Çend sernicêkî rexnegrane leser pertûkî “gorran û wergoran” / 9

*24î sêptemberî 2010

Beşî nohem (kotayî)

Serencam

Serencam koy ew têrrwanînaney serewe (wergorran)êkî berceste û raşkaw beser bzavî komunîzmî klasîkîy dadehênê û le akar û nêwerokda hizrêkî nwêy komunîstî lê weberhemdehênê, ew hizreş xobexo bzavêkî ramyarîy û rêkixraweyî bedwada dê ke leser bnema binçîneyye felsefîy û hizrîyekanî cîhanbînîy markisîzm dademezrê L 47

Dwacar wellamî ew pirsyarem wergirtewe, ke leber narroşnî pêşnyarkirdnî xudî “hizrî nwêy komunsîtî” le babetekanda be dûcorî cyawaz le serencamda seretatkêman letekda dekat, ke hendêk car wek bzûtneweyekî bekirdewey amade qse dekat û hendêk car wek bzavêkî lebarî ledaykbûn û pêgirtinda xoy nîşan dedat, bellam bem seretayyey serencameke, derdekewêt, ke mebest le “hizrî nwêy komunîstî” komellêk serxetin, ke xudî nûser deyanxate rû. Ke birryare wergorran beser bzavî komunîzmî klasîkîy da bhênin. Bellam çon, le katêkda ke xudî em “hizre nwêyey komunîzm” xoy leser bnema binçîneyye felsefîy û hizrîyekanî cîhanbînîy markisîzm dademezrênêtewe, ke be norey xoyan hokarî şkistixwardinî bzavekanî ta îsta bûn? Le weha barêkda çon detwanêt peyamî wergoran û bedestihênanî serencamî dîkeman pêbdat?

Ew wergorrane tazeye hêndeserapagîre tenanet bo teşenekirdnî hizre nwêye berhemhatuwekeşî – ke lenêw yekêtîyekî napartîy geşedeka û derrsikê – şêwey rêkixrawbûnî partîy degorrê û leser binçîney (destebendîy komellayetîy) û be şêwey komuneeyî rêkixrawî deka, ew rêkixrawbûneş le yekgirtnêkî çînayetîyaney gişt ew komunîstanepêkdê kerastewxo leencamî mlimlanêy xudî nakokîyekanî nêwan kar û sermaye komunîzmyan wek hzir û ramyarîy bo gorrînî sîstem û geyiştin beqonaxî ayindey mrovayetîy – keçewsanewey mrov lelayen mrovewey têda bnebirr debê – hellbjarduwe L47

Lêreda dîsanewe ellternatîvî rêkixrawî partîy, rêkixrawî tenya komunîstekane, ke nûser be “destebendîy komellayetîy” nêwyan debat. Pirsyar: aya nakomunîstekan le kwêy ew destebendîye komellayetîyeda cêgîr debin ya dewestin?

Herweha wek peregrafekanî dîke şorş û erkî gorrînî komellge be rêkixrawey komunîste hzirniwêyekan debestêtewe. Pirsyar: aya rollî çîn û twêje bindeste nakomunîstekan û rêkixrawe xebatkarekanyan lew peywendeda çî debêt?

Herwa betundîyş pê leser ewedadegrê ke pêwîste komunîstekan – leher nawçew wllat û serzemînêkî jyanda hen – bepêy têrrwanîn û berjewendîyeçînayetîyekanî çînî krêkaran û tewawî çewsawan pêwîstîybûnî yekêtîyekî komunîstî bo ew şwênanebselmênin.. Bo yekdengîy û hawkarîy û hawxebatîyş bebayexpêdanêkî zor û bekirdewele nêwan gişt yekêtîyekan (yekêtî giştîy komunîstî cîhanîy) dabmezrênin bo berrêwebirdin û serkirdayetîykirdnî xebatî komunîstî leser astî têkrray cîhan. L 48

Ey xudî yekêtîye krêkarî û cemawerîyekan rollyan çî debêt? Aya cyawazî em berrêwebirdin û serkirdayetîkirdney komunîste hzir nwêyekan, letek serkrayetîyek ke dû sede komunîste hzir nanwêyekan pagendeyan bo kird û bezorî polîs û pajney asnînî leşkir beser krêkaranda sepandinyan, çîye? Aya serkrayetî komunîstekan watay binkrayetî nakomunîstekan nageyênît? Aya krêkarî binkirdayetî (cêbecêgerî fermanî serkirdan) detwanêt le sayey hebûnî serkirdayetî komunîstekanda azad bêt? Aya dekrêt pasawî ew serkirdayetîye bzanîn û rege sruştîyekanî le hizrî azayixwazî û komellgey soşyalîstîda, ke biryare kes serwerî kes nebêt, peyda bkeyn?

Hizrî nwêy komunîstî wek wergorranêkî mezn dahênanêkî mêjûkridî babetîyew le mindalldanî nakokîye çînayetîyekan û kêşmekêşmî xosaxkirdnewî bzavêkî rasteqîney komunîstî ledaykbuwew xoşî bedrêjepêderî heman bzav dezanê, welî leencamî ladan û xoxerîkkirdnî ew bzave bekomellêk kêşey labela û rotînîy nêw komellgey sermayedarîy lelayek û neguncan û hebûnî komellêk nakokîy xoy legell hizrî komunîstî rasteqînew berjewendîye çînayetîyekanî çînî krêkaran zehmetkêşan lelayekîdî kebbûnekosp leberdem geşekirdnî sruştîyaney xoy.. Serencam beşêweyekî naasîy ruwew helldêr bowe, a her lew serubendaneda hizrî nwêy komunîstî wek hêllêkî giştîy û cwayezî ew bzaveleherdû rûy ramyarîy û rêkixraweyî û begerranewe bo binçînew pêkhate serekîy û resenekanî markisîzm û bereçawkirdnî barudoxî berdewam legorranday komellgey mrovayetîy le dîd û boçûnêkî tazew bexwêndneweyekî hûrid û zansitîyaney çemk û karkirde komunîstyekan hatoteser gorrepaneke û xoy be rengdanewey ew wergorrane serapagîrîye dezanê ke her êsta serleberî cîhanî tenîwetewe. L48

Dwacarîş, ke “hizrî nwêy komunîstî” xoy be wergorranêkî mezn pênase dekat, keçî xêra xêra pabendî be markisîzm wek aydyolocyayek dûpat dekatewe. Eme xobexo retkirdnewey wergorrane. Herçende nêwî aydyolocya be aşkra nabînîn, bellam katêk bnemay serekî hizrêkî taze markisîzm bêt, îdî çon detwanêt, paye bnerretîyekanî komunîzmî markisîstî ret bkatewe, ke dewllet û dîktatorî û part û destebjêr û rêkxistinî hîrarşî û raberî komunîstekane?

Ta em sate, ke min em dêrane denûsim, hîç deste û grupêkî komunsît- markisîst nanasm, ke ew bnemayaney markisîszim ret bkenewe, bêcge le komunîste sovyetîstekan, ke her le seretay şorrşî oktoberda hawşanî enarkîstekan rexney radîkallyan le bolşevîzm girt û [ ewan nek enarkîstekan], lênînzim û îzmekanî prro bolşevîkyan becorîk le ladan le markisîzm nasandyan û partyan retkirdewe.

Dwa wşe, hîwadarm nûser be gyanêkî azadîxwazane û soşyalîstanewe em serincanem lê werbigrêt û eme bbête seretay giftugo û rexnegirtnêkî radîkall û bitwanîn be gişt layekmanewe besteleke aydolocîyekanî nêw bzûtnewey soşyalîstî bişkênîn û be rexne lexogirtin û leyektirgirtin, narroşnîyekanî yekdî roşn bkeynewe û lawanî soşyalîst le lasayîkirdnewe û derixkirdnî deqekan wergêrrîn û hzir û aydya soşyalîstîyekan bgêrrînewe nawcergey bzûtnewe komellayetîyekan û le brî mamostayî û wanewtnewe, pirsyar le xoman bkeyn û le derûnî bzûtnewe komellayetîyekanda û le hellsengandinî ezmûnekanda û le derbirînî her takêkî penadestî soşyalîstmanda le dûy welamekan bgerrêyîn û pêmanwanebêt, pirsyarekan wellamî yekcarekîyan wergirtuwetewe, bellku be çawî rexnewe û be rexnegrîyekî wêrrangeranewe, wellame dogmakan têkbişkênîn û le korr û komell û grupe karîy û komellayetîye lokallîyekanmanda serlenwê byanxeynewe rû û pêkewe le berencamî kar û xebatî rojaneda, le dûy wellamekanyan bgerêyn. Herwa hîwadarm twanîbêtim, çend pirsyarêk lay xwênerî bederbest becêbhêllm û ew pirdem drust kirdbêt, ke letekimda bkewête giftugo û rexne û sernicî xoy arastey narroşnîyekanî naw em serincaney mnîş bkat.

* em babete le 24î sêptemberî 2010 da nûsrawe û le êstada (12/06/2011) paknûs û bo bllawkirdnewe amade krawe. Şayanî base, pêştir letek nûserda (priswirra)mi kirduwe, her çende babetekanî naw pertûkeke pêştir wek zincîre babetêk bllawkrawnetewe, nûser pêy baş bû paş bllawbûnewey pertûkeke, mnîş dest be bllawkirdnewey serincekanim bkem. Bedaxewe leber hawkatbûnî bllawbûnewey pertûkeke û serhelldanî zincîre raperrînekanî bakûrî efrîka û xorhelatî nawîn, nemperjaye ser blawkirdnewey û erk û serqallî lepêştir hatne pêş û pêwîstirbûnî xoyan beserimda sepand.

Xwêneranî hêja, ew beşaney hêllyan bejêrda kêşrawe, le pertûkî “gorran û wergoran” wergîrawn û bo asankarî û cyakirdneweyan, min hêllm bejêrda kêşawn. Bo xwêndnewey pertûkeke, serdanî em bestere bken:http://emrro.com/goranuwergoran.htm