Hejên
02î oktoberî 2012
Xwêneranî hêja, wek zorbetan agadarn le serubendî sallyadî le sêdaredanî hunermend ‘karwan ‘usman’da ‘şwan dawdî’ be wtarêkî dûr le prinsîpî nûsîn le çend saytêkda, kewtuwete hellrriştinî kînedozî nawçegerîy û herçî bnemay êtîkî nûsîn û morralî komellayetî komellgey kurdistane beramber mirdû, xistûtetîye jêr pêy demargîrî nawçegerîy û nek her brînî hogranî deng û hunerî ‘karwan ‘usman’ dekulênêtewe, bellku ewey be’sîyekan û dadge qerequşîyekanî be’si beramber ‘karwan ‘usman’ pêyannekra, ‘şwan dawdî’ deygeyênête lutke.
Ewey ke pêwîste pêş hemû ştêk pêdagrî leser bikrêtewe, boewey xraptêgeyîştin welabnirêt, eweye, kesanêk ke yadî hunermend ‘karwan ‘usman’ dekenewe û guman dexene ser birryar û sza û xudî dadgekey rjêmî be’s, hîç kat mebestîyan ewe nîye, ke pasawî kuştinî ‘ mhimd xurşîd hemerreş’ bden ya tawanbarîy kesêk nadîde bigrin û le qurbanîbûnî ew hêjaye kem bkenewe, bellku bepêçewaney locîkî bîrkirdnewey ‘şwan dawdî’yewe, zorbey kesanêk ke hogrî deng û awaz û hellbest û hunerî ‘karwan ‘usman’ni begşitî, kesanî hest nask û djî mrovkujî û djetawanin û her ew bûneye, ke awayan lêdekat, wêray ew hemuwe pagende û jawejawey tometbarkirdnî ‘karwan ‘usman’, berdewam bedem rêgewe û le şwênî kar û le mallî hejarîyana, gwê le goranîye mrovdostîyekanî ‘karwan ‘usman’ rabgrin û byanlênewe û her ew mrovdostîyey nêw goranî û hellbestekanîyetî, ke nemrî be ‘karwan ‘usman’ bexşêwe û sereray ew hemuwe tomete, hêşta be çendîn fersex le pêş û le serûy hunermendanî em demeweye. Min wek yekêk le şeydayanî deng û hellbestekanî ‘karwan ‘usman’, tif û nefret le herçî desellat û sêdare û kuştin û çeksazî û qesabxane û zîndan û dadge heye, dekem û xewn be dunyayekewe debînim, ke têyda pênawîk bo desellat û dadge û kuştin û kînedozî nemênêt, yadî hemû qurbanyan pirr xoşî bêt û nefretî mrovayetî lewaney ke layengirî kuştin û sêdare û zîndan û desellat deken.
Ewey rastî bêt, hîç gumanim le berdewambûnî ferhengî be’si û şeydayî bo kuştin û sêdare û xwênriştin le kudistanda nîye [çunke wek tolistoy debêjêt ” ta bazarî qesabxanekan û goştxorî lebrewda bêt, zrim û hurrî berekanî ceng berdewam debêt”] bellam lew birrwayeda nebûm, ke le sallî 2012da le kurdistan kesêk hebêt û beaşkra bwêrî ewey têdabêt, ke destxoşî le be’sîyekan bkat û awa wek ferhengî şimşêr bedestekan, paş mirdnîş sûkayetî be mirduwan bkat!
‘şwan dawdî’ bezmanêkî bazarî nawî qurbanî ‘mhimd xurşîd hemerreş’ be ‘heme’ debat, ke le rêsay komellayetî kurdistanda beramber be mirdû neşyawe û nîşaney bêrrêzîye û kesayetî mirdû paş mirdnî, nawe rastînekey xoy werdegrêtewe û lekenawe bazarîyekanî ledestdedat. Bellam leberewey ke ‘şwan dawdî’ hîç prisnipill û êtîkî nûserî têda nîye, leweş wawetir derrwat û pirsî kesîy qurbanî ‘mhimd xurşîd hemerreş’ dekêşête nêw basêkewe ke pêwîst nîye û çi ew kat û çi êstaş be lawazî kesayetî hejmar dekrêt. Ew denûsêt ” (mhimd xurşîd hemerreş), dekate kurrî hacî xurşîd kesayetî dyarî şarî kerkuk ……. … Bo ewey kake heme fîrarî nekat le serbazî.. Hacî xurşîd seyareyekî berazîlî modêl (1988)î be (11) hezar dînar bo krrîbû..”
‘şwan dawdî’ bem dû risteyey hem hendêk zanyarîy napêwîst leser qurbanîyeke dehêڼyewe, ke debne hoy lawaznîşandanî kesayetî, ke bepêy destewajekanî ew, xudî qurbanî kesêkî bêbawerrbuwe û bexatrî otomebêlêkî berrazîlî amadebuwe, mil be serbazî bdat û hem nebûnî xoşewîstî bnemalley qurbanî bo kurrekeyan, ke be bertîl bo serbazîkirdin bo rjêmî be’si naçarî deken û hem qurbanîdanî bawk be hez û wîstî kurrekey le tirsî rjêmî be’s, eme le katêkda ke nûser dêrêk pêştir be ” kesayetî dyarî şarî kerkuk” nawî debat. Em pirsyar û serincane, karî min nîn, bellku berencamî nûsîne bêsereberekey ‘şwan dawdî’ni û ewe, ewe ke sûkayetî be kesayetî kesî qurbanî û bnemaley qurbanî dekat.
Min dezanim, ke ‘şwan dawdî’îş wek heemû nûsere derbarekanî dîkey nêw cencallî û jawejawey mîdyay borcwazî kurd, destewajey “kesayetî dyarî şarî ” le kwêwe bekar debat, gleym lewe nîye û her eweş çawerrê le nûserî derbar dekrêt, bellku demewêt bllêm, bo qsekirdin û roşnayîxistneser perwerindey kujranî hêja ‘mhimd xurşîd hemerreş’ û hokarî le sêdarekanî ‘karwan ‘usman’, hîç pêwîstî be xistnerrûy lawazîyekanî barî kesêtî bnemalle û xudî qurbanî û herweha sûkayetî be hunermend ‘karwan ‘usman’ nedekrid, belam çunke handerî nûsînekey ew, roşnayîxistneser rûdaweke nîye, bellku krêgirteyî le nûsîn û grijkirdnewey demargîrî nawçegerîyye, boye awezî ledestdawe û le skewe qse dekat.
‘şwan dawdî’ denûsêt ” le (12 / 1 / 1989) karwan le şarî ‘îmare le serbazgekey destigîr dekrêt û dehênrêtewe bo polîsî kerkuk “
Nûserî babet, bem destewajey rastî qsekanî ‘karwan ‘usman’ û kesanêk ke agadarî girtin û dadgayîkirdnekey bûn, deselmênêt, nek pêçewanekey, çunke katêk ke ‘karwan ‘usman’ detwanêt be bellgewe bselmênêt, ke le katî rûdanî ew tawaneda le serbazgekeyda buwe, bellam ewaney ke demêk bû bo byanûyek degeran, taweku ew hunermende şۊrrişgîrre bxene tellewe, pêydellên, eger lem tometeş rizgart bbêt, ewa bûnî kasêtî goranîyekant, bese bo ewey lenêwt berîn!
Herweha min pêmwanîye, ke mallî qurbanîyeke agayan le begirtindan û destigîrkranî ‘karwan ‘usman’ nebêt, çunke wek ‘şwan dawdî’ xoy denûsêt ” le payzî (1988)..wek hemû carêk le gerranewe şew le kerkuk debin û sbey derrone slêmanî û çî tir heme nagerrêtewe ….. Mallî hacî xurşîd watêdegen, ke heme royiştuwe bo xarc..leber ewey kes nawyan nehênî..qrru qepî lêdeken. … Em bê dengîye çend mangêk dexayenêt..taweku bnemalley (tofîq teyare) le slêmanî mallî hacî xurşîd dedoznewe..bo ewey ew berazîlyey hacî xurşîd, ke le (heme) krrîwyane bixrête seryan (nawyan), hemeş hîç soraxêkî nye, ewe seretay dozînewey seredawî tawanekey (karwan) bû..”
Eger xwênerî bêlayen û wirdbîn lem destewajane wirdbêtewe, ewa nakokî û nadrustîyanî bo derdekewêt. Ew lelayek denûsêt, ke dwacar qurbanî letek ‘karwan ‘usman’da le mall derçuwe, hewreha denûsêt, ke qurbanî kellkelley çûne henderan le serî dawe û berrazîlyan bo krêwe ta le serbazî ranekat û herweha delêt, malî bawkî awa têdegen ke kurrekeyan bo henderan çuwe. Keçî le xoy pirsyar nakat, başe ewa mallî bawkî le tirsî ew ‘rjêmî be’s’ey ke ‘şwan dawdî’ destxoşî lêdekat, neyanwêrawe basî kurrekeyan bken, bellam xo ‘karwan ‘usman’yan denasî û wek kurrekey xoyan wabuwe û hatûçoy kirdûn, çone neçûn pirsyarî kurrekeyan lênekirduwe? Çon ewan pêyanwaye kurekeyan bo henderan çuwe û lekwêbûnî otomebêle berrazîlîyekî kurekey xoyan lela nebuwete pirsyar? Ey eger bnemalley qurbanî nawî ‘karwan ‘usman’yan be desellatdaranî ewkat nedawe, çon desellat bebê sê û dû, destbecê ‘karwan ‘usman’ le serbazgey ”îmare’ destigîr dekat û deybatewe kerkûk? Le barêkî awada îdî boçî nîgeran debin?
Herweha nûserî babet dan beweda denêt, ke bnemalley qurbanî agadarî nyazî bo henderançûnî kurrekeyan debin û bew pêye dyare dwa şew, ke ‘karwan ‘usman’ lemallyan buwe, lew barewe rezamendî xoyan dawe ke ‘karwan ‘usman’ asankarî bo bkat û bedyarîkrawî qseyan kirduwe û herwa rêy têdeçêt, madam wêray ewey ke be çûnî kurekeyan bo henderan û asankarî ‘karwan ‘usman’ boy razîbûbin, kewate qseşyan leser froştinî otomebêlekey kirduwe, egîna neyandehêşt letek xoy bîbat û leweha barêkda nek dû mang, eger dû hefte dyar nebuwaye, bedillnyayyewe deçûn bo mallî ‘karwan ‘usman’, tabzanin aya kurrekeyan derçuwe ya çî beserhatuwe? Le barêkî awada ya eweta nûserî babet rast nakat û bnemalley qurbanî agadarî ewe nebûn, ke kurrekeyan nyazî çûn bo henderanî heye û agadarî ewe nebûn, ke ‘karwan ‘usman’îş asankarî bo dekat û nûserî babet lelayenêkewe raspêrdrawe em ştane rîz dekat, ya eweta bnemay wek nûserî babet denûsêt, agadarbûn û rezamendîyan hebuwe û letrisî rjêmî be’si eweyan şadruwetewe û ‘karwan ‘usman’ wek hawellêkî mitmanepêkraw û dillsozî kurrekeyan., be dway kesanî şareza le derçûnda gerrawe û kesanî dîkey pênasanduwe û xoy çuwetewe serbazî û agadarî ew tawane nebuwe! Lem dû egere zyatir, drawekanî nêw babetekey ‘şwan dawdî’ bwar bo egerî dîke nahêllnewe! Egîna eger bnemalley qurbanî agadarî ewe nebûn, ke kurrekeyan nyazî handeranî heye û birryare ‘karwan ‘usman’î hawellî dillsozî kurekeyan û mitmanepêkrawî bnemalleke asankarî derçûnî bo dekat, çon yeksere be destigîrkranî hunermend ‘karwan ‘usman’ le serbazgey ‘îmare û rapêçkirdnî bo polîsî kurkûk, tûşî nîgeranî kirdûn? Min wek xwênerêk lew destewajeda tenya yek şit dexwênmewe, ewîş agadarbûnî bnemalley qurbanîye le nyazî derçûnî kurrekeyan berew henderan be asankarî ‘karwan ‘usman’î hawellî û lewe tirsawn, ke ‘karwan lejêr fşarî eşkencey ew rjême hareda [ke ‘şwan dawdî’ paş no sall le ruxanî, hêşta destxoşaney bo denêrêt û be kînedozî û demargîrî nawçegerîyyewe morrî rewayetî le dadge qereqûşîyekanî dedat!] nexşey bnemalle le nardnederewey kurrekeyan bo henderan aşkra bbêt û jyan berjewendîyan bkeête metrisîy man û nemanewe!
‘şwan dawdî’ le beşêkî dîkey babetekeyda denûsêt ” dan beweda denên, ke dway froştinî berazîlyeke (karwan) legell dû tawanbarî tirda wîwistuyane le bekreco heme bkujn..lewê buyan nekrawe.. Dwatir hênawyanete tekye û lewê kuştuyane û dway kuştinî benzînyan be termekeyda kirduwe, bo ewey nenasrêtewe sutanduyane..û (9) hezar dînarekeyan le nêwan her sêkyan dabeşkirduwe. ….Îsma’îl sekran..hawtawanî karwan, ewîş her hunermend bû..xellkî çemçemall..legell karwanda le sêdaredra..tawanbarî sêyem hellat û taêsta nedozrawetewe, ewîş be xyabî hukim dra. … Le keşfî delaleda..karwan û îsma’îl çîrokî kuştin û sutandnekey heme bo polîs dubare dekenewe..ke be vîdyo tomarkrawe.. Û le berdestdaye..bo her kesêk goman dexate serî.”
Min lem gêrraneweda fîlmî ‘holîwud’ dête berçawm, ke qurbanî destupêbestraw le sindûqî otomebîllda lem şwênewe bo ew şwên brawe û hîç twanayekî bergirî le xokirdnî nebuwe! Bellam lew serdemeda lenêwan ‘bekreco’ û ‘tekye’ da çendîn payega û xallî pişknîn û hêzî serbazî hebûn, ke estem buwe kesanêk bitwanin, kesîk le weha barêkda bigwêznewe, kewate tenya yek rêge demênêtewe, ewîş eweye, ke qurbanî zîndû û azad lenêw otomebêlekeda letek sê kesekey ‘şwan dawdî’da be xoşhallîyewe ew hatuçoyey kirdbêt! Leweha barêkîşda mitmane û dostayetî ptew, bûnî pêwîste û beasanîş kesekan destyan naçête xwênî yekdîyewe! Herweha ke ‘karwan ‘usman’ pêş ewe le mallî qurbanî bûbêt û letek ewda berew slêmanî çûbin û berrazîlîyekyan froştibêt, awez naygrêt, ‘karwan’êk ke bew hemû huşyarîye çînayetî û bew zîrekî û blîmetîyewe, awezî hênde bûbêt û neyzanîbêt, ke nexşekey derdekewêt?! Herweha eger qurbanî bexoy otomebêlekey nefroştuwe, çon kirryar deçête mallî qurbanî û daway benawkirdnî otomebêlekeyan lêdekat? Aya le serdemêkî weku serdemî be’sda kes hebuwe, hênde nezan bêt, ke otomebîllî dizraw ya hî kesîkî kujraw be saxî bifroşêtewe û be xeyallî asûdeşewe bçêt pyanoy pêbkrrêt û bçêtewe serbazî û nêw çingî be’s? Min lêreda ewende delêm, eger ‘karwan ‘usman’ le serbazîyewe letek qurbanîda negerrayetewe û neçuwayete mallyan û qurbanîşî letek xoyda nebirdayete slêmanî bo mallî xoyan û herweha berew nawçey azad ya henderan ray bkirdaye, tarradeyek awezm ew tometey pesend dekrid û guman deygirtim. Bellam leweha barêkda meger tenya awezî kesîkî nexoş û kînedozî nawçeger, pesendî sînaryoy awa lawaz bkat.
Nûserî babet, qse le bûnî kesî sêyem dekat, bellam bênaw û nîşan, wek ewey kesêk le asmanewe barîbêt û berew asman hellhatbêt. Eger ‘karwan ‘usman’ û ‘îsma’îl …’ wek dû tometbar be kuştinî hêja ‘ mhimd xurşîd hemerreş’ danyan beweda nawe, ke ewyan kuştuwe û parekeyan lenêwan xoyan [sê kes]da dabeşanduwe, çone nawî kesî sêyemyan aşkra nekirduwe û çone ‘şwan dawdî’ le kasête vîdyoyyekey berdestîda gwêy lew nawe nebuwe û bo neynûsîwe? Aya awez ewe pesend dekat, ke kesêk beşdarî kirdey kuştinî kesêk bêt û le froştinî otomebêllî kujrawda beser xoyanda dabeşandibêt, keçî dû kesî yekem, wate ‘karwan ‘usman’ û ‘îsma’îl …’ nawî nezanin û neynasn û nezanin berew kwê çuwe û kesukarî kên û nîştecêy kêye? Dîsanewe emeşyan meger tenya awezî kesî nexoş û demargîrî nawçeger birrway pêbkat! Lemaneş seyirtir eweye, ke nûserî babet zor be dillnyayyewe denûsêt ” heme û karwan le slêmanî berazîlyekeyan be (9) hezar dînar froştuwe … Dway kuştinî benzînyan be termekeyda kirduwe, bo ewey nenasrêtewe sutanduyane..û (9) hezar dînarekeyan le nêwan her sêkyan dabeşkirduwe.”. Eger sernic bdeyn, debînîn, ke nûser qse leser dabeşkirdnî tewawî (9) hezarekey otomebêleke dekat, hîç awezêk pesendî nakat, lew hênan û birdin û çend roj manewey le slêmanîda, hîç lew (9) hezar dînare, kemî nekirduwe û xerc nekrawe û herwa wek xoy sê tometbareke beser xoyanda dayanbeşanduwe.
Wek dezanîn çend salle perwendey lesêdaredanî ‘karwan ‘usman’î hunermend lenêw ‘mîdyay azad’da beser dekrêtewe û êware yadî bo degîrdirêt û saytî ‘dengekan’îş tewerey taybetî bo kirduwetewe û hawrrê serdar ‘ebdulllla le govarî hanada bo yekem car dîwarî hellçinrawî bêdengî berrûy lesêdaredanî ‘karwan ‘usman’da şkand û mnîş wek hogrêkî deng û hunerî ‘karwan ‘usman’ le kotayî sedey raburduwewe herçon bom lwabêt, benûsîn û dîgîtalîzekirdnî berhemekanî û bllawkirdneweyan, xobexşane karm kirduwe, çone ‘şwan dawdî’ ta êsta ew kasêtey blawnekirduwetewe û wîjdanî hemûmanî le azar û naasûdeyî azad nekirduwe? Çone paş ew hemuwe sall û hewlle, henûke bew şêwe dûr le îtkî nûsîn û morrallî komellge hatuwe sûkayetî be ‘karwan ‘usman’ dekat? Çî û kê le piştî em karey ewewen? Le hemû emane sernicrrakîştir eweye, çon le talanî ferhûdî 1991da herçî hebuwe û nebuwe fewtawe, bellam kasêtêkî awa le dezgekanî be’sda parêzrawe? Eger lemaneş bguzerêm, natwanim neprism, ewe çîye û çi handerêke ke awa le nûserî babet dekat, ke mitmaney kwêrane be dadgekanî be’si bbexşêt û destxoşî lew rjême û szay lesêdaredan bkat, bêcge le zîndûragirtnî kultûrî be’s?! Boye min wek şeydayekî deng û hunerî ‘karwan ‘usman’ dawa le şeydayanî dengî ew hunermende û bnemallekey û ew nûser û sayt û nawendaney ke hewllî beserkirdnewe û yadkirdnewey ‘karwan ‘usman’yan dawe, lem kînedozîy ‘şwan dawdî’ bêdeng nebin û naçarî bken, ke kasêteke bxate erşîvî vîdyokanî ‘îwtub’ boewey hemuwan le rastî pagendekey dillnyabîn ya eweta eger amadey selmandinî pagendekey nebû, pêwîste bkêşrrête dadgeyey rewawe û leser narastî pagendekey û peyrrewnekirdnî îtîkî nûsîn û morrallî komellayetî lemerr mirduwan û pagendey saxte, szay xoy werbigrêt.
Dwatir ‘şwan dawdî’ denûsêt ” karwan beşe parekey dekate dû beşewe û beşêkyan pêanoyekî be dyarî bo destigîranekey xatû (k) dekrrê..û beşekey tiryan dexate jêr gill û le baxçey hewşekeyanda deyşarêtewe..dwatir polîsî çemçemall pyanoke le mallî xatû (k) dênnewe û le hewşekey mallî karwanda baqî pareke le jêr gill derdehênin û debne beşêk le edîley tometbarkirdnî karwan.”
Pêş hemû ştêk ta ewendey min agadarbim û xwêndibêtmewe, ew xatûney ke nûserî babet nawî dehênêt, dezgîranî hunermend ‘karwan ‘usman’ nebuwe û herweha ewey ke le mallî ‘karwan ‘usman’da dozrawetewe, ew kasêteyetî ke têda srûd bo mnalanî kîmyabarinkrawî hellebce û şeqame çollekanî kerkûk û srûdî retkirdnewey hemû desellatekan “bêne pêşçaw” lepêş hemûyanewe desellatî be’si û herweha srûdêk ke le jenghellhênanî lûley çekekanî şaxîş dekat. Bêcge lemane, çon ‘karwan ‘usman’ pare lenêw hewşeda deşarrêtewe, ke hem baran û awpirjên terr û perrpûtî dekat û hem şardnewey ştêk lew rojgare qereqûşîyey be’sda lenêw hewşeda, karêkî pirr metrisî buwe û dekra her kes gumanî şardnewey çek û ştî djî be’si bkat! Dekrêt le nûserî babet bpirsîn, lew demeda û le peywendîye komellayetî û kultûrîyekanî 21 sall lemewberda, xatûnêk ke dezgîranî kesêk nebûbêt, çon bnemalley rêgey deden dyarîyekî gewrey awa le kesêk werbigrêt?
Awezî tendrust, pesendî ewe dekat, ke qurbanî bexoy otomebêlekey froştibêt û ew awatey ‘karwan ‘usman’ nzîktirîn hawell û xoşewîstî bedîbhênêt û dyarîyekî away bo bikrêt, bellam ewey ‘karwan ‘usman’ sererray pêzanînî bnemalley qurbanî be çûnî bo slêmanî letek ewda, çon awa be xeyallêkî asûdewe nexşey kuştinî hawellêkî awa xoşewîstî xoy dekêşêt û bedway cêy guncawda bo kuştinî degerrêt û paşan deysûtênêt û otomebêllekey le slêmanîda be saxî defroşêt û dwacar be beşe parekey pyanoyek bo xoşewîstekey dekrrêt û baqî parekeş lenêw dîwarî mallda na ya le lay kesêkî dîke na, bellku lenêw hewşey mallî xoyanda deşarêtewe? ‘karwan’êk ke amade bêt bo krrînî pyanoyek bo xoşewîstekey hawellêkî nzîkî xoy bew core kem awezane bkujêt, çone kemêk le baqî parekey nedawete dayke hetîwbarekey, ke çend sat pêş le sêdaredanî lêy deprisêt “daye le mallewe hêçî awaman heye?”?
Le beşêkî dîkey nûsîkeda ‘şwan dawdî’ denûsêt ” le rojî hukim le serdanekey karwan û îsma’îl be le sêdaredan, beşêkî zorî hunermendanî ew katî slêmanî le dadgay cînayatî slêmanî amadebûn..kesêkî nzîkî bnemalley hacî xurşîd wtî (zahîr celal)mi le bîre lewê bû…”
Min le nawhênanî amadebûnî hunermend ‘zahîr celal’ lew dadgeyeda tênagem, aya amadebûnî danîştwanî şarekanî sedekanî nêwerrast be nûser û qeşe û hunermend û zana û xellkî asayyewe le dadge qerequşîyekanî klîsa û paşakanda, ke tyayanda ahengî serperrandin degêrrdra, detwanin bellgey rewayî û drustibûnyan bêt? Îdî amadebûnî hunermendan û be dyarîkrawîş hunermend ‘zahîr celal’ lew dadgeyeda çi watayek debexşît û detwanêt pasawî çî bêt û çi rewayetîyek be prosêsî dadgeyekî rjêmî be’si debexşêt? Eger eme doşdamanî nûserî babet nebêt le dariştnî babete bêserewberekeyda, ke bêcge le gêrranewey qsey em ew, hîç bellgeyekî zyad nekirduwe û bêcge le tometekanî be’s, elfêkî bo roşinkirdnewey perwendeke û çonyetî rûdanî rûdaweke zyad nekirduwe, detwanêt çîtir bêt?
Herçende pêştir em pirsyarem çend bare arastey xwêner kirduwe, bellam lêreda be molletî xwêner xom benaçar debînim, ke dîsanewe biprismewe, lew serdemeda ke ew tawane rûydawe, le ‘îraqî be’sîyekanda û le kerkûkî ‘şwan dawdî’şda bêcge le çalakanî berhellistakarî rjêmî be’s, çend kes leser kuştinî kesêk le sêdare drawn? Ta ewendey min bînîbêtim û bîstibêtim, le beriztrîn radey szada, szay manewey hemîşeyî bû le zîndanda û le radey nêwencîşda 15- 25 sall zîndanî bû û le kemtirînîşîda be’sîyekanî lay ‘şwan dawdî’ dekewtne be be’sîkirdnî bkujan ya be bertîl szakeyan bo kem dekrayewe! Aya szadanî hunermendêkî berhellistkar û şorşigêrr, wêrray ewey be qsey nûserî babet, bnemalley qurbanî hawellekey ‘mhimd xurşîd hemerreş’ zor be girtnî ‘karwan ‘usman’ nîgeran debin û wêrray ewey ke ‘karwan ‘usman’ lenêw serbazgey ”îmare’ destigîr dekrêt û rapêçî polîsî ‘kerkûk’ dekrêt û wêray ewey ‘îsma’îl …’ hawell û hawtometbarkrawî ‘karwan ‘usman’ le dadgeda be dengî berz dellît “karwan agay lem şte nîye û destî têda nîye”, çone her awa be asanî szay lesêdaredanî beserda debridêt ?
Nûserî babet ‘şwan dawdî’ le kotayî babetekeyda denûsêt “rastyekî haşa hellnegre lay her dû bnemalleke û kese nzîkekanî her dûla..le serdemî xoyda yekê lew keysane bû, dengdanewey zorî hebû, dway ew rudaweş bawk û daykî heme le merraqda koçî dwayyan kird”
Be boçûnî eger sernicî xudî destewajekanî nûser bdeyn, naagahane hendêk şitman pêdebîjêt, lewane dengdanewey ew perwendeye, ke dekrêt le xoman bpirsîn bo; aya leber kujranî kesêk û sûtandinî cestekey bû, ya hokarî dîkey hebû? Eger sernicî ew serdeme bdeyn, debînîn, wêne û kurte fîlmî berekanî ceng û kuştubrrî enfal û kîmyabaranî hellebce û balîsan û gulebarankirdnî rojaney neyaranî rjêm, barêkî derûnî away aferandibû, nek her lelay kesanî gewresall kuştin û brrîn wsûtandinî mrov bûbuwe dîmenêkî asayî, bellku mnalan wek fîlmî katon seyrî kuştargekanî cengî ”îraq-êran’yan dekrid, boye hokarekey ştêkî dîkeye, ke xoşewîstî û pêgey komellayetî û hunere berhellistkarekey hunermend ‘karwan ‘usman’ û drrindeyî berjêmî be’si bû, ke awa buwe hoy dengdanewey perwendeke. Herweha pêçewaney pagendey ‘şwan dawdî’ hem xudî ‘karwan ‘usman’ ta dwasatî pêş lesêdaredanî ew tometey retkirduwetewe û hem bnemallekey û kesanî agadar ewe dezanin, ke ‘karwan ‘usman’ danî bew tometeda nenawe.. Eger lemeş bguzerêyn, axo mebestî nûserî babet lem destewaje “dway ew rudaweş bawk û daykî heme le merraqda koçî dwayyan kird” çîye? Bêcge lewey em derbrrîne serapa bnemay zansitîy nîye û zyatir le qsey nêw pirsegêrrî deçêt, bellam aya eger pêş kujranî hêja ‘ mhimd xurşîd hemerreş’, daykî û bawkî nawbraw, bmirdinyaye, herçende mirdnî azîzanman bo hemûman barêkî zor sext û grane û kesîş le paş kes û bo kes nemirduwe, dekra û aya becê debû eger êmey xwêner leser drawekanî nêw babetekey ‘şwan dawdî’ bllêyn, hewllî hellhatnî ‘ mhimd xurşîd hemerreş’ le serbazî û hezî çûnî bo henderan, bûne hoy meraqkirdnî daykî û bawkî?
Nûserî babet ‘şwan dawdî’ bêcge le dûbarekirdnewey komellêk qse û tometî bêbellge çi ew kat û çi êsta, beweşewe nawestêt û natwanêt ber be demargîrî nawçegerîy û handerî kînedozîyekey bigrêt û hemû îtîkekanî nûsîn û morralekanî komellgey kurdistan dexate jêrpêy û hîç le barî yasayîş nasllemêtewe. Lêreda pêş ewey nmûnegîrî le demargîrîy nawçegerî û sûkayetîyekanî ew beramber ‘karwan ‘usman’ û bexodanî mafî qsekirdin benêwî hemû ‘kerkûk’îyekanewe, bkem. Demewêt, dû şit webîrî ‘şwan dawdî’ û hawbîranî bhênmewe, ke :
Yekem, kes natwanêt kesêk bekarêk tawanbar bkat, ta be çawî xoy nebînêt, çunke salane le ewrupa û emerîkay dêmokrasî parlemanîda nek le ‘îraqî serdemî rjêmî be’sda, sedan perwendey dadgayî birryaryan leser dedrêt û paş çendîn sall derdekewêt, ke birryar û szayekî narrewa drawete pall tometbarkrawan!
Duwem, szay sêdare çi hezaran sall pêş êsta û çi le serdemî rjêmî be’si û çi lesayey dêmokratî emerîkada hîç rewayetî nîye û ewî pasawî bo bhênêtewe û layengirî lêbkat û pêdagrî leser bkat, hîçî le meqselleçîyekanî sedekanî nawerastî ewrupa kemtir nîye û şayanî serkone û werdernane le komellgey mrovayetîda, çunke ew kese hellgirî heman kultûrî be’si û bangewazkerî heman sîsteme, îtir le her part û lejêr her nawêkda kar bkat û bidwêt!
‘şwan dawdî’ leber roşnayî xallî yekemda, bebê hîç sillkirdneweyek, wek ewey bexoy kesî sêyemî nêw tometeke bûbêt, denûsêt “êwareyek bo cwankirdnî bkujêk”. Beboçûnî min ta ew katey be çawî xoman bînerî rastewxoy rûdawêk nebîn, mafî eweman nîye, bllîyn, ke kê kêy kuştuwe, eme nek lew perwendeda, bellku le serapay mêjûda morî narrewayî le dadgekan dawe û berdewam le krawetrîn û bêlayentirîn dadgeşda hem tawanbaran, azad debin û hem bêtawanan, be narrewa szadedrên. Her leser em bnemayeye, ke hîç dadgeyekî ser rûy zemîn natwaڼêt rewayetî hebêt, eme bêcge le naserbexoyî dadgekan le hejmûnî desellatî ramyarîy û deselatî abûrîy û kultûrîy. Leser ew bnemaye eger kesêk bebê bînîn û bellge morî rewayetî le szakanî dawerî çînayetî bdat, ewa bêwîjdanî dekat û le tawanî szadane narrewakeda beşdar debêt.
‘şwan dawdî’ denûsêt “carêkî tir zor be daxewe le bînay emne sureke, ke hêmay mqawemetî gelî kurde..êwareyek bo stayişkirdnî tawanbarêk rêkixra, be nawî (êwareyek bo karwan)..em tawanbareyan lêkridîn be frîşte û wek bllêy xwênî kerkukyekan aw bêt….”
Be boçûnî min eger birryarbêt huner û hunermendêk wek nmûney hunerî berhellsitî û şorşigîrî beramber rjêmî be’si rêzî lêbgîrdirêt û şyawî ewe bêt le emne sûrekey caran û emne sewz û zerdekanî êstada wek qurbanî ramyarîy çepell û djemroyî deselatdaran û dewllet, bikrête sîmbul, ewa le herêmî kurdistanda, tenya ‘karwan ‘usman’ ew merc û şayisteyyaney têdaye. Ewey lay min pirsyare, eweye ke hejmarêkî berçaw kurd le zorbey wllatanewe û hejmarêkî berçawî beşdarbûş lew yadeda hawdengin û rêz le hunerekey ‘karwan ‘usman’ degrin, keçî take kesîk lewlawe qutdebêtewe û demargîrî nawçegerîy dewrujêt û ew mafe bexoy dedat, ke sûkayetî be mafî zorîneyek le hogranî deng û hunerî ‘karwan ‘usman’ bo hestan be yadawerî ew hunermende hest nask û şorrşigêrre, dekat!
Nûserî babet drêje be sûkayetîyekanî beramber ‘karwan ‘usman’ û hogranî deng û hunerekey dedat û denûsêt “bellam be daxewe behatî hesîb qeredaxî çend têksitêkî pêşkeş bew drrindeye kird û be newî nwêy wek pepule nasandî ….. “
Eme ewperrî nizmî êtîk û moralle ke kesêk rêge bexoy bdat û bwêrî ewey têdabêt, sûkayetî be mirdûyek bkat. Bo min ewe cêgey pirsyare, axo çî le ‘şwan dawdî’ kirdbêt, ke hênde kînedozane, ke birrwanakem ta henûkeş bnemalley qurbanîyeke sûkayetîyekî awayan be ‘karwan ‘usman’ kirbêt! Axo hander û drustgerî ew kîneye lelay ‘şwan dawdî’ çîbêt? Hellbete min nazanim û nûserî babetîş neynûsîwe, ke aya xzim û hawellî qurbanîye ya na? Bellam ewe dezanim, ke le hîç barêkda ew mafey nîye û pêwîste ew daway lêburdin le bnemalley ‘karwan ‘usman’ û şeydayanî hunerekey bkat, eger na, eme milhurrîkirdne leser mêjûyekî şêwêndraw!
Nûserî babet dllî aw naxwatewe û wawetir derrwat û denûsêt “dawa le sponserekanî gerranewey karwan bo slêmanî, her yek le asyasêll û mellbendî (1) rêkxistinî slêmanî (î ni k) û telefzyonî gelî kurdistan dekem, daway lêburdin le kerkukyekan be giştî û bnemalley hacî xurşîd be taybetî bken..”
Min nazanim, kê mafî nwênerayetî kerkûkîyekanî be ‘şwan dawdî’ dawe? Ew çon bwêrî ewey têdaye ke benawî ‘kerkûkî’yekanewe qse bkat. Aya bnemalley hêja ‘ mhimd xurşîd hemerreş ‘ mafî em birryare qerequşyaney be ‘şwan dawdî’ dawe ya ew xoy lêgۊrawe û wek paşayek, birryar derdekat?
Min boxom, le rêy şeydayî hawrrê û hawelle ‘kerkûk’îyekanmewe hunermend ‘karwan ‘usman’mi nasî û ta ewendey min bzanim û kerkûkîyekim nedîtwe û nenasîwe, ke rkî le ‘karwan ‘usman bêt û bew şîwey ‘şwan dawdî’ sûkayetî pêbkat, leweş dillnyam ke le min zyatir bew nûsîne dûr le êtîk û moralley ‘şwan dawdî’ brîndar bûn!
nûser beweşewe nawestêt û snûrî kwêxayetî nawçey kerkûk têperrdekat û benawî lawanî slêmanîşewe qse dekat ” daway lêburdinîş le gencanî slêmanî bken, çunke bem sponseretan, brînî kerkukyekantan kulanewe û xulltan kirde çawî gencanî slêmanî …. “
Herweha drêje be dawa bêçenduçûnekanî dedat û denûsêt ” dawaş le mîdyakan dekem, be taybet (NiRT)î çîtir xull nekene çawî xellk û tawanbarman be pepule pêy mefroşnewe…. Be behatî hesîb qeredaxîş ellêm, ew têkistaney pêşkeş be ruhî karwant kird lew êwareyeda, şermezar bke..”
Asayye, ke şermezarîş wek çemkêk, bo dû berey dij, dû watay cyawaz le xobgirêt, egîna, eger eme nebêt, aya debêt sûkayetî be mirdû cêgey şermezarî bêt, ya rîznan le mirdû? Bellam ewe baş dezanim le kultûrî drrindayetîda, sûkayetî be kujrawan wek rîtmêkî mezhebî awaye, herwek çon rjêmî be’si rolley xellkî gulebaran dekrid û dawaşî le bnemalekeyan dekrid, ke parey fîşekeke bden û be bêdengî termekey bşarnewe û şermezar bin, ke ewe rolley ewan buwe! Kesanî kultûr drrinde, çêj le azardanî xellkî werdegrin û sûkayetî be mirduwan lelayan ştêkî normalle û behakanî mrovbûnîş lew rwangewe debînin.
‘şwan dawdî’ bem dwadestewaje danisqeye nawerrokî me’rîfe û roşnibîrîy û kultûr û bîrkirdnewey wek gwêzêkî pakkraw dexate berdesman “be kameran ‘usmanî bray karwanîş dellêm, ezîzm leber em hokarane bû ewhunermende berrêzane baykotyankirdin..boye pêmwaye be’s, eger le mawey desellatekeyda karêkî başî kirdbêt, ewîş le sêdaredanî karwan û smey hawtawanêtî”
Lelay min wek xwênerêkî azadendêş, asayye, ke kesêk be’sî bêt, herwek çon asayye, ke kesîk yekêtî û partî û îslamî û hîdîkeş bêt, bellam ewey lelam asayî nîye, ew zemîne lebareye, ke paş (9) sall le rûxanî rjêmî borcwazî be’s, hêştake kesêk heye bwêrî ewe le xoy nîşanbdat, ke rewayetî le dadge qereqûşîyekanî be’si bdat û lesêdaredanekanî be’si benrix hejmar kat. Berrastî eme cêgey têrramane û pêwîste takî huşyarî komellge leser bwestêt û hellwêsteyek bkat!
Eger be kurtî le amanc û dnederî ‘şwan dawdî’ bo rîzkirdnî ew destewajane wirdbînewe, tenya em çend destewajeyeman wek peyamî nûserî babet lela demênewe ” bo stayişkirdnî tawanbarêk …, em tawanbareyan lêkridîn be frîşte …. , Wek bllêy xwênî kerkukyekan aw bêt …. , Çend têksitêkî pêşkeş bew drrindeye kird û be newî nwêy wek pepule nasandî …, daway lêburdin le kerkukyekan be giştî û bnemalley hacî xurşîd be taybetî bken.. , Brînî kerkukyekantan kulanewe û xulltan kirde çawî gencanî slêmanî …, tawanbarman be pepule pêy mefroşnewe …, şermezar bke … , Pêmwaye be’s, eger le mawey desellatekeyda karêkî başî kirdbêt, ewîş le sêdaredanî karwan û smey hawtawanêtî …”
Beboçûnî min weha dillnyayyek le tometêk, ke xraye pall whunermend ‘karwan ‘usman’ tenya ew kese sêyeme nenasey ke ‘şwan dawdî’ pencey bo rakêş dekat, detwanêt weha bebê sllemînewe û pêdagrî morî tawanbarî û beşdarîkirdin lew tawaneda le hunemend ‘karwan ‘usman’ bdat, bêcge lewe her qsekirdnêk lew barewe deçête xaney kînedozî û demargîrîy nawçegerî. Aya êmey xwêner mafî eweman nîye, be nûserî babet blêyn, leser bnemay pêdagrî û dillnyayî to, tenya yek kes detwanêt, kesî sêyem bêt, ewîş to ‘şwan dawdî’t, bêcge leme kes natwanêt, awa le bkujî ‘karwan ‘usman’ dillnyabêt!
Dwa wşe bo ‘şwan dawdî’ û bnemalley ‘kawran ‘usman’ û xwêneran; ‘şwan dawdî’ rêy bexoy dawe, ke perewendeyekî kesîy ke hîç peywendîyekî bnemalleyî bewewe nîye, hellbdatewe û dûr le îtîkî nûsîn û morrallî komellgey kurdistan, sûkayetî be mirduwan, bkat û pasawîşî bo weha karêk tenya demargîrî nawçegerîyye, herçende handerêkî şarawe bo nûsînî ew babete lepşit ristekanewe seretatkêman letekda dekat, le rûy yasayyewe bnemalley ‘karwan ‘usman’ mafî eweyan heye, ke skalla leser ‘şwan dawdî’ tomar bken û leser peywendînebûnî bepirsekewe û handanî demargîrî nawçegerîy û sûkayetî be ‘karwan ‘usman’ û destxoşane le rjêmî be’si û dadge sînaryokanî, bîkêşinne dadgewe.
Le kotayîşda em kopleye le hellbestî yekêk le goranîyekanî hunermend ‘karwan ‘usman’ ke lew kateda bo karwanî enfalkrawanî çrrîwe û zorîş awez pesendî dekat, ke lejêr karayî xoşewîstî hawellekey hêja ‘mhimd xurşîd hemerreş ‘î cwanemerg ew goranîyey çrrî bêt …
Ay lem şewe ke tenyam û
Kes nîye be hawrrêy rêm
Cadekanî kerkûk çoll û
Gllopekan kiz esûtên
Her derrom û mestî em şew
Bonî sûtanî xakme
Boye gyan le laşem bêzare û
Awatim mergî gyanme
Ey ke gemjen û nazanin
Min be mestî xak çîm lêdê
Çon kenarîş bote lane û
Awatê lebo dllî min
Bo xwêndnewey nûsînekey ‘şwan dawdî’, serdanî em bestere bken
Hittp://wwiw.hewalnews.com/%28A%285T_u0-fTizQEkAAAAMGiRhOWZiliNGUtYiWQ4NiC00NimQwiLiWJkODctiZTiQxiMijM0M2E3ZiTc2AdOD105GiJPiTg1doXMiWdyiViNDihjEo1%29%29/Detail.aspix?id=8453&Action=2&LinkID=7&AspxAutoDetectCookieSupport=1
Ya leser torî feyisbûk serdanî em lînke bken:
Hittpis://wwiw.facebook.com/photo.pihp?fbid=362546693828702&set=a.139573982792642.36036.102990326451008&tiype=1