سەرباز
لەسەر شانۆی كۆیلەتی
سنگی سپارتاكوست، ھەڵدڕی
ختوكەت‌دا، دڕندەیی كۆیلەدار
بازنەیەكی دیكەت خستەسەر،
زنجیری دەست و پێت
تا پڕڕەونەق بێت، باج و بازار
شەوان تا بەیان
كێشكت كێشا
لەبەر ھەیوانی دیواخان
تا بلەوەڕێ ئەژدیھای ھەزار سەر،
لەنێو كاسەسەری منداڵان
دەستە دەستە
كیژۆڵانت وەك كە‌نیزەك،
نانە باوەشی ئاغایان
تا كەڵبە گیركەن لە سۆز و جەستە
دامركێننەوە ھەوەس و ئالۆشی خوایان
بۆ سەروەری قامچیبەدەست
بۆ یەكێتی گەل و نیشتمان،
كۆمۆنەت كرد جوانەمەرگ
خەونی ئازادیت،
لە خوێنا گەوزان
داستان لە دوای داستان
گەرماوی گاز و كیمیاباران
هیچ ئاوڕت لە مێژووت نەداوە
تا لە پێشبركێی كارا،
ببیتە قارەمان
خۆشبكەیت دڵی سەروەرانت،
ببی بە ھاونیشتمانی گێل و نەزان.
ئازاری ١٩٩٧
Serbaz
leser Şanoy koyletî
Singî Spartakust, helldrrî
xtuketda, drrindeyî Koyledar
Bazneyekî dîket xisteser,
Zincîrî Dest û Pêt
ta pirrrewneq bêt, Bac û Bazar
Şewan ta Beyan
kêşkit kêşa
leber Heywanî Dîwaxan
ta blewerrê Ejdîhay hezar Ser,
lenêw Kaseserî Mindalan
deste deste
Kîjollant wek Kenîzek,
nane baweşî Axayan
ta Kellbe gîrken le Soz û Ceste
damrikênnewe Hewes û Aloşî Xwayan
bo serwerî Qamçîbedest
bo yekêtî Gel û Nîştman,
Komonet kird cwanemerg
Xewnî Azadît,
le Xwêna gewzan
Dastan le dway Dastan
Germawî Gaz û Kîmyabaran
hîç awrrit le Mêjût nedawe
ta le pêşbirkêy Kara,
bibîte Qareman ..
xoşbkeyt Dllî Serwerant,
bibî be Hawnîştmanî gêl û nezan
Azarî 1997
لەنێوان “بەكرێگیراو” و “بەچكە گوێدرێژ”دا، چ بەستەرێك ھەیە ؟
وەك ئاژەڵدۆستێك، ئەوەی زۆر سەرنجی ڕاكێشاوم، ئەوەیە، كە تاكی كورد چ نەخوێندەوار بێت یا خاوەنی بڕوانامەی دكتۆرا، خەباتكاربێت یا دەسەڵاتدار، بەگشتی دژەئاژەڵە!
ئاخر چ بەستەرێكی ھاوبەش لەنێوا كەسی بەكرێگیراو و بێچووە گوێدرێژ (جاش)دا ھەیە؟
لە كوێی مێژوودا گوێدرێژێك دژەخونی لە ھاوجۆرەكانی كردووە؟
كەی گوێدرێژێك ھاوجۆرێكی خۆی زیندانیكردووە، كوشتووە و ئەنفالكردووە ؟
كەی گوێدرێژێك ھاوجۆرێكی خۆی ئەتككردوووە، چەوساندووەتەوە، لەخشتەبردووە؟
كەی …. ؟ …..؟ ….؟ ….
شارچییەتی
ئاوەكە لە سەرچاوكەوە لێڵە؛ خێزان، گەڕەك، گوند، خێڵ، شار ، پارت و نەتەوە و بەكورتی ھەموو پێكھایەیەك كە شوناسی تاكی تێدا سڕابێتەوە، دەبێتە كۆی قسەكەر و كۆی ھێڕش بۆ براو، واتە ئەو كاتەی كە یەكە گشتییەكانی خێزان، خێڵ و نەتەوە دەبنە سێنتەر، ئیدی تاكی ھەڵگری ئەو شوناسانە بەھۆی خودی [گوند و شار و خێڵ و پارت و نەتەوە}سێنتەریییەوە دەبێتە كەسێكی ستریۆتیپ و ئاوەزە كولتووری و دەسەڵاتدارەكە ئاراستەی دەكات. ھەر بۆیە لە پشت ئەو تاك و گروپانەوە كە بەو كارە ھەڵدەستن، دەسەڵات و پارتگەلێك ھەن، كە لەو ئاوە لیخنەی شارچییەتیدا ڕاودەكەن ….
ڕۆڵی ئەو تاكانە ھەر ئەوەیە، كە پەندە كوردییەكە دەیڵیت “گەوران ئاو دەڕێژن و گچكان پێی تێدەنێن” … بەڵێ دەسەڵات و پارتەكان ھانی ئەو دەبەنگبوونە دەدەن و ئەندامەكانیشیان سادیستانە بەردەبنە یەكدی و ئەم دەبەنگی خۆی لەسەر دەبەنگی ئەو ڕۆدەنێت و ئەو بە دەبەنگی ئەم، گیان دەكاتەوە بەر دەنگی خۆی، ئیدی بەو جۆرە تاكی ناھوشیار ئەگەر بەختی داچلەكان و ھوشیاربوونەوەی نەێتەڕێ، ئەوا تا مردن، بەدەم وڕێنەكردنەوەی شانازیكردن بە شوناسە دەستكردەكانەوە، لیتاوەكە بۆ نەوەی دوای خۆی خەستردەكاتەوە ..
ژیانه‌وه
ساڵه‌ها بوو، سه‌رزه‌مینی دڵم
سیاچاڵێ بوو،
نامۆ به تیشكی خۆر
هه‌موو ڕۆژێ،
ده‌یان خۆزگه‌ی كرچ و كاڵ
وەك كۆرپه‌له‌ی له‌بارچوو،
له په‌ڕاوی یاداوه‌رییما
چه‌ند په‌ڕه‌یێ كفنم،
به باڵایان ده‌بڕی
له‌ته‌ك یه‌كه‌م نیگات
له ڕۆژنه‌ی چاوانته‌وه
بلووره‌وارانی ئه‌وینت
له قوڵایی دڵم ئه‌نگاوت
له‌و ڕۆژه‌وه، ھەردەم به‌ریبه‌یان
به‌ر له هه‌ر شت،
دێمه جێ ژووان
تا له ئاوێنه‌ی چاوانتا
پڕ به تاسه‌م،
خۆزگه‌م، تیشكی خۆر ماچكات
دێسه‌مبه‌ری ١٩٩٦
Jyanewe
Salleha bû, Serzemînî Dllim
Syaçallê bû,
Namo be Tîşkî Xor
hemû Rojê,
deyan Xozgey kirç û kall
wek Korpeley lebarçû,
le Perrawî Yadawerîyma
çend Perreyê Kfinim,
be Ballayan debrrî
letek yekem Nîgat
le Rojney Çawantewe
Blûrewaranî Ewînt
le qullayî Dllim engawt
lew Rojewe, herdem Berîbeyan
ber le her Şit,
dême Cê Juwan
ta le Awêney Çawanta
pirr be Tasem,
Xozgem, Tîşkî Xor maçkat
Dêsemberî 1996
خێوی مه‌رگ
پێش چه‌ند ساڵ، ئەو
ته‌نیا مه‌مه و
جۆلانه و
نه‌ڕه‌ی بابه‌ی دەناسی
گریان و پێكه‌نین
خۆرهه‌ڵهاتن و ئاوابوون
برسیه‌تی و ڕشانه‌وه
هه‌زار و یه‌ك پرسیاریان،
له بیریا چاند
دوێ شه‌و
چراخانی ئاسمان،
بیری هه‌ژان ..
پرسیار لە دوای پرسیار،
بابه‌ی حه‌به‌سان ..
” كچم بنوو، دره‌نگه بنوو”
خه‌و مناڵێكی چه‌قاوه‌سوو
له ماڵ یاخی .. بۆی دەستگیر نەبوو
تا پێڵوی چاوانی له‌سه‌ر داخا
پرسیار دوای پرسیار
بابی گو‌ڕاندی:
” شه‌و دره‌نگه بنوو، ڕۆڵه بنوو،
دێوه‌زمه ده‌تخوات ! “
لەپڕ شریخه‌ی ده‌ستڕێژێ، بابه‌ی تلاند
خەیاڵ و پرسیاری ئەویان پساند
توند توند قیژاندی :
” بابه .. بابه ..
ئه‌وانه بۆ ناخه‌ون،
بۆ خێو نایانخوات ؟”
به‌ڵام بابە، بێگیان
بۆ ھەمیشە خەوتوو،
چیتر بەسەریدا نەیگوڕاند
نۆڤه‌مبه‌ری ١٩٩٦
Xêwî Merg
pêş çend Sall, ew
tenya Meme û
Colane û
Nerrey Babey denasî
Giryan û Pêkenîn
xorhellhatin û awabûn
Birsyetî û Rşanewe
Hezar û yek Pirsyaryan,
le Bîrya çand
dwê Şew
Çraxanî Asman,
Bîrî hejan ..
Pirsyar le dway Pirsyar,
Babey hebesan ..
” Kçim bnû, drenge bnû”
Xew Mnallêkî çeqawesû
Le Mall yaxî .. boy destigîr nebû
ta Pêlluy Çawanî leser daxa
Pirsyar dway Pirsyar
Babî gurandî:
” Şew drenge bnû, Rolle bnû,
Dêwezme detixwat ! “
lepirr Şrîxey Destrrêjê, Babey tland
Xeyall û Pirsyarî ewyan psand
tund tund qîjandî :
” Babe .. Babe ..
ewane bo naxewn,
bo Xêw nayanixwat ? “
bellam Babe, bêgyan
bo hemîşe xewtû,
çîtir beserîda neygurrand
Novemberî 1996
سێبەری شەڕ و ئاشتی
چیت دەستكەوتە،
لە مەیدانی جەنگا ..
كاتێ دەگری،
كاتێ دەكوژی،
كاتێ دەمری،
كاتێ كرنووش دەبەی!
كاتێ دەست و پێ..
بۆ خاوەنەكەت ھەڵدەبڕی
ئەی سەربازی شەترەنج ؟
چیت دستكەوتە،
كاتی ئاشتی ..
لە كارگە ژینفرۆش،
لە شەقاما ماڵبەكۆڵ،
لە نیشتمانا ئاوارە و كرێچی،
لەنێو ماڵ زیندانی،
لە زیندانا پاسەوان،
یان جەڵادیت و
قامچی ھەڵدەبڕی؟
چیت دەستكەوتە،
كاتێ لافیتەی سپی ھەڵئەگڕی
لەبەردەم ، كۆترۆكەی ئاشتییا
كرنووش دەبەی
بژی ئاشتی بژی ئاشتی،
دەنگ ھەڵئەبڕی ؟
چیت دەستكەوتە
كاتێ لە دادگەی دێمۆكراسی سەروەرانا
– بۆ ئەوانەی بە دزییەوە
سەیری مانگەشەو دەكەن،
بە زگی تێر‌و پیری ئاسوودەوە
خەون دەبینن،
یا ئەوانەی بۆ مناڵان
ئەوینداری خۆیان وێنادەكەن-
دەروێشئاسا دەستەوداوێن
بە ئاوازێكی دادیار لاوێن؛
خوازیاری سزای ئەوان و
سەروەری یاسای چەوسێنەرانی خۆتی؟
پوشپەری ١٩٩٤
Sêberî Şerr û Aştî
çît destkewte,
le Meydanî Cenga ..
katê degrî,
katê dekujî,
katê demrî,
katê kirnûş debey!
katê Hest û Pê..
bo Xaweneket helldebrrî
ey Serbazî Şetrenc ?
çît distkewte,
Katî Aştî ..
le Karge Jînifroş,
le Şeqama Mallbekoll,
le Nîştmana Aware û Krêçî,
lenêw Mall Zîndanî,
le Zîndana Pasewan,
yan Celladît û
Qamçî helldebrrî?
çît destkewte,
katê Lafîtey spî hellegrrî
leberdem , Kotrokey Aştîya
kirnûş debey
bjî Aştî bjî Aştî,
Deng hellebrrî ?
çît destkewte
katê le Dadgey Dêmokrasî Serwerana
– bo ewaney be dzîyewe
seyrî Mangeşew deken,
be zgî têr û pîrî Asûdewe
Xewn debînin,
ya ewaney bo Mnallan
ewîndarî xoyan wênadeken –
Derwêşasa destewdawên
be Awazêkî Dadyar lawên;
xwazyarî Szay ewan û
Serwerî Yasay Çewsêneranî xotî?
Puşperî 1994