Dunya kiş û mat, hemû cesteyan wek gwêyekî gewrey lêhatbû, tepey kewş û xlîskanî kewşekanyan leser dirrk û wirdezîx, le Xeyalle xollemîşîyekan daydeçllekandin û leber roşnayî MangeŞewda sêbere bêhejmarekan deçemanewe û rast debûnewe, satêk westan û xorragirtin leser ejno, baskekanyan dekirde hellgir û wçanêk …
Şewnimî ser zîxî ramallraw û ser tawêre berdekan, le jêr runakî Mangeşewda deyan û sedan tablobûn, raz û beserhatî Zehmetkêşanî awayyekeyan dedirkan. Letek her hengawêk le spêdeyekî nadyar û kotayî doleke nzîkdebûnewe. Çend roşnayyek le dem kelewe …
– lewe deçê şerrbêt !
– ey çî, meger ême boçî deçîn, ey xo bo şayî naçîn?
Dengêk le pêşewe : xotan bden be zewîda!
Lûrey hawenêk, teqînewe, şepolixwardnewey dengeke, roşnayyekî dî, xotan bden bezew … roşnayyekî dî … çend hengawêkî dî berew demkel. Komellêk çekdar lew serewe berewixwardebûnewe, çend daremeytêkyan le kollgirtbû, Kes naprrisê kên û çîbuwe, tepe tepî postalekanyan derîdexat kên …
P.m : ax wabzanim em careyan debme qoçî qurbanî em bezme, nedebû Rojî xopêşandaneke bkujrayêm? Ay horaman, xozge begwêy tom bkirdaye, bçûynayewe naw hizbî şîw’î, xo her çon bû, beşdarî em şerre nedebûyn !
Çend roşnayî û teqîneweyek, dengêk le dwawe
– bîgeyêne babwestin ! Bîgeyêne babwestin ! Bîgeyêne ba …
– ay demxoş, xo hênde laqekanim bedway xomda rakêşkirdin, piştim şka.
Xşexşî palto emrîkîyekey fermande û parêzerekanî pêş û dway Wêney (dîktatorekey baxdadî) dehênayewe pêşçaw. Le pêşewe dengêk (bîgeyêne babgerrênewe bo rîşaw!
Leşkir detut dûpişke û bezîwe, em care her Kese û laqe şeketekanî beşanîdadabûn, ta zû xoy bgeyênête pşugeyek û serxewê bişkînê. Lenêw kelawekanî awayîda, tenya runakî dû agir dyarbûn, komelêk sêberyan taber awayî drîj kirdbuwewe, wek semayekî derwêşane dehatin û deçûn.
– tu bllêy de Sall lemewber segekanî awayî bo kwê çûbin?
Nêwdê kiş û mat tenya qirçe qirçî agreke nebêt, ke detut ew kateye ke agir berdraye awayî. Herçon bû ewîş xoy geyande tenîşt agreke, çekekey le Baweşîda dana û be çîlkedarêk kewte hellixranî agreke û carcarreş raydejenîye xullemîşeke û Xeyalle allozekanî pê nîgardekîşa, detut le dûy gwêz û berrûy birjaw degerrêt. Qurrey skî lew Xeyalle be agayî hêna û seyrêkî dewruberî.. Gişt bêdeng bûn, detut le dyar daremeytêk danîştûn û ledllî xoyanda wêrd dexwênin. Letek dîtnî sêber û runakî le ser Ruxsarî heryekeyan pirrsyarêk le hoşî ew deçeqî ..
– axo êwe çon bîrdekenewe? Lenêw dllîştan her eweye, ke deyllên, yan zîndebeçallî deken? Ger wabêt, ewa gewcin. Dezanim êweş le Merg detrisn, her Kesetan behoyek, min heznakem lepênaw hîçda bmirm, ax xozge demtwanî xom bgeyênme şwênêk .. Ay lew sate, ke çon nemantwanî birryar bdeyn, bçîne Êran yan bgerêynewe şar û xobedestewe bdeyn, yan bçîne nêw (Kommelle), herçende ewaneyş neyandegritînexo.
Prrîşkêkî agreke dayçllekan .. Bere bere lay agreke çoldebû, letek derçûnî hîlakî û zyadbûnî germayî agreke lenêw leşyana, bere bere bawîşkyandeda û deçûne lawe û helldetruşkan …
– xozge em plane puçelldebuwewe û em carreş nedebûme sutemenî. Axir îdî şwên nema, kenargîrî têda bkeyn, kewtîne pişt berey şerrî ‘îraq- Êran.
Letek xamoşbûnî agreke çend bawêşkêkî daw û çawe waqurrmawekanî le pişt pêlwekanîyewe windebûn. .. Çawêkî gêrra û lenêwan çend kîsexewêkda şwênêkî peydakrid…
– ewê başe, paş û pêşm hewa naygrêtewe, lewaneye şwênî Kesêk bûbêt û lenêw ew heşamateda boy nedozrabêtewe. Çek û taqmekey kirde serîn û leser laî rast rakşa. Teqînewey çend Gulle hawenêk, dengdaneweyan le awayîda û şepolixwardnewey le dollekeda, semfonyayî Mergî dejenî …
– tris dadtnadat, taze pêwebûy, bxewe ba xewekeşt le kîsneçêt.
Tîşkî xor leser Lutkey kêwekanewe berew nêw kelawekanî Awayî le kşandabû, denge dengî çend Pasdarêk ke
kîsexewekanyan le êstrekan bardekirdin, bexeberyan hêna …. Zor be zehmet hestayewe û destêkî be pirrçe alozkawekeyda hêna û awrrêkî le em law ew lay xoy dayewe. Sermay demew beyanî wek derzî deçeqye cesteyewe …
– ay lewe, xo emane bo hemîşe xewtûn, dwê Şew wamzanî le Sermada wa demuçawî xoyan dapoşîwe. Axo çi xozgeyek le naxtanda zîndebeçall bûbêt; bînînî kerbela yan wêrankirdnî şarekey min? Axir êwe ne min denasn û ne êrreştan dîwe, boçî awa dên û letek xotan Merg dênin? Ay çi karesatêke katêk ke Mrov gewc bêt. Pêmnallên kerbela be êwe çî? Meger lewêş her krêçî û pasewan nabin?
Vrrevrrî kopterêk le berzayyewe beagayîhêna. Le tirsana dllî le jêr perasuwekanîda wek balldarêkî bendikraw, xoy be qefezekeda dekêşa û car dway car mandûtir debû. Leber xoyewe ..
– heste wexokewe û xot bşarewe.
Her çon bû, xoy geyande nêw kelaweyek, koptereke berewixwar buwewe be çend rokêtêk dewruberî agrekey kêlla…
– wabzanim hat, ew satey ke lêydetirsay, btewê û netewê Her debê bimrî ! Ax ey xo detwanê lew şaxe bdat û mlî bişkînê. Berrastî sawîlkey, ew boye swarî ew koptere buwe, ta Mrov bkujê û Gundan û şaran wêranbkat.
Fermande: emewê pêtanbllêm ke ême boçî hatûîn û benyazîn çî bkeyn? Ême debêt hellebce bigrîn, emeş be serperşitî komarî îslamî Dostman debêt û serkirdekanman leser em nexşeye razîbûn. Lem Hêrşeda ême birryarder nîn û tenya pyadekerî planekeyn, ême wek hêzî Pêşmerge em qolleman drawetê, ta şan beşanî supay Pasdaran û leşkirî Êran.. (Partî)şi herwa le hewramanewe .. (Hisk)îş le qolî sûrênewe .. Herekey îslamîş le nawçey newrrollîyewe .. Hîwadarm Kes grift drustnekat, wek wtim: ême be serperşitî Êran em kare dekeyn.
Letek berzunzimî dengî fermande, ew be ddane cîrrekanî smêllî xoy tall tall radekêşa û be pence manduwekanî tallerrîşekanî dexistewe jêr ddane qîngirtuwekanî. Xoy beser qondaxî çekekeyda dabû û lûley çekekey çeqandbuwe ser
pêlawe drrawekey ..
– eger bgerêyte dwawe, ewa pêtdellên trisnok. Şwênî caranîş nema. (Demî birde bnagwêy mecî d..) : xo beçawî xot debînî çend şorrşigêrîn, xo êstaş nkollî le rastî nakey? Ha? Bo wellam nadeytewe?
Mecîd : bêdeng be, key katî rexneye!
Fermande : êsta dekewînerrê, dû dû rêbken û ta xoman agadartan nekeynewe, Kes le xoyewe bemlaw bewlada nerrwat. Lenêw şar nabêt her Kes boxoy bllawey lêbkat, debêt beyekewe bîn !
Leber xoretawî dwarrojekanî (reşemê)da bere bere dunya germ dadehat, masulkekanî nêwşan xawdebûnewe, xwên dezayewe serpence û lêwe tezîwekan germ dadhatin û hellmî henaseyan wirde wirde dyarnedema.
Dû dû beqed pallekanda berew nêwdolleke Xwardebûnewe, tîşkî xor le dllope Şewnimî ser tawêrekanda, detut şkanewey allîy gonay kîjoleyekî paçelleye le kanyawêkda. Car care ew marmêlkaney ke xoyan dabuwe berxoretaw, bedengî hêlîkopterekan dehepesan û xoyan dehawîşte kelênî tawêre berdekanewe. Hendêk car hengawekan hênde ben170 ezm bûn, leşkreke tenya le hezar pêyek deçû û letek geyiştnî be cade xollekey (sazan) le pêçawpêçî dollekeda hendêk car le teputozî toyoTakanî supay Pasdaranda leberçaw windebû. Katêk ke Mrov frîwbixwat, îdî çep û rastî xoy nanasêt. Ewaney birrwayekî ptewyan bem kare hebû, dûlaqî dîkeyan qerizdekrid, bellam ew laqekanî bû bûne kollêkî qurs, serbarî çek û teqemenîyekey, bedway xoyda rakêşîdekirdin û le hewraz û nşêwîda, debûne barîkî gran bekolîyewe. Paş yek dû sat rêkirdin û xodan bezewîda, letek derkewtinî kopterekan û lurey Gulle tope dûr-hawîjekan, birsîyetîş zorî bo hênabû. Xeyallî raburdû serapay hoşî dagîr kirdbû…
– tenya yek wşe besbû, bo ewey legell kawe û ‘usman û westa bekir û ewanda bgerrêmewe şar û nekewme em zelkawewe. Êsta be çi ruyek byanbînmewe, çon seyrî ew Kesane bkem, ke pêmdewtin çon debêt Pêşmerge pêş Pasdar bkewêt?
Ayende boy lêll û narroşnibû, qed nedehate berçawî, detgut rewrrewey mêjû le westandaye. Dengî nahemwarî kopterekan, sîmay drrindaneyan her detgut, frîştey Gyankêşn, xoyan Xwarkirdewe û pole balldarêkyan berdawe,
drêjayî dollekeyan kêlla..
Dengêk: ewe(‘unqud)e -(leberxoyewe) ewe sindane, çend bem bare dilxoşe! (Girmey seyareyek.. Ke geyişte tenîştî ew, naylonêkî dembestrawî hellda) : ae ey Xwardnewe? (Pelamarî dayê..) : seyr çend Mrovdostin! Nawkekuleke, kişmîş, fistiq, badam, piskuyt û berdanewey bombay hêşûîy!!
Ledem (kelî blê) hengawekanî qoristir û laqekanî berrroxî zewîda rodeçûn, katêk ke pşûydeda, biçkole û hîlak detgut bnedare û sewizbuwe. Hemû ştêk bo ew rengî namoîy pêwe dyarbû, ser awekey çawg, detgut hezaran Salle ranhmerr bewêda guzerî nekirduwe, xollepotey dewrî çawg, detgut bedem gerdelûlî byabanewe şenkrawe. Be hesretewe xoy geyande aweke û demî naye demî (çawg)ewe, detgut dilldarêkî yar nedîtuwe û tasey dûrî deşkênêt.
– pêş ewey Gyan ledestibdem, ba tînûyetîm le to bişkêt. (Be qingeçawêk sernicî lêwar gumekey da) : ae… Ew Rojane çende xoşbûn, lêreda xoman mestdekrid û êware berew şar dekşaynewe. (Zincîrî bîrewerîyekanî hellkrayewe sereta) : bo yekem car, ke lêre mestibûyn, bedem galtihkirdnewe be sedam hsên, berew şar çûynewe, Xellk be dirrdongîyewe serincyan dedayn ..
(dengêkî girr zincîrî bîrewerîyekanî piçrand, çon şwaneyek merekanî awbdat û be şull byandate berxoy, awa rûy têkirdin … )
Fermande : berew bamok hellgerênewe, Kes le xoyewe bemla û bewlada nerrwa !
Xoretawî paş nîwerro le bamok, letek nîwey awaîy çawşarkê bû, pîremêrd û mêrdmindallan le pena dîwaranda danîştibûn, pîrekan basyan le raburdû dekrid û destyan be smîlekanyanda dehêna û ax û efsusyan bo Rojanî cwanî helldekêşa .. “Pêş serdemî komarî, çon swarçakêk bûn, karwanyan dekrid û bêtris bo germyan û kwêstan deçûn. Mindallanîş bedem pêkenîn û xohellkêşanewe, basyan lewe dekrid, le Fêrge çend wiryan û xewnyan be dahatuwewe debînî. Seretay leşkir geyiştbuwe nêw awayî. Le pêçawpêçî Kollanekanda detgut, reşmare û jar le bindanîda kodekatewe, weha bexêrayî be senêrgekey nêw awayîda tîperdebûn. Mnallan le hejmeta çawyan ebleq .. Jnan le dirzî Dergewe hepesaw, deyanirrwanîye Ruxsarî rîşn û çilknî jêr cemedanîye reş û spîyekan. Pêş ewey le awaîy derçin, pîrejnêkî reşpoş bedem giryanewe ruwe û leşkreke..
– Rollekanim ême çîman beserdêt?
Kes wellamî nedayewe.
Hengawekanî ew hênde kurtibûn, le Hawellekanî becêdema, seyrêkî pîrejnekey kird, pîrejneke ewî bew rîş û clubergewe nenasîyewe. Firmêsk zaye çawekanî, qurrgî pirr giryan bû, leber xoyewe ..
– to blêy, hêşta em Xellke Pasdarekanyan nebînîbin? To blêy, bombaranekanî (Sallanî81, 85, 86, 87)tyan lebîrçûbnewe, ke çon le nîwey Şewda bo parşêw û nwêj, bo parranewe le Xwa beyanyan Xellkyan beaga dehêna. Çon dengî topekan, hoşî leber Mnallan debrid û be dllerrawkêwe deçûne Fêrge û Taku degerranewe Mallewe, dillyan le sîngyanda ballefrrêy bû; Mallî çî, kelaweyek, komellêk Goşt û êsk û gomêk xuênî Dayk û bawkyan, debuwe wellamî ew pirrsyaraney ke dengî topekan le hoşyanda drustyandekirdin …
Her çon bû rakêş rakîş, xoy geyande şar. Her Kese û belayekda deçû, hendêk le mollgekanda çekyan derdehêna û hendêkî ke perwendekanî Asayş û hewallgirîyan desutand, hendêkî dîkeş çawerrêy destûrî layenekan bûn, her komellêk û berew lay layenêk ke layengiryan lê dekrid deçûn, bellam zorbey Xellk rjîmî (be’s)yan denasî û lewe dillnyabûn, ke bûnete suTemenî Cengî ‘îraq– Êran û beşêkin le gîrawekanî şerr le laî herdûla. Êsta îdî binkekanî hewallgirî û Rêkixrawî Part û Asayş, Xellk bebê sllemînewe lêyan nzîkdebûnewe. Leşkreke wek zerdewalle pureyan le binkey hewallgirî dabû. Fermandey le şkir rû le Pêşmergekan:
– bêcge le hêzî Pêşmerge, Kes boy nîye çek hellgirê û debêt Xellkeke çekbken û bîdenewe dest şorrş ….
Le çawtrukanêkda Pêşmergekan kewtne gêrranî rollî (swarekanî selahedîn) û berbûne Gyanî Xellk ….
– were kake, were ew çekane bo kwê debey ? Ewane çekî
Şorrşin!
– kake hî xomin, xom girtûmin .. (Destirêjêk) her Kese û belayekda, komellêk be destrrêj berew nêwendî şar … ewîş bexecalletewe le dwayanewe çekekey serewixwar kirdbuwe şanî û mandû detgut, bo bêgarî deben, wrrukas, le beramber xzim û nasrawanda şerm daydeygirt. Axir pêywanebû, Rojîkî wa bêtepêş, bbête berleşkirî axundekan. Paş sed mîtrêk, destrrîjêkî lêkra, belay çepda awrrîdawe, seruteney Serbazêk dyarbû..
– ae, Kest peydanekrid, min nebêt, hey bedbext, êsta îdî cyawazî min û to nîye. Berew Xwar mlî rîgey girtewe, le çwarrryanekeda belay rastda baydayewe …
– ay lew Rojey ke têyda behelledaçûm, a lêre dabû, Sallê lemewber ke befîşekî doşkay zrêpoş (merîwan) Gyanî ledestda, ay lew Roje şûme, hellçûîn û şarman girtedest, Serbazekanman kêşane rîzî xoman, bellam bêezmûn. Kê kirdî û kê Xwardî ?! Ême bûyne qurbanî û melakan birdyanewe. Katêk ke ême be termekey (merîwan)ewe mizgewt be mizgewt, bo raperîn bangewazî cemawerman dekrid,
Melakan pasewanî taybetîyan hebû, le caş û ….
Berdem bankekeke Xellkêkî zor Kommelleyan kirdbû, nîwe çawerrêy wergirtnewey parekanyan le bank dekrid û nîwekey trrîş deyanpirrsî çîbkeyn, be’si em şare wêrandekat. Jnêkî qeyre rû le fermandey Pêşmergekan …
– kake Gyan, bexwa Mangane paşekewtimkirduwe,
hetîwbarm, bellku parekey min bdenewe, be qurbantan bim.. (Pelamarî pêlawî fermandey da Maçîbkat….)
Fermande: drodeken, katêk ke daway yarmetîman lêtandekrid, gişt deparranewe û detan wit hîçmannîye, keçî êsta tenanet bêwerijnekanîş pareyan le bankda heye.
Pîremêrdêk : kakî lêprrisraw, başe eger rjêm bombaranî kird û Hêrşîhêna, ême çîbkeyn?
Fermande : dek zîrrirhibken, meger hêzî Pêşmerge beçî dezanin? Taze rjêm natwanêt hêrişbkat. Êsta brron û bllawey lêbken, ba karekeman encambdeyn, dwatir her Kes le bankda parey hebêt, hîsabê letek dekeyn.
Çend pele hewrêkî mat, le xorawabûnda sûr sûr Hellgerrabûn, detgut tabloy sbeynê dekêşn, letek reşhellgerranî pelle hewrekan, Şew çarşêwuî reşî beser şarda kêşa. Hêşta Pêşmergekanî fermande, xerîkî le gunîyhkirdnî parekanî bank bûn.
Fermande: kurrîne xêraken, debêt zortirîn deskewt bo ême bêt. Êran xoy bellênî pêdawîn….(rû le çekdarêk) : behemuwan bllê, ba bo xewtin le laî mizgewtî kokoyan kobbnewe ….
Le dûrewe dengî destrrêj û arpîcî dehat, carcarreş dengî topêk, dllî şarî dadexorpan. Pasdar wek rewe şemşeme-kwêre şaryan teydekrid, qaremananî gel û Nîştman, fermande û pyawmaqullan, deste deste le Mallî Xwapêdawekanda kobûbûnewe. Mizgewtekan pirrbûn le çekdarî bzutnewe, deste deste musillmanan dehatne xizmet melay serkirde ..
– qurban ême amadeyn, her çîmapêbkirêt.
Melay serkirde : bexêrbên .. Bexêrbên, eme nîşaney dillsozî û Gyanfîdayîtane bo Ayînî îslamî pîroz. Îdî katî ewe hatuwe, lem şare Ayînperwereda, şerî’etî îslam pyadebkeyn û gumrahan leser rêman pakbkeynewe. Hengawî yekemman nawe û brakanman letek supaî komarî îslamî bra, emrro yekem cîhadyan be serkewtin geyand. Le kenarî rubarî (sîrwan), çekdare gumrraw û bêdînekanî (Kommelle)î gawryan lenêwbirdin. Îdî le beyanîyewe karî duwem destipêdekat; rageyandinî hîcab, memnu’bûnî Xwardnewe, tobepêkirdnî ew gencaney deçûne tyatroxane û temeşayandekrid. Debêt em şare wek ew serdemey lêbkeyn ke leşkirî îslam azadyankird. Layenekanî dîkeş Rojî xoyan dêt û rayandemallîn. Êran bellênî pêmandawe, ke hemûyan bxate jêr çawdêrî êmewe. Eme bernamey êmeye û pêwîste Xellkî hanbden, le rîzekanî êmeda çekdarbin, eme hengawî yekemî damezrandinî komarî îslamî ‘îraqe. ÊsTake min derrom, hendêk qsewbasm letek ( axay taranî) serleşkirî supay Êran heye, debêt ‘afûm bken, ke natwanim zyatir latan bim. Be xuday gewretan despêrm …
Hemuwan xerîkbûn, nexşe û plan dekîşra, ta şar îslam bken, sewzî bken, zerdî bken, şînî bken. Berdem binkey Asayşî şar (sera) detgut berdem qerargakanî remezane le (pawe) û (merîwan), lecêy mulazm xalîd, axay (dîhqanî)
Danîştibû, axay (taranî) be bêtel xerîkî qsekirdinbû..
– wek pêmutî axay (muşîrî), fermanmanpêdrawe, ke rêge nedeyn Kes berew snûrbirrwat, debêt Xellk lenêw şarda bmênêtewe, wek xot lewewpêş agadarkrawî. Be Xellkeke bllê ba netrisn, ême be endazey pêwîst hêzî djehewayîman heye û le berekanî Cengîşda (be’sî)yekan wreyanberdawe, ta nzîkey şarî (seydsadq) ledestxomandaye, lewlaşewe supa û erteş hêrişdeken. Lebîrtanneçêt beyanî sat (10)î pêş nîwerro, lêre lay ême ko debînewe, ta destûrî tazetan pêbdeyn ….
Şar wek şaremêrûley şêwaw, Xellk hendêk berewiXwar û henêk berewjûr, çep û rast seryan lêşêwabû. Şarezûr bûbuwe berey şerr, berew horaman û sazan rêge nebû, gişt şarrêgekanî şar daxrabûn, supay îslam, rêgey be derbazbûn nededa, Pêşmerge qaremanekanîş xerîkbûn, sawîlkane Çîrokî serkewtinyan bo Xellk degêrrayewe. Hêşta Pyawanî rjîm lenêw Xellkda xoyan heşardabû, bebêtel letek rjîmda lîstî nawnîşanî ew şwênaneyan deda, ke Xellk be nyaz bû rûyan lêbnên. Le yek satda djekan pêkewe yekangîr bûbûn, Merg û jyan, frîw û sawîlkeyî, tawan û bêtawan, azar û şadî. Hêşta Şew beberyewe mabû, Xellk tenya be çradestîyekanda yekdîyan bedîdekrid. Ay lem ser-lêşîwawîye, letaw denge deng û hatûçoy Xellk, le bin pasar û serçllî drextekanda, çuleke û kotrebarîke hepesabûn. Le tek hengawî her Mindallêkî toqîwî kol-lepşit, şar le temumjî beyanîda derdekewt, pirrsyar le dway pirrsyar le hoşî rêbwaranî bêçareda pengîdexwardewe … “Bo kwê?”, ” kwê baştre?”, “çîman beserdêt?”, “bmênînewe yan broyn?” ….. Tris û dûdllî, çokî zorbey Xellkekeyan şilkirdbû, hoş karînedekrid, Kes neydezanî le kê pirrsyarbkat. Her bûnewer bû, gwêy bo denge dengekan radêrabû, bo bîstinî dengî Merg le lûrey gûle şumekanewe ….
Caran çawe eblleqekan le şram û zimnako rademan. Bellam êsta Xellk berew derbendîxan û seydsadq derrwanin û be dellerrawkêwe gwêyan bo girmey topxanekey seraw radêrawe. Çawe bêoqrekan le Asman ramawn û carcar balldarêkî berzefr, lêdanî dillyan xêratirdekat û henasebrikê, Mrov Gyankîş dekat. Katê destî lerzokî şar parûy beyanyaney bo dem debrid, birryarî Merg beser ballî teyre Ebabîlekanewe, le koşkî serokkomarewe berew bakûr kewtibûhrrê. Çendî xor le zincîre şaxekanî horaman dûrdekewtewe, hênde pole Ebabîlekan le şar nzîk debûnewe. Bazar û dukan beşêwey tris û narrezayî daxrabûn, her Kesew serdanî Kesukarî dekrid û çend wşeyekyan be nhênî lay yekdî becêdehêşt. Berderkî sera le qerebalxîda şepolîdeda, her pirsyarbû xoy be jûrekey (mlazm xalîd”)da dekrid, bellam bêwellam û bêseruşwên, leser mêze beXwardin razawekey, berdem axay (dîhqanî) û (taranî) û mela û axay muşîrî da zîndebeçall dekra. Rojnamenûsêkî Êranî be îşaret be Mnallanî degut: leberdem Wêne şkawekey serokî qadisyeda buwestin, bellam lêy tênedegeyiştin …
Her çon bû, drrî be qerebalxîyeke daw xoy geyande nêw hewşeke, qondaxî çekekey ber Rojnamenûseke kewt, be peşkawîyewe:
Mnallekan wek bllêy awatexwazî weha Rojêk bûbin, her hêndey mabû, bekollekey Wênekeda serkewn û pence bkene Take çawe neşkawekey se dam huseyn …
Rojnamenûs: (rû le laweke) to Êranît, lêre çîdekey?
Laweke: nexêr, min Xellkî em şarem, çawerrêy wellam dekem, bbûre min derrom …
Xor geyiştbuwe nêwerrastî Asman, Mnallêk bedem hellhatnewe, hawarî lîhesta.. “Froke hat, frroke….”. Pole Ebabîleyek bo serûy şar xoyandadayewe. Leyek çirkeda, hemû ştê gorra. Le dengî napallmekan, cestey şar wek pirrçî şorebê bedem reşebay xezanewe delerî û lkupopekanî deşkan û gellakanî dewerîn ….. Hengawekan xêratir û xêratir debûnewe, gwê kas û ejno şil.. Hawar û bawkerro, zrîkey Mindall û lêdanî bomb û rokêt. Hewt hewt Ebabîlekan, şaryan berdbarandekrid. Lenêw deng û hujey rokêtda, qaqay pêkenînî pyawêk şepolîdeda. Rû le çekdarekanî naêw hewşey sera …
– bo xotan şarduwetewe, xo êwhhatûn rizgarmanbken?
Detgut le Qesabxane derçuwe, ser û sîmaî xwênawî letek qaqay pêkenînekey, giryanêkî xest le qurrgîda pengî dexwardewe ….
– Lêre çîdeken? Xo êwe jin û Mnalltan, Kestan lêre nîye, bo naron?
Ew zmananey ke ta satêk lewewber, wek dûpşik be mêşkî Xellkyanewe deda, le astî trisda weha lallbûbûn, le zarda nedegerran …. Peyta peyta rokêt û napallm debarîn û ewîş deste girmollekanî berew frrokekan helldebrîn û hawarî dekrid …
– : bo xutan heşardawe, bo bergirî naken?
Le dwayewe lawêk be pelle rêydekrid, bedem henasebrikêwe…
– heftaû şeş Kes, heftaû şeşKes… gomî xwên, tenya ew pyawe mawe, ewîş wa şîtbuwe. Çî bkeyn ha .. Çîbkeyn?
Pirrsyarekanî lenêw girmey frrokekanda winbûn û bêwellam Manewe, Kes lew nêweda nemabû. Her Kese û belayekda raykird. Pol pol Ebabîlekan, peyta peyta Asmanyan le hewrî Mergawî pirrdekrid û jarbaran perrey Gullenêrgis û rûmetî Mnallanî meynetî desutand. Lûley djefrrokekan berew naxî zewî roçûbûn. Qaremananî gel lenêw baxekanî (Gullan) û (çawg) û (hesenawa) -da xoyan heşardabû, her detgut em şare çekdarî têdanîye. Tenya bergirîyek le şar, nîgay pirr parranewey ew Mnallane bû, ke le Kollanda bedem yarîkirdnewe, dengî frrokekan hêzyan le ejnoyan brrîbuû, çawerrêy teqînewey bombayek leser cesteyan bûn. Le demî çûnewey Ebabîlekanda, hawar û zrîkey Mindallan Asmanî şarî teydekrid, be çend hengawêkî lerzok Kollane û Kollan, xoyan degeyande qeraxî şar ….
Serî wrrukas, bûbuwe barêkî gran beser cesteyewe,
neydezanî birryarî çî bdat, xo derbazkirdin, dozînewey Kesukar yan agadarî le jin û Mnallanî hizbî dêmokrat, her çon bû xoy geyandewe yekêk le jîrxanekan. Letaw zrîkey Mnall û qîjey jnan, Kes gwêy le dengî ew nebû. Maskekey le serî kirdewe û frrêy da bo jnêkî zeyistan ….
P.m: ewe bkere sert, hendêk parçe perom bdenê, mam Tofîq to yarmetîmbde.
Mam Tofîq: başe kurrm.
P. Mi : xokes nehate sertan, ew hetîwe negerrayewe?
Mam Tofîq : Kesman nedîwe, çend car guêman le dengî Pasdaran bû, taweku ewan derroyiştin, xoman matdekrid.
P.m: ey Kes le jêrxanekey dîkewe nehat?
Mam Tofîq : kê bêt, her jin û Mnalln, çon dewêrn?
P.m: ba em parçe perro terrane bedem û lutyanewe bigrin, betanîyekî terrîş bkeyn be perde bo jêrxaneke.
Mam Tofîq: başe bra, lêprisraweketan çî wit? Êsta hêzî şaho û dalleho le kwên? Derbazbûn yan?
P.mi : hêndey min bzanim derbazbûn, lêprisrawanîş wellamî Kes nadenewe, mnîş becêmhêştin û hatmewe. Ta êware çawdêrîtan dekem û îdî min derrom. Min wek xom agadarî êwe dekem, egîna demêke bawerrm beme nemawe.
Mam Tofîq: ey ême çîbkeyn?
P.m: debêt ewan çarenûsî êwe dyarîbken. Ewan le êwe berpirrisn, meger brraryannedawe, ke derbaztanbken?
Mam Tofîq : nazanim çon debêt, çon lem dawe rizgardebîn? Nazanim çon Nan bo em Mindallane peydabkeyn, wexte lebirsa bmirn.
P.mi : her êsta min deçim bo jêrxanekey ewla, taweku hewallyan bzanim û le Mallanîş Nantan bo kobkemewe .
Mam Tofîq: kurrm ger naêytewe, pêmanbllê, baçawerrê nebîn. Nazanim, bo hizbî ême wa gollî hizbekey êwey Xward?
P.m: wek wtim, min îdî ser beKes nîm, tenya wek xom yarmetîtan dedem û bes, berrast lebîrm çû! Mam Tofîq, bellku bgerrêy lenêwmall û hewşeke hendêk xeluz peyda bkey û bîkene naw parçe qumaşewe û be dem û luttanewe bîgrin û lewêwe henase hellmijn.
(p.m)ke çuwe serewe û çend hengaw berew dergake … Teqînewey bombayek … Xoy bezewîda da û zrîkey Mnall û hawarî jnekan degeyişte keşkelley Asman û le Asmanewe bêcge le bomba hîç wellamêk nebû ….
Pîrejnêk : were bawkim Nanman nawêt, merro, axir ême çîbkeyn, xo leber Pasdar natwanîn wek Xellk, le jêr em bombabaraneda, xoman qutarbkeyn!
P.m: axir êsta ewanîdî çawerrên, bzanim selametin û
Çîyandewêt?
Mam Tofîq: lelay ewan sîgarêkim bo bêne, tutnim lêbrrawe, kurrm.
P.mi : başe mam Tofîq, be çawan.
Her çon bû, be penadîwaranada, Malle û Mall xoy geyande jêrxanekey gerrekî (kanî şêx), dengî çend jin pêkewe …
– ewe çon wa debê? Xo ger Pasdar bhatayete Serman, kê deytwanî rêgeyan lêbgirêt?
P.m: başe çîbkem, Daykanim? Herwa firyadekewm, taze tenya xomim. Weku xom dêm û deçim.
Jnêk : ey hevalleket kwa?
P.m: lewe deçêt, le şarda hellpey maşîn bkat ya le derewey şar xoî heşardabêt.
Jnêkî dîke: ey mam Tofîq û ewan mawn, selametin?
P.m: bellê êsta lelay ewanewe dêm, mam Tofîq daway Nan û sîgarî dekrid …
Dengî bombayek, şkanî Pencere û şûşe û barînî parçe çîmento, bonêkî tîj, dukellêkî xest û sûrbaw. Gişt dayane zrîke û hur, teqîneweyekî dîke ..
P.m: xêraken, çend setle awêk bhînin û parçe perro terbken
Û dem û luttanî pêbgrin. Xeluz bdoznewe û bîkene parçe qumaşewe û ber henasetanî pêbgrin.
Xakî nêw hewşeke reşhelldegera, detgut tîzabî pêdakrawe, Gulle rengawrrengekanî nêw baxçeke, sat be sat pejmurde debûn, (p.m)ke destêkî be qoll û ranîda hêna û reng û boy şêwa ..
Xellkeke : çîye bra, boçî şllejay?
P.m: kîmyayye, gazî kuşindeye.
Denge deng : Malltan kawlibêt, bo hatintan. Eme karbû, kirdtan. Mallî ême û şarekeştan kawilkird…
P.mi : min derrom Nan peydabkem, her êsta degerrêmewe latan.
Her çon bû, xoy geyande Kollanekey piştewe, hawar û nalley pîremêrdêkî demuçaw sûtaw û Ruxsar şêwaw, Mnallêk lew
lawe bedem Gyanellawe nuzey lêwedehat..
– daye.. Daye.. Day.. Da….
Pîremêrdeke : kake Gyan, le rêy Xwa yarmetî, Kesm nemawe, ey hawar … Xwa hawar.. Xwa Takey…
P.m: mame Gyan min natwanim hîçt bo bkem, tazuwe xot bgeyênere awekey kanî şêx û xot bxere aweke, egîna brînekant qulltirdebin, tenya awî sard başe. Hîç derman şiknabem.
Pîremêrdeke: ey hawar bezeyî nemawe, ay lem Roje têykewtîn, bo griftartan kirdîn, bo?
(p.m)ke, hîç wellamîkî pênedrawe û xoy geyande Mnalleke… Bellam drengibû, destekanî wek ballî şkawî pepûle, le mlî allabûn, çawekanî wek deryayekî meng le Asman ramabûn … Komellêk ceste le bzutin kewtibûn, sîngî awsaw .. Demuçawî şêwaw, çend merrêk gîjkewtibûn û leqefritêyan bû .. Mamrêk gîj û larelar xoy be dergay kulanekeyda dekrid, wek bllêy le dozînewey cûckekanî hîwabrribûbêt. Pole Ebabîlekan peydabûnewe… Berrakirdin xoy geyande dîwarêk, dengî bombayek, dukellêkî xest û sûrbaw, berew Asman … Xest xest wek tem nîşte ser rasterrêgey kanî şêx û bamok … Her çon bû xoy geyande Mallî ser suçî dûrryaneke …
– Malleke.. Malleke .. Kesêk le Malle?
Dengêk le jêrxanekewe: bellê, ewe kêye?
P.m: mnim, yarmetîm dewêt.
Pyaweke: kurrm, were Xwarewe.
P.mi : ger hetane çend Nanêkim dewêt?
Pyaweke rû le Kçekey: adey Kçim, çend muçenanêkî bo bhêne.
P.mi : ger gûnîyekîştan hebê zor çake.
Pyaweke: eme bo kê debêt, eger bo Pasdar û Pêşmerge bêt, natdemê?!
P.mi : bo jin û Mnallî Pêşmergekanî hizbî dêmokrat debêt, lêyanqewmawe û le tirsî Pasdar lêre gîryaniXwarduwe. Bê Nan û xorak, lejêr bombaran û le tirsî Pasdar nazanin çîbken, yarmetî êwe manan nebêt, hîçî dîke şiknaben .
Pyaweke : başe kurrm ême çî bkeyn, le derewe Xellk zor kujrawe?
P.m: bêendaze le Xellk û le Ajell. Kîmyayye .. Kîmyayî,
agadarbin, her frrokekan bwaryanda brron, lêre memênin. Min derrom, zor supas, Malltan awa.
Xoy geyande çend Mallêkî dîke, hendêk zîndû, hendêkîş
Nîwegyan û mirdû. Le (kanî şêx) gunîyek Nanî kokirdewe. Jin û Mnallekan le birsa pelamarî gunîyekeyan da.. Dengî Ebabîlekan û teqînewe, jin û Mnallekan le tirsa Nanekeyan le bîrçû, kşanewe nêw jêrxaneke.
P.mi : ewe nîwey bo êwe. Çend sîgarêkim bdenê bo mam Tofîq.
Jneke : hey ro, bexuday ew ‘ebdulayey mnîş, be selametî derbaznabêt.
P.mi : min debêt brom, derga bigrin û ger Pasdar hatin, xotan
wa lêbken ke ‘îraqîn û lêyan tênagen. Be dest û demuçaw, wellamyan bdenewe.
Jneke : kurrm agat lexot bêt, be mam Tofîq bllê, ger burdman nema, ba herke tarîkdahat, bête laman û ta Pasdar
Neygirtûyn, pêkewe berew şwênêk bçîn.
Girmey frroke û şrîxey bomba, xanûy ruxaw û cestey sûtaw û awsaw, camedanî û mişkî şêwawî Pyawan, serpoşî krawey jnan, pirrçî allozkawî Kçan, destî girmoley Mindallan, çawanî sûrhellgerraw, le naxîda beramber serkirdekan, hêndey dîke rik û bêzaryan coşdeda. Wşey Pêşmerge îdî le hoşîda, watay caranî nebû. Wek bûnewerêkî pîs û gendell seyrî xoy dekrid û be şermezarîyewe areqey raburdûy derdeda…
– min çend gewc bûm, gerranewem paş xopîşandaneke bo nêwşar û xodanedestî be’sîyekan, zor lem tawanbarîye baştirbû, her çon buwaye, lewêda tenya Kesayetî xot dekuşt, bellam êsta, berbûkîy leşkirêkt kirduwe, ke hezar û çwarsed Sall lemewber, em şarey le xwên gewzanduwe. Lewaneye ême paşmawey ewane bîn, ke xoyan bedestewhdawe.
(Dengî bombayek rayçenand, xoy helldaye ew dîw Dergekewe)
Mam Tofîq: kurrm mawî?
P.m: bellê mame.
Mam Tofîq : le derewe çi xebere?
P.m: bllêm çî, ştî wa le mêjûda qed rûynedawe, awa birrwa zor
P.m: her wabuwe, ke Rojgar bûbête topî gewcan, ewa galltecaryek berpabuwe. Kotaîy her şerrêkyan wêranî şarêk buwe û debêt.
MamTofîq : wa dunya tarîkdahat, ême çî bkeyn ?
P.mi :berrast le bîrimçû, re’na xanim wtî “babêne laî ême, êre le qerax şarewe nzîktre, çi be man û çi be mirdin ba pêkewebîn”. Ewe hendêk Nanim botan hênawe, min brîndarbûm, laqekanim sutawn, hestdekem, çawekanim lêlldebin. Min şerrmezarm, ke leme zyatir natwanim harîkarîtan bkem. Ta jêrxanekey dîke, ta lay ewan, min letektan dêm. Îdî lewêwe min derrom, bellku Mallî xoman
peydabkem, hêşta nembînîwun, ger mabin başe?!
Demêk bû, dengî frokan le Asman brrabû, le gişt layekewe hawar û rorro, Asmanî detenî .. Kes neydetwanî firyay Kes bkewêt .. Her çon bû, ew mam Tofîq û ewanî geyande jêrxanekey dî, dengî giryan û xoşî yekdî bînînewe têkell bûbû. Ewîş qurrgî pirrbûbû le giryan, leyek katda turreyî le serkirdekan û şermezarî beramber Mindallanî naw jêrxaneke bepêçewaney yekdîyewe fşarîyan dexisteser. Birryarêkî sextibû, qollî mam Tofîqî girt û kêşaye ewlawe ..
Mam Tofîq, min derrom, ger em care derbazbûyn, ewa Rojêk dêt, yekdî debînînewe, benyazî dîdar.
Mam Tofîq û jnekan: Xwat letek kurrm, bexêrbçît. Xwa agadartibêt, bellku Kesukareket le jyanda mabin, brro bellku firyay ewanîş bkewî, brro, kurrm brro, Xwa agadart bêt ..
Le jêr perdey reşî Şewezengda, şar tenya le goristan û wêrane deçû, wirde wirde balambo û şnirwê û şram lenêw Xem û pejareda kurr kurr deçûnewe û sîmayek le şar nemabû, dengî traktor û giryanî Mnall û denge deng, Mrovî wrrukasdekrid.. Le ‘şehîdan’ewe bo şnirwê, le bamok û ‘bawekoçek’ewe bo Çnare û mordîn, le gişt layekewe korrewêk çraydestî berrêwebû, kiz kiz desutan, dekewtin û dekujanewe. Detgut letek laîtî sûrî frrokekan çawşarkêyane, ewan derdekewtin û eman dekujanewe, ewan derroêştin û eman helldekranewe..
Dengekan yekdîyan debrrî û leyek deallan û hawar û nzayan begwêy kerrrî Asmanda deçrî: “‘elî..”, “azad..”, “xecê..”, “babe..”, “daye..”, “xale..”, “purê..”, “ey hawar bezeyî”, “le kwêwe bêm..”, “daye.. Babe min detrisêm..”, “Rolle êwe brron, min Twanay rêkirdnim nemawe..”, “daye.. Daye..”…
Hawarêk, qîjeyek, gerrek be gerrek, Şeqam be Şeqam, Mall be Mall, pirr begerûy şar, derd û zuxall… “Hellebce bû be gomî xwên.. Pênc hezar henase xinkan.. Pênc hezar hîwa cwanemrg .. Pênc hezar bomba fruşran.. Pênc hezar bilyard dolar, le bankekanî Sermaye xzênran, hawar .. Hawar .. Hawar… Kwa Mrovayetî.. Hawar.. Hawar…