Skip to content
بزووتنەوەی كۆمەڵایەتی ھوشیاری شۆڕشگێڕانە بەرھەمدەھێنیت یا تیئۆری، بزووتنەوەی شۆڕشگێرانە بەھرەمدەھێنێت ؟
ھەژێن
بەشی یەكەم
بەپێچەوانەی دەرکی لێنین و پاشڕەوانییەوە، ئەنارکییەکان خەباتی ڕۆژانە ڕەتناکەنەوە، هەروەها هیچ بەوەش خۆشباوەڕ نین، کە سەرمایەداری ڕیفۆرم بکرێت، لەبەرئەوەی لەبری ڕیفۆرمخوازیی، سەرقاڵی جۆشدانی خەباتی سەربەخۆی ڕۆژانەی ژێردەستان دژی سەروەریی دەبن.
بەشی دووەم
خوێنەرانی ھێژا، ببوورن، بەھۆی ونكردنی بەستەری مشتومڕەكەوە، ئاگام لە درێژەی مشتومڕەكە و بۆچوونە تازە زیادكراوەكان نەبووە، بۆیە درنگ بەسەر ئەم بەستەرەدا كەوتمە و درەنگ وەڵامم دایەوە. لێرەدا لەبەرئەوەی شەو درەنگە تەنیا وەڵامی یەكێك لە سەرنجەكانی وەستا سابیر دەدەمەوە، وەڵامی سەرنجەكانی دیكەی وەستا سابیر و ھاوڕێیانی دیكە، بەیانی یا كاتێكی دیكە دەدەمەوە، ھیوادارم بە سنگێكی فراوانەوە ھەڵەی داڕشتن و چاپم لێوەرگرن، چونكە نووسینی سەرنج لە فەیسبووكدا بێ ھەڵە نابێت …
بەڵێ وەستا گیان، مرۆڤ بەبێ ھۆشمەندی گیاندارێكی سروشتییە، ھەروا كە بە ھۆشمەندیشەوە ھەر گیاندارێكی سروشتییە و نابێتە دەستكرد یا ماشینی. من تێناگەم مەبەستت لە “زاڵبوون بەسەر سروشتدا چییە”، ئایا مرۆڤ وەك بوونەوەرێكی سروشتی توانیویەتی خۆی لە سروشت و سروشتە سروشتییەكەی جیابكاتەوە، تاوەكو لە دەرەوەی ئەو سروشتەوە توانای زاڵبوونی بەسەر سروشتدا ھەبێت یا بەدەستیھێنابێت؟
لەوەتەی مرۆڤ ھەیە، بەتایبەت ئەوەی كە تۆ بە ھۆشمەندی لە دەرەوەی سروشت ناوی دەبەیت، تەنیا توانیویەتی یەك شت بەرامبەر سروست بكات، ئەویش تێكدانی سروستی ژینگەكەی خۆیەتی، كە سەرەنجامەكەیان تەنیا تووانەوەی بەستەڵەكی جەمسەرەكانی گۆی زەوی و تسونامی و زریان و بومەلەرزە پەیتاپەیتاكان بووە ! تكا دەكەم نەلێیت داھێنانی تازەترین فڕۆكەی جەنگی و تڕومبێڵی پان و پۆڕی ئەمەریكی!
كامە زاڵبوون؛ كاتێك كە من سەرنجی ئەو زاڵبوونە ھۆشمەندانەیەی كە تۆ لەبارەیەوە دەدوێت، دەدەم، تەنیا یەك وێنا بۆ ئەو مرۆڤە ھۆشمەندە ناسروشتییە لەلام گەلاڵە دەبێت، ئەویش كاریكاتێری ئەو مرۆڤەیە، كە لەسەر لكی درەختێكە و بە مشارێكەوە خەریكی بڕینەوەی لكەدرختەكەی ژێرپێی خۆیەتی! ئایا ئەو ھۆشمەندییەی كە ویستوویەتی یا پاگەندەی زاڵبوون بەسەر سروشتدا دەكات، بێجگە لەمە، ھیچی دیكەی بەرھەمھێناوە؟
بەلێ چالاكی (ئەكشن) دەروێشان، ھۆشمەندانەیە و بەرھەمی زنجیرەیەك ئەزموونی مرۆڤایەتییە، بەڵام شۆرشگیڕانە نییە، ھەر ئاوا كە فەرمانبردنی ئەندامانی پارتێك وەك مێگەل، شۆڕشگێڕانە نییە !
ئایا جیاوازی لەنێوان دەروێشانی خانەقایەك و ئەندامانی پارتێك ھەیە، ئەگەر ھەیە، كامەیە، تكا دەكەم ؟
بەڵام ھەموو چالاكییەك كە مرۆڤ ئەنجامی دەدات، مامانی لەدایكبوونی ھوشیارییە و ھەر چالاكییەك بەپێی ڕەچەتەی ئایدیۆلۆجی ئەنجامبدرێت، ھیچ جیاوازی لەتەك بەجێگەیاندنی دەقە پیرۆزكراوەكانی ئایینەكان نییە، ئەگەر ھەیە، تكایە جیاوازییەكەی لە چێدایە؟
تكایە خۆت ساخكەرەوە، مادە پێش ھۆشە یا ھۆش پێش مادەیە؟ چونكە تۆ خەریكی پاساو بۆ وتە ئایدیالیستییەكەی لێنین دەھێنیتەوە، كە بوونی تیئۆری شۆرشگێڕانە [ھەڵبەتە لەو قوماشەی كە خۆی مەبەستییەتی] دەكاتە پێشمەرجی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە، ئایا دەزانیت ئەمە سەری لە كوێوە دەردەچێت ؟
وابزانم، سەرنجی ئەناركیستان [سەكۆی ئەناركیستانی كوردستان] تەنیا لەسەر وتەی سەر وێنەیەكە و نەچووەتە سەر بابەتەكە، تكایە با وەڵامەكانیش لەو خوڵگەدا بدرێنەوە،؛ ئایا ئەو وتەیە دروستە یا نا ؟
لێرەوە دەچمە سەر وەڵامی باسە لاوەكییەكان، كە تۆ تێكەڵ و پێكەڵت كردوون …
پرسیارێكی زۆر سادە و دوور لە بێنەوبەردە؛ لە دروستبوونی (پارتی سۆشیال دێمۆكراتی ئاڵمانیا)وە تا ئەم ساتە، لە دونیادا چەند پارت بەو ناوەوە [بنیادنانی پارتی شۆشگێری چینی کرێکار] كە تۆ باسی دەكەیت، دروست بوون و سەرەنجامیان چی بوو و بووە و دەىێت؟ بڕواشناكەم كە بەتەمابیت بڵێیت ئەو پارتانە بەو ھەموو تیئۆریسیۆن و [خۆتان واتەنی] ڕابەرانەوە، نەیانتوانیبێت ئەو پارتە بن، كە تۆ خەریكی وەك نووشتە دەیپێچیتەوە و دەیكەیتە ملی كرێكاران و نیازیشت نییە بە كرێكاران بڵییت جیاوازی پارتەكەی تۆ لەتەك پارتەكەی لێنین و ناوەكانی دیكە، كە خۆت ڕیزتكردوون چییە و ئەوەی تۆ چی ئەنجامدەدات، كە ئەوان ئاوەزیان پێینەشكابێت، یا جیاوازی بەرنامەی ئابووریی و كۆمەڵایەتیی و ڕامیاریی پارتەكەت لەتەك ئەوانەی پێشووتر چییە، ئەوە بۆ كرێكاران مسۆگەر دەكات، كە بەھەمان ڕێچكە و كەندەڵانی سەرنگومبووندا نەیانباتەوە ؟
ئینجا وەستا گیان، نازانم تۆ ئەم ناوانەت “چارتی یەکانی بریطانیا و فابی یەکان و برۆدۆنی یەکان دواتر کاوتسکی و برنشتانی یەکان” چۆن لەتەنیشت یەك ڕیزكردوون ، ئایا دەتوانیت بۆ ئێمەی خوێنەری كورد بسەلمێنیت، كە ئەناركیستەكان ئەوانەی كە تۆ بە پرۆدۆنی [نەك برۆدۆنی] ناویاندەبەیت، ڕیفۆرمیستبوون؟
ھیوادارم لەم بارەوە بە وتارێكی ڕەخنەیی لە بۆچوونەكانی پرۆدۆن و ئەناركیستەكانی پاش ئەو، ڕیفۆرمیستبوونی ئەو باڵە لە بزووتنەوەی سۆشیالیستی بسەلمێنیت، ئایا دەزانیت ڕیفۆرم بە واتای چاكسازیی لە سیستەمی سەرمایەداریدا نەك باشتركردنی ژیان و گوزەران و ھەلومەرجی كاركردن، چونكە ئەوەی دووەم بە خەباتی ڕۆژانەی خوودی كرێكاران دێتەدی و ئەوەی یەكەم بە چەنەبازیی ڕامیارەكان لە پارلەمانەكاندا یا لە نووسینگەی پارتەكاندا !
تكا دەكەم ھەر وەڵامێك بە بەڵگە و سەلمێنەری مێژوویی نەك بە حەز و گەزی پارتایەتی و ئایدیۆلۆجیا !
شتێك كە زۆر بەلامەوە سەیرە ئەوەیە، پاش ١٩ ساڵ بیستنەوەی بۆچوونەكانت، كەچی ھێشتا بە ھەمان نەفەسی جاران شتەكان لێكدەدەیتەوە و زۆر بە یەقینەوە قسەدەكەیت، ئایا دەزانیت، یەقین لە ئایدیالیزمەوە سەرچاوە دەگرێت و ڕەتگەرەوەی ڕەخنەیە ؟
بەداخەوە تۆ ھاتوویت و دۆ و دۆشاوت تێكەڵكرووە، تاوەكو باشتر بتوانیت لە لێڵی باسەكەدا مەلەبكەیت، ئایا دەكرێت زۆر ڕۆشن و بەبێ پەردە ناوی ئەوانە بھێنیت، كە نامە و سكاڵا و واژۆنامە بۆ دەسەڵاتداران و ناوەندە جیھانییەكانی سەرمایە دەنێرن، كێن و ناویان چییە؟
تۆ ئەناركیستەكان خۆت واتەنی ” برۆدۆنی یەکان“نت خستووەتە پاڵ باڵە ماركسیستەكان و پاشان لە واژۆنامە نووسین بۆ ” سەرانی بۆرژوازی جیهانی و پارتە کۆنەپەرستەکانی ناوچەکەش” بەشدارتكردوون. ئەمە چەندی بە چەندە ؟ من دەزانم مەبەستت لە كێیە، بەڵام نازانم بۆی وا بە مەتەڵ بۆچوونەكەت دەردەبڕیت و ناتەوێت بەڕۆشنی بلێیت فڵانی لەتەك پارت یا ھێڵە ڕامیارییەكەی تۆمە. تۆ دەتەوێت بە تیرێك دوو نیشانە بپێكیت، لە وەڵامدانەوەی وەڵامی (ئەناركیستان)دا دەتەوێت سۆزی ئەوانەی، كە خۆت بە نامەنووس بۆ سەرانی بۆرجوازی جیھانی و پارتە كۆنەپەرسەتاكانی ناوچەكە ناویاندەبەیت، بەدەستبھێنیت و لەولاشەوە بە لەژێر پەردەی ڕیزكردنی كۆمەلێك ناوی بزووتنەوە و كەسایەتی سەدەی نۆزدە، پەلاماری ئەو ھیلە ڕامیارییە یا ئەو پارتە بدەیت، كە خۆت بە نامەنووسیان ناودەبەیت !
من پەسەندی شكاندنی ئامێرەكان ناكەم، بەڵام ئەگەر بڕیاربێت لەنێوان ئەو ھۆشمەندییەی كە تۆ پێتوایە توانیویەتی بەسەر سروشتدا زاڵبیت و شكاندنی ماشینەكان لەلایەن (چارتیستەكان)ەوە بكەم، ئەوا بەبێ سڵەمینەوە، ئەوەی چارتیستەكان شۆرسگێرانەت بووە. چونكە یەكەم، زیانیان لە خاوەنكارەكان داوە و دووەم نیشانیانداوە، كە ئامێرەكان بەبێ كرێكاران ھێزنین و ھیچیان لەباردا نییە، بەڵام ئەو ھۆشمەندییەی كە تۆ بە شانازییەوە پێتوایە بەسەر سروشتدا زاڵبووە، تەنیا وێرانكردنی ژینگەی بارھێناوە و ھیچی دیكە !
لە بەرامبەر ئەم ڕستەیەدا “ڕاستە مرۆف هۆشمەندی بەرهەم ئەهێنێ بەڵام مەرج نی یە هەمو جارێ بە قازانجی چینی کرێکار بێت ” تەنیا ئەوەندە بەسە بڵێم، كە مرۆڤ ھۆشمەندی بەرھەمناھێنێت، بەڵكو كاری مرۆڤە كە ھۆشمەندی وەك دەرەنجامی ئەزموونەكان لەلای خودی مرۆڤی كاركردوو كەڵەكە دەكات و دەیكاتە سامانی ھزریی بۆ نەوەی داھاتوو، بەڵام ئەگەر نەوەی داھاتوو، وەك ماركسیستەكان دانیشتن و ھۆشمەندی پێش خۆیان پیرۆزبكەن، ئەوا مرۆڤایەتی وەك پارتە كۆمونیستەكان تەنیا شكست سەرەنجامی دەبێت. ھەروەھا نازانم بۆ دەبێت چینی كرێكار ئەوەندە دەستەپاچەبێت، كە كەسانی دەرەوەی خۆی ھۆشمەندی بۆ بەرھەمبھێنن؟ ئایا ئەمە لەتەك ئەوەی كنسێت و كلیسا و مزگەوتەكان بە درێژایی مێژوویان پاگەندەیان كردووە، جیاوازی ھەیە؟
خوێنەرانی ھێژا، بۆ گەڕانەوە سەر بۆچوونەوەكانی وەستا سابیر و بەشداربووانی دیكە، تكایە لەسەر ئەم بەستەرەی خوارەوە كرتە بكە :