebê ladê nehatuwete bûn û eger berhemî gund [îdî ew berheme le şarezûrewe bêt ya le êran û îspanya û îsraîlewe] nebêt, ewa hemuwan debne kanîball û mindall daykî xoy dexwat û bawk mindallî xoy ! Leweş xraptir fşarî sûkayetî [dîskirmîneşn] şarçîyan ewende le rageyandin û korrî hunerî û edebî û gazîno û peywendîye komellayetîyekanda zorîhênawe, ke ladyêyyekî bedbext eger tenya çend satêk bo serdanî pzîşk rûbkate cencallî şar, ewa eger huşyar û şanazîger be sruştewe nebêt, naçar be şardnewey ladêyîbûnekey debêt û dekewête cuynewey bnêştî hellbzirkawî demî şarçîyan û ramyaran û “roşnibîran”î şar !

Ewey le bername telefzyonîyekanî kurdistanda be xellkî gund degutrêt, eger le orupa awa be aşkra be koçeranî byanî bgutrêt, lelay azadîxwazan û soyalîstekan gewretrîn xopîşandan û narrezayetî berpadekat, bellam leberewey ke le kurdistanda pasewanî zîndan û fermanderanî tîror qse le azadî deken û xoyan be azadîxwaz dezanin û rojane le mînberî mizgewt û kanallî part û desellatewe azadî etkdekrêt û kewilldekrêt, le beramber sûkayetî be ladêy û kurdanî koçerî beşekanî dîke û koçeranî ‘ereb û krêkaranî koçer, kes kardanewe nîşannadat û gallte û nukte leser ladêy û şar û nawçekanî dîke, sergermî rojaney xo be soşyalîstzan û komunîstzanekanîşe, ke ewey emrroy berhemhênawe û berhemdehênêtewe.

Çend sall lemewber gutûme, nokte û gallte be kesanî dîke be şunasî dyarkrawewe, tenya demargîrîy û şarçîyetî û dûberekey berhemdehênêt, ewey emrro şarçîyetî bew qonaxe geyanduwe, berhemî naderbestî dwênêmane.

Be boçûnî min, kemêk karkirdin leser em pirsyare xrapnîye :

Aya gund bebê şar detwanêt drêje be jyan bdat; ey şar bebê gund çend roj bjî?

****************************************************
Têbînî, mebestim le şar û gund, tenya le kurdistanda nîye, bellku mebestim leberçawgirtneyetî le çwarçêwey cîhangîrîşda, ke mozî gundî eferîka û kîwî gundî îsraîl û xerbzey gundî êran û penîrî gundî turkî û salatî gundekanî îspanî degeyênête kurdistan.
******************************

Wellamêkî narastewxo

Wellamêkî narastewxo le rêgey postî hawellêkewe [ Naseh Halabja] bo gundîyekî şerimnokraw û şanazîker be şarçîyetîyewe [ Soran Sewkani]

Sllaw hawrrê nasîh, pêwîste ême wiryabîn, nekewîne kînedozî û kêbrikêy şarçîyetî û nawçegerîyewe. Ramyarekan zor be mebestewe ew dûberekyane drustdeken, betaybet katêk ke netwanin cemawer lew şwênaneda destemobken.

Min boxom le zorbey postekanimda leser ladêyîbûnî xom pêdagrîdekem û hîç nengîyek le ladêybûnda nabînim îdî gundêkî şarezûr bêt ya horaman û hewlêr û eferîka. Rojgarêk slêmanîş gundêk buwe û le kobûnewey gundîyekanda buwe bew şarey ke emrro nefret le gundî dekat. Min le şarda bêcge le namobûnî mrov besruşt û be peywendîye komellayyetîyekan û cêkewtebûnî kultûr û bîrokey serwerîy dewllet le serûy mrovayetîyewe, hîçî dîke nabînim.

Leberewe tkadekem lawanî roşnibîr û xwêngermî hellebce nekewne dawî ramyarîy û telley partayetî û wellamdanewey şarçîyek. Kardanewe û paşkarayî nîgetîvî şarçîyetî û kînedozî zor xrape û ba êmey gundî nebîne ekterî weha sînaryoyek.

Ew kese [Soran Sewkani] benawekeyda dyare gundîyekî bedbexte, ke xellkî [sêwkanî]ye û bo razîkirdnî demargîrekanî şar, pelamarî hellebceyî û şarezûrî dawe, herwek çon le ewrupa penaberanî netewe cyawazekan pelamarî yekdî deden ta rasîzmî wllatanî penader le xoyan razîdeken, awa kabray [sêwkanî]şi be sukayetî be şarezûrî û hellebceyyekan, xerîkî razîkirdnî rasîzmî slêmanîçyetîye! Rasîzmêk ke gerrekî qereçawa be beşêk le şareke nazanêt, ewî be [wanê] qsenekat, be şarîy nazanêt !

Herweha pêwîste xoman le kayey sûkayetî be ‘ereb û bedewîyekan dûribgrîn û ewanîş mrovin wek ême û şayanî rêzlêgirtnin wek her mrovêk, îdî karyan çîye û kultûryan çone, ewe peywendî be takayetîy xoyanewe heye.

وەڵامێكی ناراستەوخۆ

وەڵامێكی ناراستەوخۆ لە ڕێگەی پۆستی ھاوەڵێكەوە [ Naseh Halabja] بۆ گوندییەكی شەرمنۆكراو و شانازیكەر بە شارچییەتییەوە [ Soran Sewkani]

سڵاو ھاوڕێ ناسیح، پێویستە ئێمە وریابین، نەكەوینە كینەدۆزی و كێبركێی شارچییەتی و ناوچەگەرییەوە. ڕامیارەكان زۆر بە مەبەستەوە ئەو دووبەرەكیانە دروستدەكەن، بەتایبەت كاتێك كە نەتوانن جەماوەر لەو شوێنانەدا دەستەمۆبكەن.

من بۆخۆم لە زۆربەی پۆستەكانمدا لەسەر لادێییبوونی خۆم پێداگریدەكەم و ھیچ نەنگییەك لە لادێیبووندا نابینم ئیدی گوندێكی شارەزوور بێت یا ھۆرامان و ھەولێر و ئەفەریكا. ڕۆژگارێك سلێمانیش گوندێك بووە و لە كۆبوونەوەی گوندییەكاندا بووە بەو شارەی كە ئەمڕۆ نەفرەت لە گوندی دەكات. من لە شاردا بێجگە لە نامۆبوونی مرۆڤ بەسروشت و بە پەیوەندییە كۆمەڵاییەتییەكان و جێكەوتەبوونی كولتوور و بیرۆكەی سەروەریی دەوڵەت لە سەرووی مرۆڤایەتییەوە، ھیچی دیكە نابینم.

لەبەرئەوە تكادەكەم لاوانی ڕۆشنبیر و خوێنگەرمی ھەڵەبجە نەكەونە داوی ڕامیاریی و تەڵەی پارتایەتی و وەڵامدانەوەی شارچییەك. كاردانەوە و پاشكارایی نیگەتیڤی شارچییەتی و كینەدۆزی زۆر خراپە و با ئێمەی گوندی نەبینە ئەكتەری وەھا سیناریۆیەك.

ئەو كەسە [Soran Sewkani] بەناوەكەیدا دیارە گوندییەكی بەدبەختە، كە خەڵكی [سێوكانی]یە و بۆ رازیكردنی دەمارگیرەكانی شار، پەلاماری ھەڵەبجەیی و شارەزووری داوە، ھەروەك چۆن لە ئەوروپا پەنابەرانی نەتەوە جیاوازەكان پەلاماری یەكدی دەدەن تا ڕاسیزمی وڵاتانی پەنادەر لە خۆیان ڕازیدەكەن، ئاوا كابرای [سێوكانی]ش بە سوكایەتی بە شارەزووری و ھەڵەبجەییەكان، خەریكی ڕازیكردنی ڕاسیزمی سلێمانیچیەتییە! ڕاسیزمێك كە گەڕەكی قەرەچاوا بە بەشێك لە شارەكە نازانێت، ئەوی بە [وانێ] قسەنەكات، بە شاریی نازانێت !

ھەروەھا پێویستە خۆمان لە كایەی سووكایەتی بە عەرەب و بەدەوییەكان دووربگرین و ئەوانیش مرۆڤن وەك ئێمە و شایانی ڕێزلێگرتنن وەك ھەر مرۆڤێك، ئیدی كاریان چییە و كولتووریان چۆنە، ئەوە پەیوەندی بە تاكایەتیی خۆیانەوە ھەیە.

ەڕێ جەنەڕاڵەكانی میسر، شۆڕشەكەی [چەپ]یان گەیاندە كوێ ؟

ھەرچەندە لە مەیدانی ئازادی [میدان التحریر] قاھیرە خەڵك دەكوژرێت، ھەرچەندە سكیولاریزمی جەنەراڵەكان بڕیاری قەدەخەكردنی كۆبوونەوەی دە (١٠) كەسی دەدات، ھەرچەندە لە كەرتە پیشەسازییەكانی سوپای میسردا كرێكاران وەك كۆیلەی سەدەكانی نێوەڕاست كاریانپێدەكرێت و مامەڵەدەكرێن، ھەرچەندە ڕێكخرابوون و سەردانی ڕۆژنامەگەران بۆ كارخانەكانی سوپا و جەنەراڵەكان قەدەخەیە، ھەرچەندە و ھەرچەندە …، كەچی چەپ وەك گوكەرەكەی سەرەڕێ، خۆی بە چیلكەوەردان بەنێو خۆڵەپۆتەی ڕامیاریی خەریككردنەوە، وادەزانێت ئازادیخوازان ھەلھەلەی ئەوانیان بەناوی سۆشیالیزم و كۆمونیزمەوە لە ھەرێمی كوردستان و ئێرانەوە بۆ میسر و پیاھەڵدان بە ھەنگاوە مێژووییەكانی كودەتاچییانی میسر’یان لەبێردەچێت.

بەڵام ئازادیخوازان وەك ڕێبواری ئەو ڕێیەی كە گووكەرانی چەپ لە ڕۆخیدا خۆیان بە چیلكەئاژنی خۆڵەپۆتەوە خەریككردووە، لەتەك ھەر ڕەشبگیرێك و كوژرانی ھەر خۆپیشاندەرێك و سەركوتی ھەر مانگرتنێكدا بیریاندەھێنینەوە، كە سوپا بە سپی و ڕەش و مۆر و سوورییەوە، بێجگە لە سەركوتگەری جەماوەری ژێردەست، ھیچی دیكە نییە!

Errê cenerrallekanî mîsr, şorrşekey [çep]yan geyande kwê ?

Herçende le meydanî azadî [mîdan altihrîr] qahîre xellk dekujrêt, herçende skîwlarîzmî cenerallekan birryarî qedexekirdnî kobûnewey de (10) kesî dedat, herçende le kerte pîşesazîyekanî supay mîsirda krêkaran wek koyley sedekanî nêwerrast karyanpêdekrêt û mamelledekrên, herçende rêkixrabûn û serdanî rojnamegeran bo karxanekanî supa û cenerallekan qedexeye, herçende û herçende …, keçî çep wek gukerekey sererrê, xoy be çîlkewerdan benêw xollepotey ramyarîy xerîkkirdnewe, wadezanêt azadîxwazan helheley ewanyan benawî soşyalîzm û komunîzmewe le herêmî kurdistan û êranewe bo mîsr û pyahelldan be hengawe mêjûyyekanî kudetaçîyanî mîsr’yan lebêrdeçêt.

Bellam azadîxwazan wek rêbwarî ew rêyey ke gûkeranî çep le roxîda xoyan be çîlkeajnî xollepotewe xerîkkirduwe, letek her reşbigîrêk û kujranî her xopîşanderêk û serkutî her mangirtnêkda bîryandehênînewe, ke supa be spî û reş û mor û sûrîyewe, bêcge le serkutgerî cemawerî jêrdest, hîçî dîke nîye!