گه‌ڕان له‌ دووی نان

گه‌ڕان له‌ دووی نان

هه‌‌‌ر چۆن بوو، به‌‌ به‌‌‏رتيل و تكاكاری خۆم له‌‌ سنوور ڕزگاركرد و چوومه‌ ئه‌و دیو. برسيه‌‌‌تی و هيلاكی ئه‌‌‌‏و چه‌‌‏ند ڕۆژه‌ پێمه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ دياربوو، به‌‌‏م شێوه‌‌‌‌‌‌‌‏يه‌‌ گه‌‌‌يشتمه‌ ناوچه‌‌‏ی هه‌‌‏مه‌‏دان و كه‌‌‌وتمه‌ گه‌ڕان به‌‌دوای كاردا، كاتی كاری كشتوزار و كوره‌‌‏خانه‌‌‏كان نه‌‌‏مابوو، له‌‌‏لايه‌‌‌كه‌‌‌وه‌‌‌‌‌‌‌ هێنده‌‌‌ برسيمبوو، وه‌‌‌‌‌‌‌‏ختبوو په‌‌‏لاماری گژوگيا بده‌‌‌‌م، له‌‌‏ولاشه‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ ترسی گرتن‌ و به‌‌هه‌ده‌‌‌‏رڕۆیشتنی ماندوویی ئه‌‌‌‏و چه‌‌‏ند ڕۆژه‌‏ و گيرفانبه‌‌تاڵيم، تەنگەتاوی كردبووم. له‌‌تاو ئه‌‌‌‏م بارەگرانە‌، گه‌‌‌‏ر جوتيارێكم به‌‌ جلوبه‌‌‏رگی خاكييه‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ ببينيا‏يه‌‌، ئه‌‌‌‏وا زه‌‏نده‌‌‌‏قمده‌‌‌‏چوو و وامده‌زانی پاسداره‌‌. كات ده‌‌‌‌مه‌‏و ئێواره‌‌ بوو، چه‌‌‏ند‌ ‘جوجەسازی’یەك گه‌‌‌‏ڕابووم، كارم ده‌‌‌‏ستنه‌‌‏كه‌‌‌وت، ئيدی هێزم تيانه‌‌‏ما، گه‌‌‌‏يشتمه‌ ئه‌‌‌‏و بڕوايه،‌‌ كه‌‌ ئه‌‌‌‌گه‌‌‌ر چوومه‌‏ته‌‌‌ نێو مۆڵگه‌ی پاسداره‌‌‏وه،‌‌‌‌‌‌‌ ده‌‌‌‌بێت شتێك بۆ خواردن به‌‌ده‌‌‌‏ستبێنم، هه‌‌‏ستمده‌‌‌‏كرد وا له‌‌ هۆش خۆم ده‌‌‌‏چم. به‌‌‏ڕاسته‌‌‌ڕێیە‌‌‌كی خاكیدا ملی ڕێگەم گرتبوو، پاش چه‌‌‏ند هه‌‌‌نگاوێك ماشينێك هات، كه‌‌‏مێك تێپه‌‌‌‏ڕی و گه‌‌‌‏ڕایه‌وه‌‌‌‌‌‌‌ دواوه‌‌‌‌‌‌‌‌ و وتی:

+ بۆ ڕه‌‌‏حمه‌‏ت ئاباد ده‌‌‌‏‏چی؟

 

پاش كه‌‌‏مێك ڕامان‌ وتم :  ئا، به‌‌‏ڵێ.

 

سوار بووم و شوفێره‌‌‏كه‌‌ كه‌‌‌وته‌‌‌ پرسيار:

+ نامۆ دياری‏ وانييه‌‌؟

 

– به‌‌‏ڵێ.

 

+ خەڵكی سه‌رده‌شتی؟

 

– نا عيراقيم .

 

+ له‌‌ ‌ئاواره‌‌‏كانی هه‌‌‏ڵه‌‌‏بجه‌‌ی؟

 

– به‌‌‏ڵێ.

 

+ بۆچی ده‌‌‌‏چیت بۆ ڕه‌‌‏حمه‌‏ت ئاباد؟

 

– به‌‌‌دوای كاردا ده‌‌‌‏گه‌‌‏ڕێم.

 

شۆفێره‌‌‏كه‌‌ ساتێك بێده‌‌‌‏نگبوو، ترسم لێنيشت، به‌ خۆمم وت “پياوی ڕژێم نه‌‌‏بێت و به‌‌‌گرتنمبدات، له‌‌‏لايه‌‌‌كی دیكەشه‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ دڵخۆشی خۆمم ده‌‌‌‏دايه‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌، ئه‌‌‌‏ی كێ ده‌‌‌‏ڵێ پياوی چاك نييه‌‌ و دڵی به من ناسووتێت‌‌‌‌‌‌‌؟

 

+ لێره‌ كه‌‌‏س ده‌‌‌‏ناسیت .. پێشتر لێره‌‌ كارتكردووه‌‌‌‌‌‌‌؟

 

– نا، نه‌‌‏خێر ..

 

كه‌‌‏مێكی مابوو له‌‌ گوندەكه‌‌ نزيكبينه‌‌‌وه‌. شۆفێره‌‌‏كه‌‌ ده‌‌‌‏ستی بۆ لای چه‌‌‏پی ڕێگه‌‏كه‌‌ ڕاكێشا و وتی: ئه‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ گه‌‌‌‏وره‌‌‏ترين جوجەساز‌ی ئه‌‌‌‏م ناوه‌‌‌‌‌‌‌‌يه‌‌. كه‌‌ گه‌‌‌‏يشتينه‌‌ ڕێكی جوجەسازییەكه‌‌، كه‌‌‏سێك به‌‌‌ره‌‌‌و سه‌‌رڕێگه‌‌كه‌‌ ده‌‌ها‌ت، قه‌دوباڵایه‌كی گه‌‌‌‏وره‌‌ ‏و ڕدێنه‌ ماش و برنجییه‌كه‌ی خه‌‏تدابوو، ناوچه‌‌‏وانی ته‌‌‌‏خت و ڕوتاوه‌‌‌‌‌‌‌، ده‌‌‌‏ستی بۆ ئۆتۆمه‌بێله‌‌‏كه‌‌ ڕاگرت.

 

شۆفێره‌‌‏كه ‌‌: سڵام ئاغای مرادعلی.

 

مرادعه‌لی : چۆنی ئاغای سلێمانی، سه‌‏لامه‌‏تی ؟

 

سلێمانی(شوفيره‌‌‏كه‌‌): زۆر سوپاس، خێره‌‌ وا له‌‌‏م سه‌‌رەڕێگه‌‏يه،‌‌ ڕاوه‌‌‌‌‌‌‌‏ستاوی ؟

 

مراد‏علی : چاوه‌‌‌‌‌‌‌‏رێی پیكابێكم ده‌‌‌‏كرد، باش بوو كه‌‌ تۆهاتی، كه‌‌‏مێك ئاڵفم هه‌‌‏يه‌‌ لەنێو دێيه‌، به‌‌‌ڵكو بۆم بهێنی.

 

سلێمانی: هه‌‌‌ر ئێستا ؟

 

مراد علی : به‌‌‏ڵی هه‌‌‌ر ئێستا، نه‌‌‏فه‌‌ره‌‏كه‌‌‏ت هی نێو دێيه‌‌؟

 

سلێمانی : نا ئاواره‌‌‏ی عيراقييه‌‌، به‌‌‏دوای كاردا ده‌‌‌‏گه‌‌‏ڕێت، ئه‌‌‌‏م شه‌‌‏و لای خۆم ڕایده‌‌‌‏گرم تا به‌‌‏يانی، به‌‌‏ڵكو …

 

مراد‏علی : ده‌‌‌‏توانی شته‌‌‌‏كانی پێباربكه‌‌‏يت و بيهێنيته‌‌‌‌وه‌‌‌‌‌‌‌‌ ئيره،‌‌ له‌‌‏وانه‌‌‏يه‌‌ پێويستيم پێیهه‌بێت .

 

شۆفێره‌‌‏كه ڕووی تێكردم و وتی ‌‌: ده‌‌‌‏توانی له‌‌‏ دواوه‌‌‌‌‌‌‌ دانیشیت، ئاغای مرادعه‌لی دێته‌‌‌ جێيه‌‌‌كه‌‌‏ت، ئه‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ به‌‌‏ختت هه‌‌‏بوو، وتی “له‌‌‏وانه‌‌‏يه‌‌ كارم هه‌‌‏بێت بۆی ” …

 

ئيدی من له‌‌‏ پێستی خۆمدا جێم نه‌‌‏ده‌‌‌‌بووه‌‌‌‌‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌، هه‌‌‌ر ئه‌‌‌‏و ئێواره‌‌‏يه‌‌ ده‌‌‌‏ستبه‌‌‏كاربووم تا به‌ره‌به‌ری زستان به‌‌‏رده‌‌‌‏وام كارمكرد، كاره‌‌‏كه‌‌ هێنده‌‌‌ سه‌‏خت بوو، ھەر مه‌‏‏پرسن. له‌‌ ئاشی جوجەسازی‌ كارم دەكرد، ته‌‌‌‏نانه‌‌‏ت زۆرجار ئيشی نێوماڵيش، بووبووم به‌‌ هه‌‌‏موو شتێك، دڵم له‌‌ خۆشيا باڵه‌‌‌فڕێی بوو، جار جاره‌‌ له‌‌ ماڵي خاوەنكارەكەمەوە خواردنم بۆ‏ ده‌‌‌هات، كه‌‌ شۆربايه‌‌‌ك بوو يان ئه‌‌‌‏و مامرانه‌‌‏ی كه‌‌ نه‌‌‏خۆشده‌‌‌‏كه‌‌‌وتن و سه‌‌رمانده‌‌‌‌برين زۆرجار ئاڵفی مامره‌‌‏كان ‘ گۆشت گيايی- سۆیا وشكە’م ده‌‌‌‌خوارد. سه‌‌رماوسۆڵه‌‌‌ی پاييز و بۆنوبه‌‌‏رامه‌‏ی جوجەسازی‌ نه‌‌‏خۆشی خستم، چه‌‌‏ند جار تووشی له‌‌‏رزوتا بووم، به‌‌‏ڵام له‌‌‏به‌‌‏ر قاچاخبوونم نه‌‌‏ده‌چوومه‌ لای دكتۆر، تا دواجار تووشی سه‌‌رئيشه‌‌‏يه‌‌‌ك بووم و له‌ پڕ ده‌‌‌‌بورامه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌. ناچار به‌‌‏ مرادعه‌لی خاوه‌‌‌‌‌‌‌‏نی جوجەسازییەكه‌‌‏م، گوت :

+ ئاغا گيان، ئيدی من ناتوانم به‌‌‏م جۆره‌‌ كاربكه‌‌‏م، به‌‌‏ڵكو كرێی كاری ئه‌م چه‌‌‏ند مانگه‌‌‌‏م بده‌‌‌‏يتێ و تا نه‌‌‏مردووم، بڕۆمه‌‏وه‌‌‌‌‌‌. وا بزانم ئيدی بۆ ئێوه‌ش‌‌‌‌‌‌ كه‌ڵكم نه‌‌‏ماوه‌‌‌‌‌‌‌؟

 

مرادعه‌لی: چۆن ده‌‌‌‌بێ، من به‌‌‏م زمستانه‌‌ كێم ‌‌‌‌‌چنگ ده‌‌‌‏كه‌‌‌وێت؟

 

+ ئاخر به‌‌‌م جۆره‌‌ ده‌‌‌‌مرم، ده‌‌‌‌توانم دوو هه‌‌‌فته‌‌‌‌ی دیكەش كاربكه‌‌‌م تاوه‌‌‌‌‌‌‌‌كو كه‌‌‌سێكی كه‌‌‌ په‌‌‌يدا ده‌كه‌‌‌ی، ئه‌‌‌‌وسا منيش به‌‌‌و پارەیەی كە لەلای تۆیە،‌‌‌‌‌‌‌‌ ده‌‌‌‌چمه‌‌وه‌‌‌‌‌‌‌ نێو خێزانه‌‌‌كه‌‌‌م.

 

– پارەی چی، مه‌‏گه‌‌‌‏ر تۆ ئه‌‌‌‏م چه‌‌‏ند مانگه‌‌، ئه‌‌‌‏و هه‌‌‏موو خواردن و شوێن و خزمه‌‏ته‌‌‌‏شمان كردووی، له‌‌‏به‌‌‏رچاو ناگریت؟

 

+ ئاخر حاجی ئاغا مه‌‏گه‌‌‌‏ر خۆت نه‌‌‏تگوت ” مانگانه‌‌ دووازده‌ هه‌‌‏زار تمه‌‏ن، شه‌‌‏و و ڕۆژ كار بكه‌‌‏م و خه‌‏رجم، واته‌‌‌ خواردن ‏و حه‌‏مام ‏و شوێنی خه‌‏وتنم له‌‌‏سه‌‌ر تۆ بێت؟

 

– نه‌‌‏خێر، من له‌‌‏ڕێی خودا به‌‌‏زه‌‏يم به‌‌ تۆدا هاتووه‌ته‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌، تاكو له‌ ‌‏برسا نه‌‌‏مریت.

 

+ ئاخر حاجی ئاغا، من نه‌‌هاتووم بخۆم و ئاگام له‌‌ سكی مناڵه‌‌‏كانم نه‌‌‏بێت، من هاتووم چوار تمه‌ن بۆ ئه‌‌‌‏م زستانه‌‌ به‌‌‏رمه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌، تاكو مناڵه‌‌‏كانم له‌‌‏برسا نه‌‌‏مرن.

 

– ئێستا ده‌‌‌‏ڵێی ‏چی، هه‌‌‌روا ده‌‌‌‏ڕۆی يان بتده‌‌‌‌مه‌ ده‌‌‌‏ستی سوپا و بڵێم سیخوڕه‌؟

 

+ هه‌‌‌روا به‌‌ئاسانی ناترسم، گه‌‌‌ر سیخوڕ بووم، بۆ ڕاتگرتم؟

 

– خۆت ده‌‌‌‏زانی، تا به‌‌‏يانی لێره‌‌ بيت، ئه‌‌‌‏وا من مه‌‏جبورم بتده‌‌‌‌مه‌‏ ده‌‌‌‏ستی یاسا.

 

خۆم ناچارزانی، سه‌‌رپێچيمكرد و مامه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌، چه‌‌‏ندجار داوام لێكرد، به‌‌‏ڵكو هيچ‏ نه‌‌‏‏بێ خه‌رجی گه‌ڕانه‌وه‌‏م تا سه‌‌ر سنوور بۆ بدات، ڕاستييه‌‌‌كه‌‌‌ی زۆريش ده‌‌‌‌ترسام، هه‌‌‌ر بۆيه‌‌‌ وا به‌‌‌ئاسانی له‌‌ مافی خۆم خۆشده‌‌‌‌بووم، ئاخر زياد له‌ ‌‏شه‌‌‏و و ڕۆژيك له‌‌ سنووری حاجی هۆمه‌‌رانه‌وه‌ دوور بووم، هه‌‌‌رچيم كرد و كۆشا بێسوود‌‌‌ بوو. به‌‌‏يانی كه‌‌ له‌‌‏ خه‌‏و هه‌‌‏ستام، به‌‌ته‌‌‌‏مابووم بچم بۆ ماڵيان بۆ نێو دێ، به‌‌‏ڵكو سۆزی جوڵابێ و نائومێدمنه‌‌‏كات… پێش ئه‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌‌ی به‌‌ره‌‌‏و سه‌‌ر ڕێگه‌‏كه‌‌ يه‌‌‌كه‌‌‏م هه‌‌‌نگاو هه‌‌‏ڵبێنمه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌، به‌ره‌وڕووم، ئۆتۆمه‌بێلێكی سوپا قوت بووه‌‌‌‌‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌، هيچ بواری‏ ڕاكردنم نه‌‌‏ما …

 

ئۆتۆمه‌بێله‌‌‏كه‌‌ ڕاوه‌‌‌‌‌‌‌‏ستا و چه‌‌‏ند چه‌‌‏كدار دابه‌‌‏زين. لێپرسراوه‌‏كه‌‌‏يان كه‌‌ دانه‌‌‏به‌‌‏زیبوو، لەنێو ئۆتۆمه‌بێله‌‌‏كه‌‌‏دا ڕوو له‌‌ چه‌‌‏كداره‌‌‏كان :

– : كوڕينه‌‌ ده‌‌‌‏سگيری بكه‌‌‏ن‌!

 

هه‌‌‌ر چه‌‌‏نده‌‌‌ وتم بارم وا و بابه‌ت وا، سوودی نه‌‌‏بوو، چاويان به‌‌‏ستم‌ و لەتەك خۆيان بردميان ..

 

له‌‌‏ ڕێگه‌ هه‌‌‌ر گاڵته‌‌‌‏يان پێده‌‌‌‏كردم و جارجاره‌ش‌ مستێكان ده‌‌‌‏ژه‌‏نيه‌‌ لاته‌‌‌‏نيشتم.

 

+ نمه‌‏كحه‌‏رام، به‌‌ قاچاخ هاتووی، له‌‌‏ ڕێی خودا كاريان پێداوی، كه‌‌‏چی دزی ده‌‌‌‏كه‌‌‏ی و په‌‌‏لاماری ناموسی حاجی ئاغا ده‌‌‌‌ده‌‌‌‏ی ؟

 

هه‌‌‌رچه‌‌‏ند سوێندم ده‌‌‌‌خوارد، به‌‌ كوردی و چه‌‌‏ند وشه‌یه‌ك ‏فارسی ده‌‌‌‌مگوت به‌‌‏خوا هيچی وا نييه،‌‌ بوختانه‌‌، كه‌‌‌چی زياتر لێيانده‌‌‌‏دام. پاش ماوه‌يه‌ك لێكۆڵينه‌‌‌وه‌‌ و لێدان، چه‌‌‏ند ڕۆژ له‌‌ سوپای هه‌‌‏مه‌‏دان زيندانیبووم… به‌‌‏يانييه‌‌‌ك زوو به‌‌‏خه‌‏‏به‌‌‏ريانهێنام‌ و وتيان:

+ ھەستە سه‌‌رت بشۆ و خۆت خاوێن بكه‌‌‏ره‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌!

 

له‌‌‏م ڕفتاره‌‌‏يان زۆر سه‌‌رمسورما و به‌خۆمم گوت: به‌‌‏خودا دياره‌‌‏ ئازادده‌‌‌‌بم، بڕيارمدابوو، گه‌‌‏ر وازملێبێنن مه‌‏منوون بم و ئيدی‌ باسی پاره‌‌ نه‌‌‏كه‌‌‏م . سات بوو به‌‌ هه‌‌‏شت، دوو چه‌‌‏كدار به‌‌ ئۆتۆمه‌بێل‏ بردميان ..، كه‌‌‏ دابه‌‌‏زيم، ته‌‌‌‏رازوو و ئاڵای ‘كۆماری ئيسلامی’م بينی، زانيم دادگه‌يه‌‌ و سه‌‌ره‌‌‌تای كاره‌‌‌ … مرادعه‌لی ‘حاجی ئاغا’، پۆشاكی سوپای پۆشیبوو، يه‌‌‌ك دونيا لێیترسام، ئێستا ئيدی به‌ڕاستی كه‌‌‏سێكی ‏دڕنده‌‌‌ دياربوو، سه‌‌ره‌‌‏تا ئه‌‌‌‏ويان بانگكرد و پاشان من. دوای چه‌‌‏ند پرسيار و ناو و نيشان پرسين :

+ تۆ چۆن به‌‌ قاچاخ هاتووی بۆ ئێران؟

 

منيش له‌‌ ئه‌‌‌‏لفه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ تا يێ، باسمكرد، پێموابوو ئيدی ئێستا به‌‌‏زه‌‏ييان به‌‌‏مندا ديته‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ ..

 

+ سه‌‌ره‌‌‏ڕای چاكه‌‌‌ و يارمه‌‏تی له‌‌‏ڕێی خودادا، بۆ دزيت له‌‌‏ ئاغای مرادعلی كردووه‌‌‌‌‌‌‌، ها؟

 

بە ھەزار سوێند وتم، من هيچ‌ دزيمنه‌‌‏كردووه‌‌‌‌‌‌‌، به‌‌‏ڵكو داوای مافی خۆمم كردوه‌‌‌‌‌‌‌، ئه‌‌‌‏و ئاوا به‌‌ دزی تاوانباری كردووم، هيچ ڕاستنييه‌‌. ئه‌‌‌‌م‌ قسانه‌‌‌ كاژماردن‌ بوون بۆ ئەوان، هيچ دادياننه‌‌‌دام و سه‌‌رئه‌‌‌‌نجام شه‌‌‏ش مانگ له‌‌‏ ديزل ئابادی ‘كرمانشا’ زيندانی بووم. شه‌‌‏وو ڕۆژم له‌‌‌ژێر فشاری گيانی و ده‌‌‌‌روونی ئه‌‌‌‌و جانه‌‌‌وه‌‏رانه‌‌‏دا برده‌‌‌‌سه‌‌ر، به‌‌‌و هيوايه‌‌‏ی كه‌‌ بمگێرنه‌‌‌وه‌ عيراق.

 

شه‌‌‏ش مانگ، هه‌‌‏وڵياندا بمكه‌‌‏ن به‌‌ (توبه‌‌‌كاری ئيمام)، به‌‌‏ڵام بێسوود بوو، كاتی كه‌‌ پێيانوتم تۆ سزاكه‌‌‌ت‏ ته‌‌‌‏واوبووه‌‌‌‌‌‌‌‌ و به‌‌‏يانی ئازادده‌‌‌‌بيت، وه‌‌‌‌‌‌‌‏خت بوو باڵ بگرم، هه‌‌‌ر چه‌‌‏نده‌‌‌ نه‌‌‏مده‌‌‌‏زانی چۆن و به‌‌‏چ ڕوويه‌‌‌كه‌‌‌وه‌‌‌‌‌‌‌ بچمه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ نێو منداڵ‌ و كه‌سوكار. شه‌‌‏وانه‌‌، خه‌‏وی ناخۆش ناخۆش، وه‌‌‌‌‌‌‌‌ك ديوه‌‌‌‌‌‌‌زمه‌ له‌ ناخه‌وه‌ ده‌یانخواردم و وره‌‌‏م پێنه‌‌‏ده‌‌‌‌ما.

 

به‌‌‏يانی زوو هه‌‌‏ستام، خۆم خاوێنكرده‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ و خۆم ئاماده‌‌‌كرد، زيندانييه‌‌ ئيرانييه‌‌‌كان ئيره‌‌‌ييان پێده‌‌‌‌بردم، كه‌‌ ڕزگارمده‌‌‌‌بێت و له‌‌ژێر ده‌‌‌‏سه‌‏ڵاتی خواكاندا نامێنێم. نه‌‌‏يانده‌‌‌‏زانی كه‌‌‌ نوێنه‌‌‌ری خواكان، عيراقيشان كردووه‌‌‌‌‌‌‌‌ته‌‌‌ دۆزه‌‏خ.

 

ئه‌‌‌‏م جار له‌‌‏‏تەك چه‌‌‏ند چه‌‌‌‏كدار، سواری ماشینێكی سوپاییان كردم، چه‌‌‏ند كاتژێر به‌ڕێوه‌بووين. گه‌‌‌‏يشتينه‌‌ شاروچكه‌‌‏يه‌‌‌ك به‌‌‌نێوی ‘سه‌لاسی باوه‌جانی’، كه‌‌ له‌‌ ناوچه‌‌‏يه‌‌‌كی شاخاويدا بوو. من نه‌‌‏مزانی ‏بۆچی بۆ ئه‌‌‌‏وێيان بردم، به‌‌‏ڵام ئه‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌‏نده‌‌‌‌مده‌‌‌‏زانی كه‌‌ له‌‌ عيراق نزيك بوومه‌‏ته‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌. بردميانه‌‌ شوێنێك هه‌‌‌ر له‌‌ زيندانه‌‌‏كه‌‌‏ی ‘ديزل ئاباد’ ده‌‌‌‏چوو، له‌‌‏تەك نامه‌‌يه‌‌‌ك، داميانه‌‌ ده‌‌‌‏ستی لێپرسراوی ئه‌‌‌‏و شوێنه‌‌. پاش چه‌‌‏ند پرسيار و بێنه‌‌‌وبه‌‌‌رده‌‌‌، پێیوتم:

+ ئێره‌‌ قه‌‏ره‌‌‌نتينه‌‌‏يه‌‌ و ده‌‌‌‌بێت لێرە چاوه‌‌‌‌‌‌‌‏ڕێی ناردنەوە بيت. لێره‌‌ ده‌‌‌‏وره‌‌‏يه‌‌‌ك به‌‌‏سه‌‌رده‌‌‌‌به‌‌‏يت‌، گه‌‌‌‏ر شتت له‌‌‏سه‌‌رنه‌‌‏بوو، ئه‌‌‌‌وا ده‌‌‌‏تنێرينه‌‌‌وه‌ بۆ عيراق.

 

سێ مانگيش له‌‌‏وێ، كه‌‌ زياتر له‌‌ باخچه‌‌‏ی ئاژه‌‏ل ده‌‌‌‏چوو، ته‌‌‌‏مه‌‏نم به‌‌سه‌‌ربرد. هه‌‌‌رچی مروڤی تێكشكاو‌ و پۆخڵه‌‌ بوو، به‌‌هۆی ده‌‌‌‏ستتێكه‌‌‏ڵكردن له‌‌‏تەك لێپرسراوه‌‌‌‌‌‌‌‌كانی قه‌‏ره‌‌‌نتينه‌‌‌كه ‌‌‌و هه‌‌‏واڵگری بۆيان، ده‌‌‌‏رده‌‌‌‏چوون بۆ نێو بازاڕ و‌ سه‌‌ردانی و هه‌‌‏موو شتێكيان ده‌‌‌‏درايێ، هه‌‌‌ر له‌‌‏وێش تێگه‌‌‌يشتم، كه‌‌ ده‌‌‌‏درێمه‌‌‌وه‌ ده‌‌‌‏ست جه‌‏لاده‌كانی ‘ ڕژێمی به‌عس’. سێ مانگيش له‌وێنده‌رێ زه‌‏جرم كێشا. كاتێ وتيان بۆ كاروانی به‌‌‏يانی به‌‌‏ره‌‌‏و عيراق، خۆت ئاماده‌‌‌ بكه‌‌. له‌‌‏به‌‌‏ر هه‌‌‏ڵهاتنم له‌‌ عيراق، كه‌‌ به‌‌ تاوان ده‌‌‌‏ژمێردرا، گشت مووه‌‌‌‌‌‌‌‌كانی له‌‌‏شم ڕاستبوونه‌‌‌وه‌! زيندانی ‘ئه‌بوغريب’ و ‘هه‌يئه‌’ی كه‌‌‏ركوكم بيركه‌‌‌وته‌‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌، گه‌‌‌ر بڕياردان به‌‌‏ده‌‌‌‏ستی خۆم بووايه‌‌، ئه‌‌‌‏وا له‌‌ نێوان هه‌‌‏ڵبژاردنی قه‌‏ره‌‌‌نتينه‌‌‏ی كۆماری ئيسلامی و زيندانه‌‌‏كانی ڕژێمی به‌عسدا دۆش داده‌مام. چونكه‌‌ دڵنيابووم، له‌‌ هه‌‌‌ردوو باره‌‌‌كه‌‌‌دا، له‌‌ بوونی خۆم كه‌‌‌وڵم ده‌‌‌‏كه‌‌‏ن. كه‌‌‏ گه‌‌‏يشتمه‌ سه‌‏ر سنوور، ده‌‌‌‏ستم له‌‌‏خۆم به‌‌‏ردا. لێدان و سووكايه‌‌‌تی له‌‌‏بری پێشوازی و ئارامكردنه‌‌‌وه‌، ده‌‌‌‏تگوت گشت كه‌‌‏ڕوڵاڵين، كه‌‌‏س به‌‌خۆی ڕانه‌‌‏ده‌‌‌‌بينی‌‌ داوای قومێك ئاو بكات. له‌‌‏وێش به‌‌ بەكرێگیراوی دوژمن‌ تاوانباركراين و گوازراينه‌‌‌وه‌ بۆ ‘ده‌‌‌‏زگای ئاسايشی گشتی كه‌‌‏ركوك’. لەویش پاش ئه‌‌‌‏شكه‌‌‏نجه‌‏ و لێكۆڵينه‌‌‌وه‌، دراين به‌‌ دادگه‌ی شۆڕش و ئه‌‌‌‏وانيش به‌‌‏ويژدانی نيشتمانپه‌‌‏روه‌‌‌‌‌‌‌‏رانه‌‌‌يان يه‌‌‌كی ساڵێك سزای زيندانیان وه‌‌‌‌‌‌‌‌ك دياری له‌‌‏سه‌‌ر بڕياری سه‌‌رۆك پێشكه‌‌‏شكردين.

 

ئه‌‌‌‌وه‌‌‌‌‌‌‌‌ی نه‌‌‌ده‌‌‌‌بوو ببێت، بوو، خه‌‌م ‌و په‌‌‌ژاره‌‌‌م بۆ منداڵه‌‌‌كانم له‌‌‌لايه‌‌‌ك ‌و زوڵمی حاجی ئاغا‌ و ڕۆژانی ‘ديزل‌ ئاباد’ ‌و قه‌‌ره‌‌‌نتينه‌‌‌ و ئه‌‌‌‌شكه‌‌‌نجه ‌‌و سووكايه‌‌‌تی ئه‌‌‌‌م هاونيشمانييانه‌‌‌م له‌‌‌ ژيانی خۆم بێزاريان كردبووم. ھه‌‌‌ر چۆن بوو، ئه‌‌‌‏و ساڵه‌‌‏شمان له‌‌ وڵاتی بێنانیدا به‌‌‏سه‌‌ربرد، وڵاتێك كه‌‌ بووبووه‌‌‌‌‌‌‌ وێرانه‌ی شه‌ڕه‌ بێئه‌ژماره‌كان. ساڵه‌‌‏كه‌‌‏م ته‌‌‌‏واو كرد و به‌‌ده‌‌‌‏ست به‌‌‏سه‌‌ری بردميانه ‌’سه‌ربازگیری’ و له‌‌‏وێشه‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ بۆ ‘به‌سره‌’ تا خزمه‌‏‏تی وڵاتێك بكه‌م، كه‌ تەنیا زيندانێك بوو بۆ‏م .

پاش هه‌وڵێكی زۆر و بیرلێكردنه‌وه‌ و پرسیار، خۆم دزيیه‌‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌‌ و به‌‌ پاڕانەوە‏ و ئه‌‌‌‏م سه‌‌ر و ئه‌‌‌‏وسه‌‌ر، گه‌‌‌‏‏يشتمه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ هه‌‌‏ولێر ‌و سه‌‌رم له‌‌ ماڵی خۆمانه‌‌‌وه‌ ده‌‌‌‏رچوو. نه‌‌ شار شاری جاران بوو، نه‌‌ مالێ خۆمان، ماڵه‌كه‌ی جاران بوو. كاتێ من شارم به‌‌‌جێهێشت‌ ، ليستی سه‌‏وز فەرمانڕەوا بوو، كه‌‌ گه‌‌‌‏ڕامه‌‏وه‌‌‌‌‌‌‌ ليستی زه‌‏رد باڵاده‌‌‌‏ست بوو، ده‌‌‌‏تگوت ساڵه‌‌هايه‌‌ ئه‌‌‌‏‏م شاره‌‌‏م نه‌‌‏ديووه‌‌‌‌‌‌‌. له‌ته‌ك كرانەوەی ده‌‌‌‏رگەی ماڵی خۆمان‌ و وه‌‌‌‌‌‌‌‌ژووركه‌‌‌وتنم، هه‌‌‏موو دايانه‌‌ پرمه‌‌ی گريان و باوكه‌‌ڕۆ. منيش له‌‌‌وان خراپتر، زۆر به‌‌ په‌‌‏له‌‌ چاومگێڕا، دايكم و كچه‌‌ بچكۆله‌‌‏كه‌‌‏م ديارنه‌‌‏بوون، منيش بێپرسيار ده‌‌‌‏ستم به‌‌گريانكرد. له‌ته‌ك به‌رزبوونه‌وه‌ی ده‌نگی من و مناڵه‌كان، جیرانه‌كانیش هاتن و كۆڕی شیوه‌ن گه‌رمتر بوو. سه‌‌ره‌‌‏تا وامزانی ‏بۆ خۆم ده‌‌‌‏گرين، به‌‌ڵام كه‌‌ چه‌‌‏ندجار وشه‌‌‌ی جه‌‏‏ر‏گسووتاوی و هه‌‌‏تيوكه‌‌‌وتنيان به‌‌‌گوێمدا دا، تێگه‌‌‏يشتم، هاوارم كرد، كوا دايكم، كوا شيلان؟ به‌ڵام بێجگه‌‌‌ له‌‌ گريان و باوه‌‌‌‌‌‌‌‏شپێداكردن و گه‌رمبوونی كۆڕی شێوه‌نه‌كه‌، وه‌ڵامێكی دیكه‌م وه‌رنه‌گرته‌وه. له‌‌تاو ئه‌‌‌‏م باره‌ و دووركه‌‌‌وتنه‌‌‌وه‌‏م، ئاره‌‌‏قه‌‏ی شه‌‌‏رمه‌‏زاری و فرمێسكی چاوانم تێكه‌ڵ بووبوون و به‌خوڕ ده‌هاتنه‌خوار. ئاخر من چووم نانيان بۆ بێنم، نه‌‌‏مزانی تاماوم ده‌‌‌‌بێ شه‌وان به‌ ئاره‌‌‏زووی ديداريان له‌ خه‌ودا، سه‌ر بنێمه‌وه‌.

نۆڤه‌مبه‌ری ١٩٩٨