Komune
Komune
min Tarmayyekî tuqênerm
le Pirxey tewezelîy Mşexor
herasan û
le bedengyî Şewezenga,
xewizrrênî Serwerm,
min ruxênerm …
*****
min bangî ‘Komune’m
bo rizgarî Peyamberm
Cestem tezîwuy,
Jêr Bestellekî hefta Salley Sîbirya û
Gwêm kerrî,
Hera û Zenay Nezmî kon
Mûluley Xwênim,
hencrawî ber Xencerî Serwern
ewêk benawî mnewe,
le Part û Netewe û Nîştîman dedwê
*****
Min Karwanî Komunyaranim,
hatûm û berrêwem
Tînêkî dîke be berdakem
le Dllî germî Kanekana, bjêmewe
Be hetwanî maçî,
Lêwî wişkhellhatûy Lanewazan,
Brînekanim sarrêj kemewe
*****
hatûm û berrêwem..
le Taran û Berlîn,
le Şîkago û Orşelîm
le Mmosko û Kabul
le Helêr û Istanbul
lenêw Rîzî Mangirtûy,
Kenasanî Turkye û
Meşxelbedestanî Allman
Posteçyanî Emerîka û
Aştîxwazanî Îsraîl
pir be Tasey Lêw bo Maç
pir be Çawanî Korpe bo Sozî Dak
pir be Arezûy Pîran bo Lawêtî
pir be Hêzî yekgirtûy Koylanî serdem,
lem Rojî yekî Ayara
Şeq le pêruzî Sermaye helldem
هه‌ڵه‌بجه
هه‌ڵه‌بجه
هه‌ر كه‌س هات و
ناوێكی كه‌ی .. لێنای
ملوانكه‌یه‌ك،
له وشه‌ی فریوده‌رانه‌ی ..
له مل ئاڵای
تاجێكی ژه‌نگنینی هه‌زاران ساڵهی،
له‌سه‌رنای
وه‌كو خوا،
هه‌زار و یه‌ك، ناویان لێتنا؛
شه‌هید
شاژنی نیشتیمان
خوشكی حه‌ما
ته‌نیا و ته‌نیا،
ناوی خۆت نا !
تا ناوی خۆت ..
شاری هه‌ڵچوون و خرۆشان،
بسڕنه‌وه له‌بیرمان
*****
هه‌ر كه‌س هات و
به ڕه‌نگی جادوویی،
تابلۆیه‌كی بۆ كێشای ..
وه‌ك دێوجامه،
بۆ شێوانی ڕاستی ..
تا ڕوخساری خۆت
بشێوێنن لە پێشچاومان
*****
هه‌ر كه‌س هات و
چێرۆكێكی بۆت نووسی،
به‌سه‌رهات و
مێژوویەكی پڕ درۆ؛
لەدایكبوونی میر و شێخ و به‌گ و ئاغا
هه‌مبانه‌یه‌كی پڕ درۆ و (حه‌مد) و (سه‌نا)
ته‌نیا و ته‌نیا،
مێژووه خوێناوییه‌كه‌ی خۆت نا؛
ئەی شاری یاخیبوون و خۆپێشاندان،
كرای به تابلۆی مه‌رگی خەونمان،
*****
تاقیگه‌ی ژاراو‌‌ی سه‌رمایه و
وێرانگه‌ی شه‌ر و ئاشتی دوژمنان
وێستگەیەك بۆ شەمەندەفەری جەنگ و
گۆڕستانێك بۆ ژیان
مەیخانەیەك بۆ شه‌رابنۆشی
ئه‌هریمه‌ن و خواكان
**************
ئازاری ١٩٩٩
* پێشتر له ژماره (٧)ی گۆڤاری هونه‌ری ژیله‌مۆ دا ، به‌ناوی (ئاپه)ە‌وه بڵاوكراوه‌ته‌وه.
Hellebce
Hellebce
Her Kes hat û
Nawêkî key .. Lênay
Milwankeyek,
Le wşey frîwderaney ..
Le mil allay
Tacêkî jenginînî hezaran Salley,
Lesernay
Weku xwa,
Hezar û yek, nawyan lêtna;
Şehîd
Şajnî nîştîman
Xuşkî hema
Tenya û tenya,
Nawî xot na !
Ta nawî xot ..
Şarî hellçûn û xroşan,
Bsirrnewe lebîrman
*****
Her Kes hat û
Be rengî cadûîy,
Tabloyekî bo kîşay ..
Wek dêwcame,
Bo şêwanî rastî ..
Ta ruxsarî xot
bşêwênin leberçawman
*****
Her Kes hat û
Çêrokêkî bot nûsî,
Beserhat û
Mêjûyekî pirr Dro ..
ledaykbûnî Mîr û Şêx û Beg û Axa
Hembaneyekî pirr dro û (hemd) û (sena)
tenya û tenya,
Mêjuwe xwênawîyekey xot na;
ey Şarî yaxîbûn û Xopêşandan,
kray be tabloy Mergî xewnman,
*****
Taqîgey أarawî Sermaye û
WÊrangey Şer û Aştî Dujimnan ..
Wêstgeyek bo Şemendeferî Ceng û
Gorristanêk bo Jyan
Meyxaneyek bo Şerabnoşî
Ehrîmen û Xwakan
*****************
Azarî 1999
* pêştir le jmare (7)î govarî hunerî jîlemo da , benêwî (Ape)ewe bllawkirawetewe.
زه‌نگی جه‌نگ
زه‌نگی جه‌نگ
كامه‌یه، كۆیلان
وڵاتی ئێمه، وڵاتی ئە‌وان
كاتێ، چوار وه‌رزی ساڵ
ماڵ به‌كۆڵین
ده‌ست له ملی،
شه‌قامی سارد و چۆڵین؟
*****
هیچ له خۆتان پرسیوه؛
بۆچ ئێمه‌ی بێماڵ
سنوورمان ته‌نیوه؟
مناڵمان ڕوته‌ڵه و
به‌خۆشمان، به‌رگی دڕندەمان پۆشیوه !
ھەردەم، چرای ماڵمان كز و
ڕوخسارمان زه‌رد
له سه‌رماوه‌رزی بازارا،
بزه‌ی سه‌رلێوی كۆرپه‌مان، ته‌زیوه !
*****
دێته بیرتان، كاتێ كۆمونه
له‌نێو كه‌لاوه‌ی جه‌نگا
مه‌رگی ڕاو نا
زیندانه‌كان ڕوخان،
په‌پوله‌ی ئه‌وین، ئازاد هه‌ڵفڕی
له‌بری گریان، ئه‌شكی شادی
به گوڕ له‌چاومان خوڕی
نه بژی گه‌ل و
نه ئه‌ی نیشتمان ..
نه وێردی كۆیله،
بۆ خوای ئه‌فسانه‌كان
ماڵ به ماڵی هه‌ژاران
پڕ به گه‌رووی كۆمونیاران
سه‌نگه‌ره و سه‌نگه‌ر
سروودی مه‌رگی سه‌رمایه‌مان
به گوێی جیهاندا چڕی؟
*****
تاوێ گوێڕادێرن و بیری به‌نێ
بۆچی سوپای گه‌ل و نیشتمان
لووله‌ی چه‌كی،
نیشانه ده‌گرێته سنگمان؟
ده‌مێ، بۆ نان مانده‌گرین
ده‌مێ، دژی شه‌ڕ
له نێوه‌ندی شار، ده‌نگهه‌ڵبدەبڕین
ده‌مێ، كە بۆ ئازادی، هه‌مووان پێكڕا
ده‌چڕین، بمرێ سه‌رمایه‌دار !
*****
هیچ لە خۆتان پرسیوە،
بۆچی وا ئازادن، ده‌مێ؛
بۆ خوای ئاسمان و زه‌وی،
ده‌نگده‌ده‌ن ،
بۆ یاسا و ڕێسای سه‌روه‌ری،
مل كه‌چده‌كه‌ن؟
بۆ ئازادن، كه خۆ بكوژن
یا بێنه سه‌ر من و
دوا قومی شیری ساواكه‌م بدزن؟
*****
به‌ڵام، كاتێ ھەر كە وتتان
” جیهانه، وڵاتی ئێمە و ھەمووان
ده‌شێوێ ده‌روونی خوا،
ده‌وروژێ پۆلیسی ده‌به‌نگ
خێرا زه‌نگی كڵیسا و كنسێت،
بڵندگۆی مزگه‌وته‌كان دێنه ده‌نگ
ڕێژه ده‌به‌ستن، كوڕانی خوا
تا بپڵیشێننه‌وه، كاسه‌ی سه‌رمان
كۆڵان به كۆڵان، ده‌رگه به ده‌رگه
شه‌وكوتانی فه‌رمانڕه‌وا
ڕاپێچمان ده‌كه‌ن، نۆره‌ی مه‌رگه
تا نه‌له‌رزێ قوچكەی ته‌ختی،
نه‌زمی نوێی سه‌رمایه‌دار!
**********************
ئۆگوستی ١٩٩٨
Zengî Ceng
Zengî Ceng
kameye, Koylan
Wllatî ême, Wllatî ewan
katê, çwar Werzî Sall
Mallbekollîn
Dest le Mlî,
Şeqamî sard û çollîn ?
*****
hîç le xotan pirsîwe;
boç êmey bêmall
Snûrman tenîwe?
Mnallman rutelle û
bexoşman, Bergî drrindeman poşîwe !
herdem Çray Mallman kiz û
Ruxsarman zerd
le Sermawerzî Bazara,
Bzey serlêwî Korpeman, tezîwe !
*****
dête Bîrtan, katê Komune
lenêw kelawey Cenga
Mergî raw na
Zîndanekan ruxan,
Pepuley Ewîn, azad hellifrrî
lebrî giryan, Eşkî Şadî
be gurr leçawman xurrî
ne bjî Gel û
ne ey Nîştman ..
ne Wêrdî Koyle,
bo Xway Efsanekan
Mall be Mallî Hejaran
pirr be Gerûy Komunyaran
Sengere û Senger
Srûdî Mergî Sermayeman
be Gwêy Cîhanda çrrî ?
*****
tawê Gwêrradêrn û Bîrî benê
boçî Supay Gel û Nîştman
Lûley Çekî,
Nîşane degrête Singman?
demê, bo Nan mandegrîn
demê, djî Şerr
le nêwendî Şar, denghellbdebrrîn
demê, ke bo Azadî, hemuwan pêkrra
deçrrîn, bimrê Sermayedar !
*****
hîç le xotan pirsîwe,
boçî wa azadin, demê;
bo Xway Asman û Zewî,
dengdeden ,
bo Yasa û Rêsay Serwerî,
Mil keçdeken?
bo azadin, ke xo bkujn
ya bêne ser min û
dwa Qumî Şîrî Sawakem bidzin ?
*****
bellam, katê her ke wittan
cîhane, Wllatî ême û hemuwan
deşêwê Derûnî Xwa,
dewrujê Polîsî debeng
xêra Zengî Kllîsa û Kinsêt,
Bllindgoy Mizgewtekan dêne Deng
Rêje debestin, Kurranî Xwa
ta bipllîşênnewe, Kasey Serman
Kollan be Kollan, Derge be Derge
Şewkutanî Fermanrrewa
Rapêçman deken, norey Merge
ta nelerzê Quçkey Textî,
Nezmî nwêy Sermayedar !
************
Ogustî 1998
ژووان
ژووان
نه‌تۆرێی له ژیان ..
گه‌ر جارێ، تۆفانی ده‌ریا
به‌ره‌و دوورگه‌ی ئه‌وین
بواری په‌ڕینه‌وه‌ی نه‌دا
نه‌تۆرێی له ئه‌وین
گه‌ر شه‌و داهات و
كاروانكوژه، ڕێی پێهه‌ڵه‌كردی
مه‌تۆرێ، هه‌نگاو هه‌ڵهێنه
سواری ملی شه‌پۆله‌كان به
بۆ پێشه‌وه، نه‌ك به‌ره‌و دوا
كات دره‌نگه
ئه‌و شه‌و ته‌نیا
دێوه‌زمه‌ی ئه‌وبه‌ر،
بۆ تێری هه‌وه‌سی له‌نێوتده‌با
*****
گیانە مەتۆرێ ..
وەرە، ده‌مێكه له‌م به‌ر
چاوه‌ڕوانی هه‌واڵم
له ورده شه‌پۆل
له كۆچڕه‌وی قوڵینگه‌كان
له قه‌ره‌چه سه‌رهه‌ڵگرتووه‌كان
ئاخ .. بێده‌نگیت، دڕدۆنگی كردووم
به گومانەوه لەخۆم ده‌پرسم؛
تۆ بڵێی ماندووبوون،
نوقمی خه‌وی نه‌كردبێ ؟
تۆ بڵێی خه‌نجه‌ره‌كه‌ی خوا
له پشته‌وه‌ڕا،
په‌ی به نهێنییه‌كی دڵی نه‌بردبێ ؟
*****
ناچارم، دڵی خۆم خۆشكه‌م و
وه‌ڵامی خۆم بده‌مه‌وه ..
نا، نا .. هاوڕێ
هیوام پێته
گوێم تامه‌زرۆی
ترپه‌ی دڵته
خێراكه، هه‌نگاوهه‌ڵێنه
بێئۆقره، له‌م به‌ر
چاوڕوانم و
چاوم له ڕێته
************
جونی ١٩٩٨
Juwan
Juwan
netorêy le Jyan ..
ger carê, Tofanî Derya
berew Dûrgey Ewîn
bwarî perrînewey neda
netorêy le Ewîn
ger Şew dahat û
Karwankuje, Rêy pêhellekridî
metorê, Hengaw hellhêne
swarî Mlî Şepolekan be
bo pêşewe, nek berew dwa
Kat drenge
ew Şew tenya
Dêwezmey ewber,
bo têrî hewesî lenêwtdeba
*****
giyane metorê ..
were demêke lem ber
çawerrwanî hewallm
le wirde Şepol
le Koçrrewî Qullîngekan
le Qereçe serhellgirtuwekan
ax .. bêdengît, dirrdongî kirdûm
be gumanewe le xom deprism
to bllêy mandûbûn,
nuqmî Xewî nekirdbê ?
to bllêy Xencerekey Xwa
le piştewerra,
pey be Nhênîyekî Dllî nebirdbê ?
*****
naçarm, Dllî xom xoşkem û
wellamî xom bdemewe ..
na, na .. hawrrê
Hîwam pête
Gwêm tamezroy
Tirpey Dillte
xêrake, Hengaw hellêne
bêoqre, lem ber
Çawirrwan û
Çawm le rête!
***************
Cunî 1998
ھاڵاوی برسیەتی
ھاڵاوی برسیەتی
بۆ مناڵانی بۆسنیە و ھەرزەگۆڤینا
ڕوخساری واقوڕماو
چڕچ و لۆچی نێوچه‌وانی
له پێكه‌نین و توڕه‌ییا
تابلۆی دژه‌مرۆیی سه‌رمایه، ده‌نه‌خشێنن
هه‌ر یه‌كێ؛ ئاره‌زوو و
یادگارییه‌كی ترش و تاڵی
پێوه‌بەندە
نیگای تیژی ..
شووشه‌به‌ندی كیۆسكه‌كان، ده‌سمێ
له ناخیا، ده‌ستی نادیاری حه‌ز
خۆراكی خۆش خۆش، پاروو ئەكا
گیانی یاخی دەفڕێ و
جه‌سته‌ی ده‌رۆزه‌ی ژیان ئەكا
له پڕ شانی ڕێبوارێ،
له‌و خه‌وه خۆشه، ڕاده‌چڵه‌كێنێ و
به ئاهێكه‌وه، كارته‌كه‌ی هه‌ڵده‌بڕێ
” له (هه‌رزه‌گۆڤین)ە‌وه تا ئێره، برسیمه ! ”
*******
ئایاری ١٩٩٨
Hallawî Birsyetî
Hallawî Birsyetî
bo Mnallanî Bosnia û Herzegovina