Yadawerîyekanî yekî ayar
Hejên
Ayarî 2013
Yekî ayar le mindallî minda
Yadawerîyekanî serdemî mnallêm le barey rojî yekî ayarewe, gelêk le yadawerîyekanî serdemî herzekarî û dwatrim cyawazn. Katêk ke qse dehate ser komunîzm û krêkar, berdewam le demî bawkmewe dembîst, ke “le sallî 1958da hemû kesêk wek modêll endam û dost û layengirî partî komunîst buwe”, bellam ew bexoy na. Ew deygêrrayewe ke” le yekî ayarî 1958da her kesêk destî paç û xakenaz û çekuş û bêllî girtbêt, ewey hejar û birsî û kollber bûbêt, le rojî yekî ayarda xroşawete nêwendî meydan û druşmî beser (lênîn û stalîn) helldawe”.
Herçende bewe dillxoşdebûm, ke kese hejar û zehmetkêşekan lew rojeda hênde hawdeng û yekgirtû bûn û pêkewebûn. Bellam dastanêkî awa bo min, hîç serincrakêşîyekî têdanebû, çunke min tênedegeyiştim boçî û amancyan çî buwe, ya rastir bllêm, leberewey ke bawkim xoşî le komunîstekan nedehat.
Sall hat û sall çû, sallanî paş hereshênanî bzûtnewey çekdarîy nasîwnalîstî kurd, hemû sallêk le rojî yekî ayarda xellkî rûyan le deşt û doll û kêwan dekrid û debuwe ew rojey kes be kes nebû û bezorî xwardnewe bûbuwe modêlî yekî ayarekan û ta yekî ayarî 1977 kesanêkî zor çûbûn bo seyran û behoy xwardnewe û bedmestibûnî hendêkewe, lenêwan layengranî (hiş’) û layengranî (pidk’)da bûbû be demeqallê û sûkayetîkirdin beyektirî û rojeke le seyran û xoşîyyewe, gorrabû be rojêk, ke naxoştirîn yadawerîy le mindallî minda becêhêşt.
Bellê yek dû şew paş yekî ayar, dû kes lelayen deste seretayyekanî bzûtnewey çekdarî taze drustbuwewe kujran û le derûnî mnî mnallda morî naxoşî û rikbûneweyan lew rۊje da û tenanet rkim le seyran debuwe û ta êstaş becorêk hezm be şadîy û hellperkê û hera nîye. Hemû carêk ke hawser û mindallî kujrawekanim debînîn, xobexo yekî rojî ayar wek yadawerîyekî naxoş dehatewe berçawm.
Yekî ayar le herzekarîy minda
Katêk ke hêze çekdarekanî (înk) pelamarî (qirrnaka û piştaşan)yan da, mnî herzey ramyarîy ta bîneqaqam lejêr karayî hera û pagendey ew rojaneda, hestim be serkewtinêkî gewre û berz dekrid, betaybet, ke gwêm lem destewajane debû ” lênîn, gorr hellteqêne, tehrîfîyekan …. Le kurdistan … “. Bellam hestkirdin bew xoşî û serkewtne zorî nexayand û kotayî payîzî heman sall, ke bexom bûme pêşmerge û le demî hawsengerekanmewe wirdekarî hêrrşekan û barî derûnî gîrawekanî layenî pelamardraw û amanc û taktîkî pelamarderm bîst, sed û heşta ple hestim be şermezarî dekrid û dengêk le naximda hawarî xinkênrawî kujrawekan û qînî çawî hawrrê becêmawekanyanim be hoşimda deda û roj be roj zyatir û zyatir be agaydehênam. Hellbete xudî mlimlanêy nêwan ‘îraqçî û kardistançîyekan, ke min fretir belay ‘yarqçîyekanda deçûm, lew barewe karayî xoy hebû.
Yekî ayar le demî huşyarbûnewemda
Nasîn û derkkirdnî pêşîney rojî yekî ayar, wek rojêkî çînayetî û sîmbulî xebatî krêkaran djî mşexoran (borcwazî) , bo karayî bernamekanî radyo komelley zehmetkêşan degerrayewe, ke be dabrranim le bzûtnewey çekdarî, rojane le layengirîy layenekey xom dûrî dexistmewe û berew bîrî rizgarî krêkaran û zehmetkêşan raydekîşam. Karayî bernamekanî kanunî huner û edebyatî krêkarîy leser min hênde berifrawan bû, ke çîdî gwêm le radyoy layenekey xom ranedegrit û rojane be bernamekanî ew radyoye bengibûbûm.
Yekî ayarî 1990 le demî xohuşyarîy kesîy xomda
Letek dabranî yekcarekîm le bzûtnewey çekdarîy ke le raperrînekey 1987da be naçarî rûmtêkirdbuwewe, buwe xallî werçerxanî hizrîy û boçûnekanî min bo hemû ştekan, herçende min le cergey desellatî komarî îslamî êranda dejyam, hemû sallêk le yekî ayarda wek sûnetêk nedeçûme serkar û lew rojeda wek şeydayekî bêbak le şeqamî şarekanda bedem witnewey srûdî yekî ayar û sûdî (înternasîwnall)e, le dûy hawbîranî xom degerram, bername û srûdekanî kanûnî edebyatî krêkarîm tomardekirdin û destawdest be hawellan û hawrrêyanî xom, betabet layengranî allay şorş û (hiş’) û grupî înternasîwnalî komunîst, degeyandin, demuyist lew rojeda le reftar û dillxoşîmda cyawazî ew roje bo min be hemuwan nîşanbdem, betabet hawçînekanim (krêkaranî kurexanekan).
Lem satane bedwawe, çîdî yekî ayar bo min boneyekî narroşn nebû û hokarî ceng û seyran û xomestkirdnî daxdaraney kesekan û kuştinî kesekan bo min narroşn nebûn, çunke bexom bûbûme krêkar û rojane bepêst û êskim, cyawazîye çînayetîyekanim derkdekirdin û zyatir zyatir natebayî û nacorî sîsteme abûrîy û komellayetîyekem bo derdekewt û bawerrm be hizrî rizgarî çînekem behêztir debû. Çîdî lûley çekekan bo min, yeklakerewey kêşekan û kotayîhênerî stem nebûn, djî şerrbûn û djî demargîrî neteweyî û djî sermayedarîbûn, awazî srûdêkî mroyîbûn, ke roj be roj minyan le mrovxoşuyistin û le harîkarî û herewezîy û xemxorîy bo xellk nzîkdekirdewe, wek dalldarêkî dêwane, hîç hogrîyekim bo hez û çêje xowîstîyekan nemabû. Hezimdekrid lew rojeda bibme burkanêk û sîstem û desellatî çînî mşexor bexoy û dewlletekan û leşkrekan û hembarekanî pîşesazî çek û bazarekanî sûdixwazîyyewe, jêrujûr bkem.
Yekî ayarî 1991
Yekî ayarî 1991, herçende xemî şkistî raperrîn û korre û ballî beserimda kêşabû, bellam dîsanewe lew rojeda her le dûy hawbîrekanim wêllbûm, betaybet ke zorêk le hawellekanim gerrabûnewe herêmî kurdistan û çekdarî layenekanyan bûn û min hestim be tenyayyekî zor dekrid. Lew tenyayyeda bo yekem car, dîtin û derkewtinî druşmêk beboney rojî yekî ayarewe, şageşkey kirdim, herçende hawboçûnîm letek ew rêkixrawe (rahî kargir)da nebû, bellam dîtnî druşmî “krêkaranî cîhan yekgrin” leser dergey postî ew şarey lêydejyam, mijdeyekî gewre bû bo min û hestî tenyayî mnî le rojî yekî ayarî 1991da rewandewe û hîwayekî be min bexşî, bewey çîdîke lewêda tenyabîm.
Yekî ayarî 1992
Herçende nzîkey no mang bû gerrabûmewe herêmî kurdistan û serqallî çalakî rêkixraweyî û yadî raperrîn û merasîmekanî 8î març û 18î azar rojî komuney parîs û şurakanî kurdistan bûm, bellam bedaxewe behoy erkêkî rêkixraweyyewe, ke lew rojaneda be min despêrdra [ birdnî organ û bllawkrawe û name rêkixraweyyekanî hikka bo êran] ayarî ew salleş her le korr û kobûbewe ayarîyekanî herêmî kurdistan bêbeş bûm û lew rojeda herdem bîrm lelay hawrrê û hawkarekanî merasîmekan bû. Bellam leyek şit dillnyabûm, ewîş ewebû, ke yekî ayarî em sall, seretayekî dîke debêt bo serlenwê nasandnewe û gêrranewey mêjûîy ew roje û rewandnewey ew wêna nadrust û cejnanekîyekaney, ke le dehey heftakan û heştakanî sedey raburdûda le hoş û yadawerîy hezranî wek minda bo rojî yekî ayar, drustikrabûn. Lew rojeda dîsanewe le şeqamekanî êranda kewtmewe srûdgutin leberxomewe û gerran le dûy kesanêk, ke lew rojeda jyan boyan watayekî dîkey deda; rojî xebatî çînayetî û ledaybûnewey azadendêşî.
Yekî ayarî 1993 hewlêr û naçarbûnim be çûn bo akrê
Wek merasîmekanî dîke, be mangêk pêş hatnî ew roje, çalakanî rêkixrawe çepekanî ew kate le baxçey gillkend kobûynewe. Ewaney ke lebîreweyimda naw û wênayan mabêt, em hawrrêyane bûn: goran ‘ebdulllla, ehmed paşa, dllêr, aram ‘elî, ce’fer ‘elî, bextyar (krêkarî kareba), bextyar (honer), hîwa, cemal krêkar, azad arman (îsma’îl), kawe hesen, çnar hesen, soran kerîm, rêbwar mîdhet, hîwakerîm, mame kerîm, rêbaz, sîrwan ‘elî, d. Emîn, şapûr, qabîl, ‘ebdulrrehman mewlud, nalle hesen û komelêkî dîke, bedaxewe nawî hemuwanim lebîr nemawe …..
Paş birryardan leser şwênî merasîm û birrgekanî merasîmeke û wtarî komîtey merasîm û wirdekarî dîke, bepêy twana û amadeyî xobexşane, lêjnekanî karkirdin û berpakirdnî merasîm dyarîkran, lewane: lêjney hunerîy, lêjney peywendî, lêjney darayî û girtnî holl, lêjney dabeşkirdin û pexişkirdnî beyanname û plakartî merasîmeke. Wek hemû carêk ême [ rêbwar û hîwa û soran û rêbaz û mame û sîrwan û min] hem le lêjney hunerîyda û hem le lêjney amadekirdin û kopîkirdin û pexişkirdnî plakart û kartî bangihêşkirdinda beşdarbûyn.
Min bepêy ezmûn û derkewtnekanî pêşûtir, dawam le lêprisrawî beşî aşkrawî rêkixrawî rewtî komunîst kird, ke ewkat herdûkman endamî lêjney xocêyî [mehelî] rêkixrawekeman bûyn û le merasîmekanî dîkeda çendîn hewll bo bergirtin be min û lêdan le bûnî min le hewlêrda, rûberrûy gêçell bûbûmewe, ke be hawrrê […] bllêt, lewêda gêçell û natebayî drustnekat û mlimlanê û kêşe nêwxoyyekanî xoman lewêda drustnekatewe. Ewîş bellînî be min da, herçende min birrwa û mitmanem be belênekanî nemabû, cunke ew bexoyî handerî ew hawrêye bû bo djayetî min.
Le yekemîn kobûnewey serperşitîkeranî lêjnekanda ke paş hefteyek, min lêjnekem agadarkird, ke le geştêkî çend rojeda serdanî slêmanî dekem. Ewanîş betaybet hawrrê hîwa mhemed, dawayan le min kird, ke wek nwênerî komîtey merasîmî yekî ayar le hewlêr, le kobûnewekanî komîtey merasîmî yekî ayar le slêmanî beşdarî bkem û hem ezmûnekanî xoman bo ewan bgîrmewe û hem lewanewe ezmûngîrî bkem, taweku bexoman le hulêr sûdyan lêwerbigrîn.
Bew core min rojî dwayî berew slêmanî û malwan û hellebce, kewtmerrê û le zincîreyek serdanî kesîy û beşdarî kobûnewekanda hewllimda şêwazî karkirdnî xoman le komîtey merasîmekanda û çonyetî raperrandinî erkekan lelayen lêjnekanewe, be hawrrêyan lew şwênane bgeyênim. Be harîkarî û agadarkirdnewem lelayen hawrrêyan [behnam mhemed û faruq mhemed]ewe her letek ewanîşda çûm bo şwênî kobûneweke.
Şwênî kobûneweke, hollî fêrgeyekî amadeyî bû, lew holleda tîpî şanoy ayar [eger nawî tîpekem be drustî lebîrmabêt], lewêda proveyan dekrid, paş ewey ke hemuwan amadebûn, leser sekoy holleke danîştîn û paş xoşhatin gutin û destipêkirdnî kobûneweke, hawrrêyek, baş lebîrimnemawe, ke kê bû, be hemuwanî gut “em hawrrêye le hewlêrewe hatuwe û endamî komîtey merasîmî yekî ayare û wek nwênerî ewan hatuwe, hem ezmûnî çonyetî karkirdnî xoyan le hewlêr bo ême bgêrrêtewe û hem le êmeşewe ezmûngîrî bkat û be ewêy bgeyênêt”.
Mnîş be yarmetî hemuwan, paş geyandinî sllaw û peyamî hawrrêyanim le komîtey merasîmî yekî ayarî hewlêr, gutim ” ême le yekemîn kobûnewey çalakanî amadey beşdarîkirdin le komîtekeda, destinîşanî lêjnekanî amadekarîy dekeyn û paşan bepêy xwastî kesekan, xoyan bo lêjnekan nawnûsdeken û heftane ta rojî merasîmeke, nwêneranî lêjnekan, kodebnewe û raport leser çonyetî pêşeweçûnî karekan û pêdawîstîyekan û rêgrîyekan û hengawekanî dwayî û encamgîrî û gêrranewey qsewbasekan û encamgîrî kobûneweke bo beşdarbuwanî lêjnekan. Herweha be dyarîkrawî qsem leser çonyetî karî lêjney hunerîy ke bexom serperşitîgerî bûm, kird, hêşta dwa ristekey, peyamekem tewawnekirdbû û neçûbûme ser wirdekarîy çalakîyekanî komîtey amadekarîy, kesêk lew bermewe, dengî hellbrrî û gutî “supas kake, ême xoman dezanîn çon kardekeyn”. Yekser hawrrê “faruq mhemed” anîşkêkî kutaye perasuwekanî lay rastim, çpandye gwêm ” dezanît ewe kêyye, ewe sernûserî bllawkrawey (komunîzmî kargerî) organî rêkixrawî (yekêtî xebatî komunîzmî kargirî)ye. Paş ewey ke çûyne derewe, be hawrrêyan (behnam û faruqim)mi gut “be pêçewaney sernûserekeyanewe, hawrrê (….) ke endamî komîtey nêwendîyane, le zorbey ştekanda dellêt ” herçî hawrrê (… / Min) bllêt, min lelam pesende.
Paş ewey ke rojî dwayî gerramewe hewlêr, le kobûnewey serperşitîkaranî lêjnekanda, paş gêrranewey ewey le ke kobûnewey komîtey merasîmî yekî ayarî slêmanîda dîtbûm û bîstibûm, destbecê lelayen hawrêyekewe, ke hawrrêkixraweyî xom bû û pêştir bepêy ezmûnî merasîmekanî pêşû, pêşbînî ewem kirdbû, ke hewllî rêgrîy le min û derperrandnim dedat, çunke ew û ew keseş, ke hanî ewî deda, deyanzanî prinsipllî rêkixraweyî min û karkirdnim rêgey beşdarîkirdnî şerredendukî kesîy û labelayîm nadat. Her em xalle lelayen ewanewe dij bexom qostrayewe û naçaryankirdim leberewey rêkixrawekeman nebête qurbanî pîlanêk û kînedozî kesîy ewan, birryarî kşanewey xomim le komîtey merasîm rageyand, bellam lewe dillnyamkirdnewe, ke hemû ew karaney ke wek endamî komîte birryarbuwe, encamyanbdem, le derwey komîteş encamyandedem, tenya amancim eweye, ke kêşey kesîy kesêk letek minda nebête hoy pekkewtinî karekanî komîteke û merasîmeke, herçende hawrrê hîwa mhemed û hawrrê azad arrman û nalle hesen û bextyar (krêkarî kareba) û hawrrê aram ‘elî dawayanlêkirdim bmênmewe û tenanet hendêkyan pêyanxoştir bû, min bmênmewe û ew birrwat. Çunke ew yekem car bû, ke xoy bo lêjnekanî merasîm nawnûsibkat û her le seretaşewe, demzanî amancêkî dyarîkraw le pişt amadebûnekeyewe heye, her boye le seretay destipêkî komîtekeda dawam le lêprisrawî hewlêrî rêkixrawekeman kird, ke ew kese lewe agadarbkat, ke mlimlanêy nêwxoyî xoman û rêkixrawekeman nekêşête nêw komîtey merasîmekewe.
Bew core min naçarkram, ewê becêbhêllm û letek hawrrêyanî (şqe), bçim bo akrê û lewê çalakî ayarîy encambdem. Herçende zorm pênaxۊşi bû û detwanim bllêm, ew derçûne bû be hoy zincîreyek naxoşî û peşîmanîy kesîy le drêjey jyanimda, ke ta êstaş bacekeyandedem. [Ke pirsêkî kesîye û peywendî be çalakî rîkixraweyyewe nîye], bellam bedillnyayyewe rêkewt û qezawqedere rêkixraweyyekan, hokarî rûdanî ew çarerreşîyebûn.
Yekî ayarî 1993 le akrê
Çûnman bo akrê û şêwey karkirdinman wek hewlêr nebû, çunke yekem birryareke ktupirr bû û duwem mawey dû rojman bedestewe mabû. Leberewe ew dû roje tenya xerîkî provey srûdekan û kopîkirdin û hellwasîn û xoamadekirdin bûyn. Herçende ême le hewlêrewe çûbûyn û akrê û xellkekey bo ême şwênêkî naaşnabûn û hestman be namoyî derkird, herweha leberewey ke yem car bû le akrê rêkixrawî rewtî komunîst û begşitî çepîş lewê merasîm bew sûnetewe ke ême hemanbû, bkat, le rastîda kemêk tirsîşman hebû û damannabû, ke çekdarekanî partî bmangrin.
Bellam be pêçewanewe letek dillxoşî û pêxoşbûnî xellkeke û tenanet çekdarekanî partîş rûberrûbûyn, eweş dîsanewe dû hokarî hebû; yekem tazeyî merasîmî yekî ayar lewê û duwem beşdarîkirdnî goranîbêjî akrê (mhemed tehe) be komelêk goranî xoş. Bew core le amêzî mîhrebanî xellkî (akrê)da, merasîmêkî serkewtûman berpakrid, ke ew kesaney le hewlêr djayetî êmeyan dekrid, xerîkî fallgirtnewe bûn leser şkisthênan û girtman. Betaybet bo min, ke derperandnim le merasîmî yekî ayarî ew salle le hewlêr, nek le kêşî kesîy mnî kemnekirdewe, bellku mitmane û xoşewîstî mnî birdeser, çi le nêw rêkixrawî xoman û çi lenêw rêkixrawekanî tirda.
Bêcge le hemû sextîyek û tris û nîgeranîyek, hawkatîş xoşîyekî hebû, yekêk lew şte xoşaney, ke qed lebîrm naçnewe, ewebû, ke êwarey yekî ayar paş merasîmeke, le mallî ew hawrêyeman (h.’) bûyn, ke letekîda çûbûyn û mîwanêkî zor kobûbûnewe lêman, lenêwyanda ewaney ke paş raperrîn endam û pêşmergey rewtî komunîst bûbûn. Le wêjerî dengubasî ew rojey kenallî partîyewe, le barey yekî ayarewe, berdewam gwêm le wşey “‘ewlî” debû, rastîyekey herçende têgeyîştnim le kirmancî be hoy radyoy yekêtî û komelley zehmetkêsan le sallanî heştakanda zor baş bû, keçî letaw qereballxî û dengedengî nêw holleke, min “‘ewlî”mi lêbûbuwe nawî kesêk û wamzanî kesêkî zor benawbangî ew nawçeye û le hawrêyekim pirsî, erê ew “‘ewle” kêye, le rojî ayarda ewende nawîdehênin, lewedeçêt, şîw’îyekî benawbang bêt? Îtir bû be pêkenîn û herayek, her meprisn, mnîş hem wirrbûbûm û hem letek ewanda ta radey giryan pêkenîm û hatmewe ser sfir, (‘ewl)e şîw’îyekey min, tenya jmareyek derçû, her “awl min ryar”ekey ‘erebî bû û ta geyîştbuwe badînan, bû bû be (‘ewlî ayar) û dllî mnî be bûnî çalak û kesayetîyekî awa nasraw le badînan benawî “‘ewl” xoşkirdbû.
Yekî ayarî 1984î hewlêr
Le seretay mangî eprrîlî 1994da bû, le lay hawrrê goran ‘ebdulllla bûm û le barey merasîmî yekî ayarî ew sallewe dedwayn, mnîş ktupirr em pêşnyarem bexeyallda hat “bo hewllindeyn, yekî ayarî em sall benêwî yekêtî bêkaranewe berpabkirêt, taweku tekanêk bem rêkixrawe bdeynewe û serlenwê cemawerî le dewr kobkeynewe?”. Hawrrê goran destbecê gutî zor başe û mnîş heman boçûnim heye, lem kateda hawrrê (serdar hemîd) berew binkey yekêtî bêkaran dehat, le ewîşman pirsî, ewîş le wellamda gutî “mnîş hawrratanim”, dwabedway ew, hawrrêyan (sîrwan ‘elî) û (kawe hesen) hatin û ewanîş pêşwazîyan le pêşnyareke kird, eger baş lebîrimmabêt, hawrrê (‘ebdulrrehman mewlud)îş beser qsewbasekeda hat û zorî pêbaşbû.
Bellam rojî dwatir, ke danîştinî taybetman bo pêkhênanî komîtey berpakirdnî merasîmî yekî ayar hebû, hawrrê (serdar ) boçûnî gorrabû û leweş seyirtir (lêprisrawî binkey aşkray hikk’), herçende bangihêşt nekrabû û kobûneweke tenya bo endamanî yekêtî bêkaran û komelley awarekan û rêkixrawî serbexoy jnan bû, keçî ew lewê amade bû û djayetî tewawî pêşnyarekey êmey dekrid û bedjayetî (hikk’)î nawîbrid û endamanî hikk’ leser raberî partekeyan le merasîmekeda û paşkobûnî yekêtî bêkaran pêdagrîyandekrid. Hellbete eweman lebîrneçêt, ke endamanî (hikk’) lew serdemeda le zorbey pirsekanda dû destebûn, bo nmûne hawrrêyan (gorran ‘ebdulllla û sîrwan ‘elî) ke ew kat endamî çalakî ew parte bûn, zor beteng yekêtî bêkaran û xebatî cemawerîyewe bûn û letek êmeda hawboçûn bûn û lelayen qsekeranî partewe, wek ême djayetîyan dekra.
Paş mlimlanêyyekî zor, birryar leser komîtey amadekarîy merasîmeke, benawî yekêtî bêkaran û hawpiştî û komekî (hikk’)ewe dra. Wek rêsay cêkewte û pêşîney sallanî raburdû, kewtîne dyarîkirdnî lêjnekanî komîteke û bo her yekêk le karekan, lewane lêjney hunerîy [ke min serperşitîgerî bûm], lêjney kokirdnewey komekî darayî û peywendî letek layenekan û rêkixrawekanî dîke, lêjney pagende û rageyandin. Bew core bexoşî û wrebezîyekewe, bo amadekarîy û berewpêşbirdnî erkekan, destebekabûyn.

Bo min cyawazî yekî ayarî ew salle letek sallekanî pêştir, dû şit bû, yekem, ew kesaney ke hemû kar û amancêkyan bûbuwe djayetî min û sallî 1993 be djayetî kesîy, minyan naçar be kşanewe le komîtey merasîmî yekî ayar le hewlêr kird, lewê nemabûn, duwem, yekêtî bêkaran wek rêkixraweyekî cemawerîy serbexoy zyatrî hebû û bepêçewaney sallanî raburduwewe, ke komîteke û merasîmeke benawî rîkixrawe ramyarîyekanewe [rewtî komunîst, yekêtî xebatî komunîzmî krêkarîy û sernicî krêkar], ew salle yekî ayar benawî [yekêtî bêkaran le kurdistan]ewe berpadekra . Eme bo min hatnedî yekêk le xewnekanim bû, ke le sallî 1991ewe qsewbasm leser dekrid.
Cemawerîybûnewe û kemkirdnewey karayî û destitêwerdanî (hikk’) le komîtey amadekarîy merasîmekeda, bwarî bo beşdarî kesanî serbexo û layendarî dîke rexsand, betaybet le kare hunerîyekanda, ke min serperşitîmdekirdin. Bo nmûne bo yekem car kesanî derewey bazney rewtî komunîzmî krêkarî bwaryan bo rexsa, ke beşdarî bêbend û merc bken û twanayye hunerrîyekanyan bxenegerr û sîmayekî dîke be merasîmeke bbexşin. Lew kesane (hellmet tahîr)î şanokar xellkî hewlêr, (fazîl ‘usman) xellkî kerkûk, xwêndkar le hewlêr, (hejar )xellkî koye, xwêndkar le hewlêr, bêcge le şanokar nalle hesen û xoman tîpî srûdbêjî, ke pêştirîş le merasîmekanda beşî serekî lêjney hunerî merasîmekanî 8î març û 18î azar [rojî komune û şurakanî kurdistan] û merasîmî yekî ayar bûyn.
Bew core hawrrê (fazîl ‘usman) be çend srûdêkî nwê, ke danerî awazekanyan bexoy bû, hawrrê (hellmet tahîr) be şanoyyekî komîdî futball, ke dwatir min komellêk îdî xomim bo zyadkird û bû be şanogerîyekî ramyarîy, hawrrê (nalle hesen) be şanogerîyek, ke mnîş rollm têda kayekrid, hawrrê (hejar) be gutnî komelêk srûd beşdarîyankird.
Herçende hejmarî endamanî komîtey merasîm û çalakanî yekî ayar le hewlêr le pêwîst zyatribûn, keçî weha derkewtinêkî taze, endamanî (hikk’)î tûşî şokkirdbû û naçarbûn bo hawsengî hêz, komellêk le endaman û çekdaranî xoyan le slêmanîyewe be byanûy piştîwanî û serperşitî bhênin. Hellbete amadeyî çekdarane û hênanî endamanî ew parte le slêmanîyewe, çawerrwankraw nebû û ktupirr derkewtinyan le roj û şwênî berpakirdnî merasîmeke [baxçey gillkend]da pêşbînîkraw nebû û kesanêk ke endamî ew partenebûyn, betaybet hawrrê (kawe hesen) û min, hîç kardaneweyekman le xoman nîşanneda, ta katêk ke ewan [leşkirî awirde] kewtne hewllî destitêwerdanî birrge û bernamekanî merasîmeke û labirdnî wtarî hendêk le hawrrêyan û paşupêşpêkirdnî birrgekan.
Bellam bepêçewanewe, endamanî hawirdey (hikk’) le slêmanîyewe, tenanet le katî pêşkeşkirdnî beşekanî merasîmekeşda hewllî paşqullgirtinyan deda û birrge pêştir danrawekanyan ladebirdin û kesanî xoyanyan dexzande nêw bernamey merasîmekewe. Herçende min boxom bepêy ezmûnekanî xom lenêw ew rewteda, demzanî ke be hemû şêweyek hewllî pawankirdin (dominyet)î merasîmeke deden, bellam lew birrwayedanebûm; yekem, le slêmanîyewe hêz bênin û duwem, be arezûy xoyan bkewne paş û pêşkirdin û labirdnî hendêk le birrgekanî merasîmeke. Weha destitêwerdan û çepellkarîyek, êmey naçarkird û leser labirdnî wtarêkî hawrrê (hîwa kerîm) krêkarî çêştxane û dwaxistnî birrge hunerîyekan, hawrrê kawe û min letekyanda rûberrûbûynewe. Herweha ke le katî amadekarî karekanda kêşey zoryan betaybet bo lêjney hunerîy drustdekrid, djî ewebûn, ke hawrrê (fazll ‘usman) srûd biçrrêt û beşdarîbkat, deyangut “enarşîste” [herçende ew enarkîst nebû û kesêkî komunîst bû, bellam le corî komunîzmî hîkmetî na], herweha beşdarî hawrrê (hellmet tahîr)yan pêbaşnebû, çunke bo ewan komunîst nebû ya komunîstî hawcorî ewan nebû .
Lew merasîmeda bêcge le wtarî yekêtî bêkaran û komelley awarekan û rêkixrawî serbexoy jnan û wtarî (hikk’) û peyamî layenekanî dîke, dû şanoname pêşkeşkran, yekem îde û derhênanî hawrê (hellmet tahîr) bû û duwem, nûsîn û derhênanî hawrrê (nalle hsen) bû. Herweha bepêşkeşkirdnî komellêk srûd û honrawe û pexşan û goranî nawerrok û sîmay merasîmeke le merasîmekanî sallanî pêşû cyawaztirbû.
Le hemû ewane serincrakêş tir, ewebû, ewî ke agay le ho û cêy serhelldanî cengî nêwan (înk û pidk)î nebûbû û şanoyye komîdîyekey êmey bînîbû, pêêwabûbû, ke şanoyyekey ême buwete hoy hellgîrsandinî cengeke, çunke layengranî herdû partî desellatdar, lewêda letek gollkirdnî rengî layenekey xoyanda, tezbîhe zerd û sewzekanyan leberamber yekdîda radeweşand û ketwarî komellge beşêweyekî zîndû nmayişdekra û kardanewey bêner û culley ekter, serapay baxçey gilkend û merasîmekî kirdbuwe meydanî nwandinî şanoyyekî meydanî û şanonamey jyanî asayî hênabuwe ser şano û bergî hunerîy beberdakirdbû.
Bedaxewe, lêre bedwawe rewtî beşdarî min behoy dûrkewtnewem le hewlêr û ew komelle hawrrêyyey nêw yekêtî bêkaran û komelley awarekan û rêkixrawî serbexoy jnan û çalakanî xwêndkaran, şêwey beşdarî û çalakîm le merasîmekanî yekî ayarda goranî beserdahat, bellam êstaş her sall çalakane beşdardebim û herdem hewilldedem serbexoyî xom bparêzm û redûy rewte ramyarîyekan, ke tenya amancyan le beşdarî merasîmekanda pagendey partîy û ramyarîy û raweendamkirdne, nekewm. Lêreda be yadawerîyekî xoş, kotayî be yadawerîyekanim dehênim; dû hefte pêş yekî ayarî sallî 2011 le nexoşxane kewtibûm, wek xugirtnî her sallem be beşdarî û amadeyî lew rojeda, kêç çûbuwe kewllim û herdem bîrm le çonyetî beşdarîkirdin dekirdewe; nemdezanî daway derçûnî yekcarîy le nexoşxane bkem û waz le çareser bhênim, ya waz le beşdarîkirdin le yekî ayar bhênim? Çend satêk pêş destipêkirdnî merasîmî yekî ayar, pzîşkî serpeştkar wek hemû beyanîyek hatû û “gutî çîye, bo wa şêwawî, azart zore?” mnîş wtim rastît dewêt, na, griftêkî dîkem heye, natwanim lêreda bîllêm. Le wellamda gutî “dwatir were bo jûrekem”. Mnîş bîoqre xom geyande jûrekey û gutim, diktor çît lêbşarmewe, emrro rojî yekey ayare û hezdekem bçim beşdarî merasîmeke bkem û bellênim be hawrrêkanim dawe. Pzîşkeke seyrêkî kirdim û gutî “herçende ewe karêkî nayasîye, madam karêkî xoşîyekt pêdebexşêt, brro bellam min agadarnîm û be kesî dîkeş mellê û hemû lêprisrawetîyek le estoy xot”. Bew core xom geyande şwênî merasîmeke û lewê kewtme bllawkirdnewey beyannamey beserhatî rojî yekî ayar. Lepirr kesêk şanî girtim û daway beyannamekî lêkirdim û ke awrrimdayewe, yekêk le mamostakanî xom bû, ke bexoy yekêk bû le soşyalîste azadîxwazekanî turkye, gutî “ewe lêre çîdekeyt, xo hawxulekant betemabûn beyanî be çepke gullewe le xestexane serdanîtbken”. Beyannamekem dayedestî û beserhatekem bo gêrayewe û pêmgut; hawrrê, baştirîn şit eweye mint nebînîwe, hîçt le min nebîstuwe û hîçt be min negutuwe. Tund destî guşîm û be çend hawrrêyekî dîkey xoy nasandimî û êware gerramewe nexoşxane û leser qerewêllekem nexoşkewtmewe …
Dwa wşe, hîwadarm hawrrêyan, ewaney ke lew rojgaraneda çalak û amdebûn, ewaney min nawyanim lebîrçuwe, bedllêkî frawanewe lebîrkirdnî nawyanim lêwerbigrin û ewan ewey ke min lebîrimkirduwe, zyadî bken û ew ştaney min le gêrraneweyda rastgonebûbim, ewan be rexne û serincekanyan, bo min û xwêneranî hêja û mêjû, rastyanbkenewe. Çunke rastî û narrastîy gêrranewey her kesêk peywendî be gringîdan û behendwergirtnî ştekanewe le satî rûdanyanda, heye. Nûsînewey mêjû û rûdawekanî nêwî, karî takekes nîye û eger hemûman pêkewe be tomarkirdin û parastinî rûdawekanî le yadawerîyekanî xomda, neynûsînewe, ewa ramyaranî mêjûşêwêner û mêjûnûsanî derbarî desellat, rastîyekan awejûdekenewe. Her em boçûneye, ke buwete handerî min bo ewey yadawerîyekanî xom le fewtan rizgarbkem
**********************
* bedaway lêburdnewe, le gêrranewey “yadawerîyekanî 8î març” û 18î azarda nawî em hawrêyanem lebîrkirdbû [îsma’îl (azad arrman, rêbaz, mame kerîm, fayq hesen, şanaz, nezmîye, komelêkî dîke, ke meger hawrrêyanî dîke ya bexoyan bîrimbxenewe. Carêkî dîke daay lêburdin dekem û hîwadarm bem destipêşxerîye, twanîbêtim, ke bibme handerî hawrrêyan û çalakanî ew rojane, taweku ewanîş şan bdene jêr nûsînewey beşêkî ew mêjuwe, ke min têyda beşdarnebûm ya lebrîmnemawe.
** leberewey ke lêreda bwar û şwênî çûneser paşîney nakokîye kesîyekanî hawrrêkixraweyyekanim lew merasîmaneda nebû, naçar xom lewe rûnkirdnewe û baskirdinyan lada û bo hel û şwênêkî dîke hellgirtûn. Lêreda tenya ewe be pêwîst dezanim, bllêm ew kesanem le rêy çalakî û jyanî rêkixraweyyewe, nasîwun û pêştir ne wek kes û ne wek boçûn nemnasîwun û hîç grift û kînekey kesîym beramberyan nebuwe û nîye. Bedaxewe ewe ewan bûn, ke cyawazî boçûn û şêwazî karkirdin û bîrkirdneweyan be kêşey kesîy werdegrit û peywendî komellayetî û rêkixraweyan dekirde qurbanî nakokîyekan.