Le pagendey (komunîst)bûnewe berew (pan- nasîwnasîwnal- fêmînîzm)
Beşî yekem
Xwênerî hêja, em nûsîney berdesttan, rexneyeke le aydyolocyay fêmînîzmî borcwazî, ke çend sallêke jnanêk benawî rizgarî jnanewe, be şêwazî corawcor dexwazn lenêw bzûtnewey yeksanî û rizgarî hemelayeney jnan û pyawanda, berceste û cêkewtey bken. Herçende le sallanî raburdûda be wellamdanewey çend kesêk lew jnane û tenanet pyawanêkîş, ke wek hewllî frîwkarîy ya çawlêgerîy lew bareda qollyanlêhellmallîwe, boçûnî xomim derbrrîwwe, bellam leberewey ke babetekey xatû (hozan mehmûd, fobyay fêmînîzm le kurdistan ) fretir dêwcamekey tenktir û lîtey aydyolocyakey xesttirkirduwetewe, bepêwîstimzanî, wek nojenkirdnewey boçûn û rexnekanî xom û xistnerrûy ew gorrane şênîyyaney ke le bîrkirdnewey xoşimda seryanhelldawe, letek nûser û xwêneranda bkewme alluwêrî boçûn û pêgeyîştne nwêyekan.
Jnî kurd sallanêkî zor duçarî çesanewey netewayetî û cênderî bwe, çi wek kurd çi wek jin.
Stemî neteweyî leser xellkî kurdistan stemêkî regezîy nebuwe û hokarekeşî regezpestîy dagîrker nebuwe, herwa ke lelayen serbazan û dezge serkutgerekanî dagîrkeranewe, jnanî kurd tûşî tundutîjî bûn, awaş lelayen hêze çekdare berhellistkare benaw neteweyyekanewe jnan dûçarî tundutîjî bûn, çunke herdûla çi dagîrkeran û çi hêze berhellistarekan leser yek bnema û aydyay çînayetî hatûnetebûn û bo parastinî pêgey çînayetîyan, her hewilldanêk ke wîstibêtî le bazney serwerîyda derbçêt, ewa lelayen letek tundutîjî rûberrûbuwetewe. Her awa ke rjêmî be’sî dagîrker, jnanî wek xallî lawazî berhellistkaran bekardebrid, herawaş hêze berhellistkarekan jnanyan wek namûs û şerefî pyaw û netewe hejmardekrid.
Bellam eger bewîjdanewe û dûr le kefukullî regezpersitîyewe berawridî stem û tundutîjî le jnan û pyawan le sayey dagîrkerda bkeyn, ewa pyawan gewretrîn qurbanî bûn û gewretrîn tundutîjîyan beramberkrawe, emeş bedillnyayyewe leber bûne regezyekeyan (nîrînebûnyan) nebuwe, bellku leber beşdarî û çalakî û amadeyî xebatkaraneyan buwe. Hellbete jnanîş bew radey ke beşdarbûbin, beheman şêwe tûşî tundutîjî û etk û fşar û eşkencey sêksî bûnetewe, bellam pyawanîş lewe bêbeş nebûn û kem nîn ew pêşmerge û zîndanyaney ke behoy etk û eşkence û fşarewe, twanay sêksîyan ledestdawe ya tûşî nexosî derûnîy bûn.
Bêcge lewe, ewey ke jnanî fêmînîstî desellatixwaz û pyawanî dîwanekanî desellat nayanewêt, qsey leser bken, rîşey kultûrîy û abûrîy û ramyarîy stem û tundutîjîye çi beramber jnan û çi beramber pyawan. Stemî regezîy; çi le jnan be pley yekem û çi le pyawanî hawrregezbaz (homosêksiwêl) be pley duwem û çi le pyawan begşitî be pley sêyem, beşêkî cyanekraweye le kultûrî xîllekî û baştirîn bellgeş bebê ewey bçîne pay twêjînewey bnema abûrîy û pêkhateyyekanî xîll û dabeşkirdnî desellat ya çonîyetî desellatdarîy û berêweberayetî xêll, ewa berawridêkî zor xêra û guzerîy lenêwan nawçe xêlekîyekanî kurdistan û nawçe naxêllekîyekanî kurdistan, wate ew nawçaney xîllyan heye û ewaney ke xêllyan nîye, bdeyn, ewa be asanî ast û radey rengdanewey takayetî û serbestî tak le kultûrî herdû nawçekeda debînîn û amarekanî kuştinî jnan çi pêş raperrîn û çi paş raperrîn, ewe nîşandeden û hîç pêyust be bedwadaçûn nakat, hellbete ştêk ke nabêt, feramoşî bkeyn, karayî dyardey çekdarkirdnî xellkî gunde ragwazrawekan û dûberekî partekan û cengî nêwxoyî û handanî parte berhellistkarekan bo çekhellgirtnî serokxêllekan û nojenkirdnewey xêllayetîye le şêwey “efwac xefîfe û seqîle”da, ke payega û leşkirgekan, cêgey gunde xêllekîye ragwazraekanyan girtbuwewe, leser tawdanî stem le jnan, karayî zor hebû.
Lelayek debête hoy lê sendnewey desellat lêy, weku be şêk, le grupêk ,leçwarçêwey dewlletêkî neteweyî faşîstî weku ‘êraqda.
Be boçûnî min, ewey ke nûser lem dêrraneda bedwayeweye, amancêkî zor dûre le pirsî regezîy û stem le jnan, çunke dewllet le hîç serdemêkda neteweyî nebuwe û naşbêt, leberewey ke xudî netewe brîtî nîye le pêkhateyekî pêkhatû le komellêk endamî hawberjewend û hawxewn, îdî dewllet çon detwanêt nwênerî çun yekî gişt endamanî weha pêkhateyek bêt?
Lew derbrrîney sereweda nûser byewêt ya neyewêt, xerîke aw be aşî desellatî borcwazî kurdda dekat û deyhewêt be wênakirdnî weha bûnêk “dewlletî neteweyî”, peyamêkî lem core begwêy takî stemlêkrawî kurdda bdat, ke ” ewe netewey ‘erebe, ke stemî le to kirduwe û pêwîste toş le pişt desellatî neteweyî xot [borcwazî kurd]e bwestît û senger le netewey beramber bigrît”!
Paşan, faşîstibûn, dyardeyekî dyarîkrawî corêk le dewllet nîye, bellku krrokî dewllet pêkdehênît, îdî ew dewllete benaw neteweyî bêt ya benaw nîştmanî, paşayetî bêt ya parlemanî, takpartî bêt ya serbazîy, her kat, çîn û twêje jêrdestekanî raperrîn, ewa wek dewlletekey mosolonî û hîtler û franko, dêwcame neteweyî û nîştmanîyekey dadedrrêt û le parlemanewe birryare faşîstîyekan pexşandekat!
Nûser deyhewêt, ew rastîye awejûbkatewe, ke jnanî kurd pêş ewey desellatî dagîrker desellatyan lêbsênêtewe, lelayen desellatdaranî xêllewe wek koyle ragîrawn û xawenî desellat nebûn, çunke kurdistan pêş dagîrkirdin, komellgeyekî naçînayetî nebuwe, taweku jin wek tak û wek beşêk le komellge, xawenî desellat bûbêt. Eger nasîwnalîzmî ‘ereb wek rjêm û wek dagîrker, şanazîye şunasîyekanî le şanazîy xêllayetîyewe wergirtbêt, ewa nasîwnalîzmî kurd çi wek sruşt û çi wek lasayîkirdnewe le berperçdaneweda, heman pêkhatey hebuwe û heyetî. Ew sruşte xêllekîyey rjêmî dagîrker û bzavî berhellistkarîy çekdarî, bo sruşt û reçellekî nasîwnalîzm degerrêtewe, ke bêcge le hewllî gewrekirdnewey qewarey xîll le neteweda hîçî dîke nîye û nebuwe.
Herweha dûçarî corêkî trîş leçewsanewe bwew heye. Ewîş (nebûnî şanazye bexudî xoy)
Nebûnî şanazî regezîy bo stem û nebûnî desellat nagerîtewe û xudî regezpestî şayanî şanazîy nîye, taweku beşêk ya bnemayek bêt bo azadî û rizgarbûn. Nebûnî şanazî, çewsanewe nîye, ta le derewey xudewe beser takda bsepênrêt, bellku peywendî be radey xohuşyarî û amadeyî derûnî xudî takewe bo azadî û rizgarbûn, heye. Katêk ke jin amadeyî koylebûnî lewe zyatribêt, ke desellat û pyawî pawanger deyixwazêt, îdî şanazîyekan wek rengdanewey derkî azadî, degorrdirên û şanazî be serbexoyî xud û hebûnî twananî hizrîn û fîlosofî jyan, şanazîkirdin be pêgey twananî abûrîy xawenekey û brrî xşill û zîrr û panuprroy otomebêlekey û modîlgerayî, cêgey degrêtewe.
Raste eme peywendî be koy peywendîye kultûrîyekan û borrexsane abûrîy û komellayetîyekanewe heye, bellam bêcge le naderbestî xudî takî koyle [lem babeteda jin] hîç ştêk nebûte rêgir lewey ke jnanêk bwar û serbestî xwêndin û karkirdin û çûnederyan heye, lecyatî debengibûn le kultûrî bekarberîyda, lecyatî saxkirdnewey modêle bêejmarekan, xoyan be xorroşnibîrkirdnewe xerîkbken û lew rêgewe şanazîye kesîyekanyan robnên û serbexoyyekî hizrîy û fîlosofî bedestibhênin.
Hellbete min mebestim şanazî takekese be serbexobûn û endêşmendî û karakterî birrwabexobû, nek şanazî regezîy, çunke şanazîy regezîy şermezarîye bo takî azadîxwaz û jnanêk, ke şeyday azadî û rizgarbûnin, yekem hengaw,her awa ke pêwîste be hemû bûnêkyanewe djayetî şanazî regezîy nêrîne bken, pêwîste ew şanazîye regezîyey ke fêmînîste desellatixwazekan xerîkin le bîrî jnanî narrazîda deyçênin, frêdene tenekey zibllekeyanewe, çunke mrovî azadîxwaz pêwîstî be şanazî regezîy, nejadîy, neteweyî, ayînî, aydyolocî û destebjêrîy û serwerane nîye û ta katêk ew şanazîyaney jêrpê nexistbêt, ewa azadîyekey le xeyallewe nabête tan û poy ketwarî jyanî.
Şanazîy regezîy bejnibûn ya be pyawbûnewe, wek bûnêkî kultûrî, şanazî be koylebûnewe drustdekat, herwek çon lejêr karayî pagende û bîrkirdnewey parte komunîstekanda şanazî be krêkarbûnewe ta êstaş buwete hoy koyle manewey krêkaran lenêw callcillokey aydyolocyakanda, herwa jinbûn û pyabûnîş le çemke kultûrîy û ramyarîyekeyanda, tenya şunasî koylebûnin le çwarçêwey sîstemî kultûrî û ramyarîyda, leberewe nek natwanrêt mayey şanazî bin, bellku pêwîste takî azadîxwaz wek nengîyek weryanbigrêt!
Lemawey desellatî xomallîda,
Desellatî xomallî çîye? Xwênerî hêja, hîç mebestim galltepêkirdin û laqritêkirdin nîye, bellam min ron û brincî xomallêm bîstûn, bellam desellatî xomallêm nebîstuwe ! Ewe le keyewe desellatî borcwazî û pyawsalaraney herêmî kurdistan, buwe be desellatî xomallî jnanî stemdîde û komunîstekan ?
Hellbete min dezanim lekeyewe em pûçwêjîye lenêw xobekomunîstzanekanda serîhelldawe û serçawekey bo kame gomî lîxin û lîll degerêtewe, lêreda xom lew base ladedem û eger pêwîstîkrid, le dahatûda perde leser em boçûne şerimnokaneye ladedem, ke nawêrêt be aşkra krase sûre dêwcameyekey frrêbdat û allay desellate xomallîyeke be şanîda bdat !
Eme krrokî fêmînîzmî desellatixwaz (borcwazîye), eger mebestim lem rexnandne, fretir rakêşanî jnanî narrazî nebuwaye bo wirdbûnewe le kodî peyam û piştperdey destewaje pêçrawekanî fêmînîzmî desellatixwaz, ke çend sallêke desellatdaran û parte ramyarekan aw be aşîda deken, ewa ewende bes bû bnûsim “fêmînîzmî borcwazî bebê twanc !” .
Ewhewllaney ta êsta bûn le kurdistan bo azadî û rizgarî jnan, nakrê be asanî le çwarçêwey fêmînîzimda polênî bkeyn. Hokarekanî emeş degerrênewe bo serbexonebunî jnan û hatnederewey rêkixrawî jnan lemindalldanî parte syasyekan, kexoyan le bnerretda kllebêkî( yane) pyawane bûn.
Bedaxewe kat û griftarî rojgar bwarnadat, egya lêreda qseyekîşm le wêranî zmanî nûser dekrid, tkadekem, bo xatrî ehrîmen, em risteyet ” ewhewllaney ta êsta bûn le kurdistan bo azadî û rizgarî jnan, ” le kam zmanî na(hînd û ewrupyewe) wergêrrawe, kame jnî bedbext, ke bew şêwe qsan dekat?
Dekrêt bzanîn fêmînîzm çîye û le kame pênaseda cêgey debêtewe û derbrrî xewn û awatî kame twêj le jnanî komelle û ew serbexobûn û azadîyey ke pagendey dekat, le kwêda snûrekanî destipêdeken û le kwêda kotayyandêt, çi bestergelêk be bzûtnewe komellayetîyekanî komellgewe deybestnewe û daxwazîye hawbeş û nakokekanî letek bzûtnewe komellayetîyekanî dîkeda, ke jnan wek bûnewerêkî komellayetî tyayanda hawşanî pyawan, twêjêkyan têda pêkdehênin, çîn?
Aya em (pan-fêmînîzm)e rewtêkî tazeye û nûser dahêneryetî ya dêwcameyekî dîkeye le corî dêwcamekanî dîkey wek “hawnetewe” û “hawnîştmanî” û “hawullatî” û “hawşarî” ?
Aya em fêmîzme gutarêkî pêye, ke qsegeranî yeksanî hemelayeney jin û pyaw derkyannekirdbêt? Aya twanay têperrbûn û brînî snûrekanî pêkhatey qûçkeyî (hîrarşyaney) rêkxistinî ramyarîyaney komellgey heye? Aya betemaye beramber desellatî kultûrîy, ke heman destî şarawey desellatî ramyarîye, allay cengî rizgarîy beşanîda bdat ?
Leberewey ke nûser her le seretawe, allay desellatixwazîy berizkirduwetewe, hîç kat nayewêt be rewtî mêjûîy pêkhate serwerîyekanda bçête xwar û le regewe stem lenêwberêt, boye zor rwalletîyane, griftî nakarayî rêkixrawekanî jnan le wabesteyî partekanda destinîşandekat. Bellam eme bo dêwcameyî fêmînîzmekey nûser degerêtewe, ke hîç kat nayewêt regî stem le jnan bxaterrû, ke desellatî kultûrîy û ramyarîyîn û amancekeşyan, msogerkirdnî berterîy abûrîy û serwerîy kemîney mşexore beser zorîney rencderda.
Aya rêkixrawgelêk ke nûser, deyewêt byankate ellternatîvî rêkixrawekanî êsta, le rûy pêkhatnî rêkxistin û şêwazî karkirdin û çonyetî dabeşkirdnî kar û çalakî û bwar û mafî endaman le birryardanewe çi cyawazîyekyan letek rêkixrawekanî îstada heye? Aya rêkixrawekanî nûser otorîtey raber û skirtêr û hewllî pawangeraney kesanî desellatixwaz, retdekenewe? Eger na, çon detwanin, kopîkirdnewey yane “klleb”ekanî destemokirdnewey takî narrazî û ronanî desellatî destebjêr beser endamanî xwareweda nebin?
Beboçûnî min, grifteke le bûnî rêkxistinî quçkeyî (balla û payîn), xebatî narrastewxo ya cêbecêkarîy fermanî destebjêr, nayeksanî endaman le birryardan û cêbecêkirdin û berpirsyarîyetîdaye, le têrrwanîn bo azadî tak û çonyetî rizgarî takdaye, le bûnî zmîne û aydya û amanc û şêwaz û karkirdnî ew rêkixrawanedaye, ke hîç cyawazîyekyan letek pêkhate û şêwey xêzan, fêrge, karge, mizgewt, part, dewlletda nîye, çi ew rêkixrawaney ke ta henûke bûn û hen, çi ew rêkixrawaney fêmînîzmî desellatixwaz bo dahatû mijdeyandebexşêtewe !
Hellbete newtraw nemênêtewe, pêwîste jnanî narrazî û azadîxwaz, dillxoşbin bewey ke eger lew yane pyawananeda, jnan cêgeyan nebûbêtewe, çunke erkî pyawanî azadîxwazîş eweye, ke pyawanî xoşbawerr û destemokraw lew yanane (partane)da derbikêşn. Bellam pyawanebûnî ew partane, bew araste û core nîye, ke fêmînîzmî desellatixwaz deyhewêt, wênay bkat. Nexêr lew partaneda pyawanîş wek jnan jêrdeste û destemon, rêk bepêçewanewe, ke hawbîranî nûser deyanewêt le beramber debengibûnî pyawanî partda, leşkirêk jnî debengraw le partî dîkeda perwerdebken, çunke fêmînîzmî borcwazî, yeksanî mrovekan û bedyarîkrawî jin û pyaw, be hebûnî heman maf bo jnan, ke pyawanî koyle heyanin, wate polîsbûn, serbazbûn, sîxurrbûn, eşkencederbûn, berrêweberbûn, serkirdebûn, serokkomarbûn, çenebazbûnî ramyarane, mşexorrbûn; bewatayekî dîke, darabûnî hemû mafêkî nerênîy nêrîney jêrdeste, yeksan û wênadekat!
Bêcge lemeş, rexnegirtin le her bîrkirdnewe û pêkhateyek çi xêzan bêt ya part û rêkixrawî pîşeyî û cemawerîy û le her kultûrêk, bebê rexnegirtin le roll û raburdûy xoman lenawyanda, nakrêt behend werbigîrdirêt, axir raburdû wate çalakî û rollî komelle kesêk û le derewey rollî komellekesekan, mêjû bûnî nîye û hîç rêkixrawêk natwanêt bûnî hebêt! Aya dekrêt nûser her awa wek ewey le derewey ew mêjuwewe hatbêt, dû hêllî çep û rast beser rêkixrawaneda bhênêt, bebê ewey pêdaçûnewey mêjûy roll û karkird û endambûnî xoy lew pêkhataneda le sallî 1993ta mangikêk lemerber, bkat û bîdate ber rexne û lewêwe wek ezmûngîrîy kesîy xoy letek jnanî kem ezmûnda beşî bkat û bîkate komekêk le pêgeyînî kirdeyî û rwangeyî û jnan lewe byangêrrêtewe, ke wek xudî nûser, zyatir le dû dehe temenyan lew yananeda beser neben, ke paşkoy partekan ya desellatin !
Sertapay peyrrewu prrogramî em hîzbane lelayen pyawewe danrawe. Kewate jnî kurd behêznekrawe wrrêgenedrawe le ser maf wazadî yekanî xoy, tenanet le hîzbekanîşda qsey xoy hebêt.
Ewey ke yeksanî jmarey jne-parlemantaran û rêjey darrêjeranî peyrrewprogramêk, be mercî bûnî yeksanî bzanrêt, yekêke le serekîtrîn û gewretrîn griftekanî têgeyiştnî fêmînîzmî desellatixwaz bo azadî û rizgarî û serbexoyî tak. Eger bew pêwerebêt, ewa hemû partekan le xizmetî krêkaran û hemû sendîka zerdekan pêşengî qsekeranî soşyalîzm debin û hemû jinkuştnekan karî jnan debin! Çunke ewendey jnan [dayk, xuşk, amojn, xallojn, brajn] pyawan bo pyawetî û bo zallbûn beser hawserekanyanîda hanîdeden, ewende xudî nêrînekanî xêzan û bnemalle bew kare hellnastin, baştirîn bellgeş nakokî nêwan xes û bûk û diş û brajne.
Aya hêşta bûnî jmarey zorî krêkaran le partêkda ya le sendîkayekî zerdda ya bûnî hejmarî zorî krêkaran le parlemanda wek nwêner, dekate ewey ke partekan û sendîka zerdekan û parlemanekan le xizmetî krêkarandan?! Aya eme waye? Edî çon detwanîn naserbexobûnî rêkixrawekanî jnan tenya bo amadenebûnî jnan le nûsînewey peyrrewuprogramda ya le serkirdayetî part û rêkixrawekanda bbînîn? Aya jinbûnî jneşay brîtanî, serokşalyarîy (encêla mîrkil)î allmanya ya beêweberbûn û sermayedarbûnî jnanêk, dekate ewey ke le brîtanya û ellmanya jnan be tewawetî yeksan û azadin? Aya lew kompanya û karxananeda ke xawenekanyan jnanî milyardilêr û milyonêrn, jnan yeksan û azadin? Tkadekem be dwadaçun bken, bzanin le brîtanya û allmanya wek top-dêmokratî parelemanî, jnan heman mûçey yeksan bo heman karî yeksanî wirdegrin? Bzanin lew kompanya û karxananeda ke jnan xawenyanin, jnan heman maf û mûçey yeksanyan heye? Aya lew fêrge û fermange û kargêrrîyaneda ke jnan serok û berêwebern, jnan lelayen berrêweber û serokekanewe baştir û mrovdostanetir , reftaryan letekda dekrêt?
Be boçûnî min, grifteke bo nebûnî xwêndnewe û lêkollînewey mêjûîy û serincnedanî rege serekîyekanî stem le jan, degerêtewe, ke wek her stemêkî dîke bo serwerîy sîstemî kultûrîy û hebûnî sîstemî ramyarîy degerêtewe, ke tenya senger û rêgeçarey berengabûnewey stemî kultûrîy û sîstmatîkî ramyarîy, yekgirtûy xebatî komellayetîye, xebatêk ke amancî hellweşandnewey pêkhate quçkeyî û sîsteme ramyarîyekane, ke be lenêwbirdnî zemîne kultûrîy û komellayetîy û abûrîyekanî meyserdebêt, wate şorrşî komellayetî. Bellam tkadekem, em boçûne leberdem awêney balanwênî araste ramyarîy û soşyalîzme desellatixwazekanda lêkmedenewe, çunke be serencamêkî tewaw awejû le mebestekey min degen.
Min namewêt, bllêm, debêt jnan, netewekan, kemîne û çîn û twêje jêrdistekan, ta lenêwçûnî komellgey çînayetî; ta serkewtinî yekcarekî şorrşî komellayetî bwestin û çawerrêy “bellênî serxerman” bin. Na û nexêr û zor be pêçewanewe, leber roşnayî ewey le têrrwanînî minda şorrş kirde û çalakîyekî her rojey berdewame û sengerekanî tenya xebatî serbexoy cemawerîyn, bedesellatgeyîştinî part û qutkirdnewey dewlletêk benawî netewe û prrolîtarya û …tid be şorrş nazanim û zyatir leweş be djeşorşî dezanim, kewate xebat û destkewt û rizgarî û kultûrîykirdnewey azadî û rizgarî û yeksanî û dadperwerîy komellayetî, her emrro û her le şwênî jyan û kar û ferman û xwêndinî xomanda û be destipêşxerîy xudî tak le xebatêkî rastewxo û rêkxistinêkî serbexo û xohuşyarîyekî şorrşigîraneda, tewaw pêçewaney bîrkirdnewe û boçûn û têrraman û amancî partekan û ramyaran û desellatdaran û destebjêran û desellatixwazanewe, ke herdem le hewllî destemokirdnewey takî narrazîn bo serwerîy û berterîy xoyan wek raber, destebjêr, hoşî serûxellkî, soperimrov! Eme ew amanceye, ke fêmînîstanî borcwazî hewllî bodeden, wate cêgirtnewey pyawanî desellatdar, be jnanî desellatdar, pyawanî serkutger, be jnanî serkutger, …tid.
Hoşyarî yekî fêmînîstî lay takî kurd be jin û pyawewe drust bikrê.
Min tênagem, nûserî em destewajane, çende xoy le derbrrînekan û boçûnekanî xoy têdegat û çende bexoy le paradoksî boçûnekanîda serderdekat?
Katêk, ke fêmînîzm, gerranewe bêt bo ser regezî mêyîne û drustkirdnî şanazîkirdin be mêynebûnewe, eger ew wêna dje-jnîyey pyaw, ke nûser û hawboçûnekanî bo pyaw begşitî û pyawî kurd betaybetî drustî deken, drustibêt, îdî çon dekrêt, huşyarîy fêmînîstî lelay pyawan drustibkrêt ?!
Eger nûser bînûsaye huşyarîy serbexoyî (otonomî) tak ya huşyarîy narregezîy ya îwnîsêksî, ewa min naçar be arastekirdnî em pirsyarane nedebûm, boye hezdekem bzanim, le rwangey nûserewe “huşyarîy fêmînîstî” çîye û çi amancêk be dway xoyda dehênît? Kame arastey fêmînîstî? Ta çendêk nûser detwanêt lejêr xêwetî (pan-fêmînîzm)ekeyda; fêmînîzmî îslamî ke jin wek “cwankarîy û dyarîyekî xuda û zemîneêk bo kêlan û keristeyek bo damirkandnewey hewesî pyaw û dezgeyek bo xistnewey weçe” bo pyaw retnakatewe letek fêmînîzmî enarkîda ke hemû desellatêkî serûtak retdekatewe û hemû serwerîyek çi serwerî xwa, çi hî bawk û hawser, çi hî raber û part, çi hî parleman û dewllet, retdekatewe, pêkewe leser xwanî regezpersitîy dabnêt û deyankate tewawgerî yekdî?
Bellam gringe ême tercumey ew bas wdîbate fîkiryaney keheye leastêkî nêwneteweyda, le kontêksitî xomanda bguncênîn wigrêkan bkeynewe…
Yekêkî dîke le grifte serekîyekanî fêmînîzmî borcwazî, eweye, wek her hzir û boçûn û tîrrwanîn û pêkhateyekî serûxellkî, çareserekan bo wirdkirdnewe û lêkdanewey hoşe ballakan û hoş bo pêş madde, degêrrîtewe û jnanî azadîxwaz wabestey têrrwanêk dekat, ke buwete modêll û nûser deyhewêt wek dyarî bîhênêt û xoy behoy şarezayî zmanî serçawekanî ew aydyolocyayewe, bbête peyamberî!
Axir, eger fêmînîzm, huşyarîy rizgarîxwazîye û berencamî ezmûngîrî xebat û pêgeyîştinî têkoşeranî ew pênaweye, îdî çi pêwîstîyek be wergêrranî dekat, bo le bûne komellayetîyekey xebatî rizgarîxwazane û yeksanîxwazaney jnanî kurdistan xoyanda boy nagerên, boç pêwîstî be hawirdin û spardinî westayî mutorbekirdnî be kesanêkî dîke despêrn?
Eger stem le jnan le komellgeyekda, bûnêkî maddî û ketwarîy hebêt, ewa bnema hizrîyekanî û fîlosofî û şêwazekanî xebatî le ketware maddîyekeyda serhelldeden û hîç pêwîstyan be qerizkirdin û muturbekirdin nîye! Bellam leberewey ke nûser bexoy dû deheye, hellgirî ew hizryeye, ke soşyalîzm dahênrawî kesanêkî dyarîkrawe û karî tîorîy le bzûtnewey azadîxwazîy û yeksanîxwazîyda karî hemû take berkewtuwekanî serkut û nayeksanî nîye û ewe tenya raberanin, ke twananî bîrkirdnewe û têgeyîştinyan le hokarî stem û çonyetî xebat û şêwazî berengarîyan heye û ewanî dîke, pêwîste wek koylekanî berdem klîsa û dewllet, rênwênîyekanî serewe encambden, boye le derewey bzûtnewey jnanî komellgey kurdistan, bo serxetekanî fêmînzîmekey degerrêt.
Hengawî yekem, eme peyamêke bo jnan ke dellêt “êwey jnanî jêrdeste, bexotan twanay bîrkirdnewe û huşyarbûnewe û tîorîzey ezmûnekan û xorrizgarkirdintan nîye, leberewe pêwîstan be peyamberanêkî wek min heye, ke destim be serçawey ayete pîrozekanî fêmînîzm degat”! Bellê eme ew galltecarîyeye, ke destebjêrî ramyar, roşnibîr û xwêndewar, deykate berdebazî perrînewe berew beheştî dewlletî baş û komellgey yeksanî matiryakî (materyaşat)!
Fêmînîzm çi wek bzutnewe û çi wek têrm û tyore le ewrupawe serîhelldawe.
Eger mnîş bebê xwêndnewey paşxanî em birryardan û pêgeyîne, wellam bdemewe, debêt bêjm, kewate fêmînîzm, hîç peywendîyekî be stem le jnan û bzûtnewey rizgarîxwazîy jnanewe nîye û yeksanîş amancî nîye! Çunke eger ême birrwaman bewe hebêt, ke le kwê stem hebêt, lewêş berhellistkarî beramber stem heye û le kwêş berhellistkarî hebû, lewêş hzir û boçûn û ezmûn û tîorî azadîxwazane bûnî heye! Leberewe, ya eweta fêmînîzm, hîç peywendîyekî be xebat û berhellistkarîy xudî jnanî azadîxwazî kurdistanewe nîye û aydyolocyayyekî hawirde û çêkrawî destebjêrî desellatixwaze, ke dexwazêt le xebatî yeksanîxwazane û rizgarîxwazaney jnanî stemlêkrawda, kayey bedisthênanî desellat û pêgey abûrîy ballatir çêbkat, yan belayenî kemewe xoy le destebjêrî pyawan be şyawtir debînêt, lewey ke baştir detwanêt çewsêner û serwerî jnan bêt, ya eweta fêmînîzm [bellam fmînîzmî desellatixwaz na] arasteyekî azadîxwazaney nêw xudî bzûtnewey rizgarî jnan û komellgekane û îdî lew bareda hîç pêwîstî be qerizkirdin û hawirdin û wergîranî aydyolocîyayek, ke le nêw jnanî rîformîst û desellatixwazda serîhelldawe, nîye û xebatî cemawerîy û komellayetîy xudî jnan, wellam be pêdawîstîyekanî xoy û dedatewe!
Hellbete mebestim ewe nîye, ke pêwîstman be sûdwergirtin le ezmûnî bzûtnewey jnan le wllatan û kîşwerekanî dîke nîye, na û nexêr, bellku mebestim retkirdnewey hawirdnî fêmînîzme wek aydolocyayyekî pan-regezîy desellatixwaz! Herwek çon kesanêk benawî netewe û hawberjewendîy hemû endamanî netewe û be aydyolocyay nasîwnalîstî, twanîyan bedesellatêk bgen, ke le emrroda dûbare kesekan naçarn xebat bo lenêwbirdnî bkenewe, her awaş eger pan-fêmînîzmekey nûserîş, wek aydîlocyayek, ke xizmet be bedesellatgeyîştinî destebjêrêk lenêw jnanda dekat, be desellat bgat, paşan dûbare jnan naçar be xebat bo wellanan û lenêwbirdnî pêge û desellatyan debnewe!
Tewawgerî le beşî duwemda dexwênnewe …
***********************************
Xwênerî hêja, lem bestereda datwanît nûsînekey xatû (hozan mehmûd) bixwênîtewe :
http://www.hawlati.co/%D9%81%DB%86%D8%A8%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%81%DB%8E%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%85-%D9%84%D9%87%E2%80%8C-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86