Raportî Tanganîka :Namey Çwarem

Raportî Tanganîka

Nazm Hîkmet

w. le Farsîyewe: Hejên

Namey Çwarem

lewaneye Balldarekan le Îstenbul û Mosko’we bên bo Darulislam

Balldarekan begşitî labela derron

bellam Frrokekey min yekemîn Frrokeye, ke le Mosko’we hatuwe,

yekemîn Îstenbul’îş bûm,

bonî Efrîkam hellmijî

bonî Efrîkay gewrey reş;

bonî Byabanî gewre, Gyanleberanî gewre, Xorî gewre, Baranî drişt û Estêrey drişt dedat.

benêwan Darxurma û Drextî Mozda hatîne Şar.

€ûyne Akwarîwm’êk ta Êaw birrka sewze û

ta Çaw karka germ.

Darulislam le Xoraway Deryalûşî Hîndî’daye

pêş Îslam, Êetey deryayî û Bazirgananî ‘Ereb be Ebroy reşewe lem Kenare dabezîn

paş ewanîş, Çetey deryayî dîke û Bazirgananî dike ewanî dîke Ebroyan bor bû.

bellam ewrro gring nîye.

“Daralislam” nêwendî “Tanganîka”ye.

Tanganîka,

Tanganîka, Tanganîka

Goranîyek detwanê bem core destipêbka,

Awazî Tam Tam,

Tanganîka, Tanganîka,

Xembaranî, Şadanî, Jîranî, Dêwananî,

Keskanî, Sûranî, Zerdanî, Sipyanî, Reşanî *,

Tanganîka, Tanganîka …

dezanî,

Tanganîka le Başûrî Xorhellatîy Efrîkaye,

nzîkey de Milyon Mrov, zyad le Sed û Bîst Hoz

Musullman, Krîst, Bitpersit.

dezanî,

gringitrîn Berhemî: Qawe, Ga û Gyay “Sîzall”e

Gellakanî Sîzall Çeqoy sewz û rutin

Rês û Gurîs û Gunye’yan lê deçnin,

dezanî,

dezanî pêş Geştekem,

hîç ştêk lemanem nedezanî,

dezanî,

Geştêk ke letek toda leser Nexşe kirdman

leyadte Keştîyekeman sê Çarokeyî bû, Binmîçî Kemanî

Nîgarî zêrrîne Kîjî pêşewey le to deçû,

leser Allakey Honrawem bo to nûsî

le Deryada Masî Çawzimrrud’man girt

Balldarî Ball çar leser Burcekey nîştnewe.

le Kenarewe,  Meymun Mozbaranyankirdîn

Çarokeman hellda û be Derya germakana têperrîn

surraynewe û le Torrî nîwerrwanan xoman rizgarkird ta geyiştîne Darulselam.

Geştêk ke leser Nexşe letek toda kirdman le yadte

le Darulselam letek ” Serbazêkî gumnawî” Tanganîkayî dwam.

le Bronzî darrêjraw bû û leser Laqe rût û barîkelekanî,

Çek bedest, le barî hêrişbirdinda bû.

le pişt Serî, Şeqam û Lengerge û berdemî Camxane,

lay rastî Telarî Bankêk û lay çepî Klîsayek,

pirsîm : ” hêrş bo ser kê debey ? “

gutî : ” Leşkirî Allmanya “

herwa gutî “ta destipêkî Cengî yekemî Cîhanî hî Allmanya bûyn.

” Îngiltere hat û Fermandeyî girtedest, hêrişmankirde ser Allmanya,

Allmanya çû û  Îngiltere hat,

Îngiltere le Hejdewe ta Êest û Dû lêre ma

Sallî Şest û Dû Brîtanya’man wederna”

herwa gutî ” Komarêkî azadîn.”

gutî û bêdeng bû

Darulselam Şarewanîyekî cwane.

Şeqame serekîyekanî xawên û rêkin

Gerrekêkî gewrey Hîndî heye.

Hîndekan be bazirganîyewe xerîkin

eger bitwanin tenanet Awî Deryaş dekene Şûşe û deyifroşn.

“Tanganîka”îş Dujminî Bazirgananî Hîndîye,

pêştir tenya Spîpêştekan rêyanpêdedra,

henûke hem Nawekey gorrawe û hem Daniştwanî

Koşkî Serokkomarî,

caran Binkey Fermandarî Brîtanî bû,

Kolêjêk, Çil û Heşt Hezar Xwêndinkar, gişt Tanganîka’îyn û

Mamostakan Brîtanî

Klîsakan, Mizgewtekan, Koşkekan, Hutêlekan û Nwênerekan**.

Nwênergey*** Sovyet le Ballaxaneyekdaye, ke le Musullmanan bekrêgîrawe û

leser Dergekey be Rênûsî ‘Erebî “bsim Alleh” nûsrawe,

Tram û Otubus û hî dîke dyarnîn,

bellam Otumebêl le gişt Markekan,

Sukanî hemûyan lelay rasteweye

be şêwey Brîtanî.

Şovêranî Tanganîkayî zor şarezan

Şar ‘Kabarêt’êkî heye, ke ta Beyanî kraweye.

Tanganîkayyekan, ewaneyan ke gelîy û sakarn, leser Zemin dexewn û radebin

le Keprî hesîrçna,

Zmanî Fermî Îngilîzî û “Suhîlî”ye

le sertaserî Tanganîka, tenya yek Endazyarî Tanganîkayî û

Sê Pzîşk hen

Min Serxoşî Tanganîkayî’mi nedî

gişt Serxoşekan Spîpêst bûn.

Spîpêstî bêkarm nedî

gişt Bêkarekan Tanganîkayîn

ewaneş ke le Sererrêgekan, Şêrî le dar taşraw be Geştyaran defroşn, Tanganîkayîn

Efserî Tankanîkayî’mi dît, Serokkomarî Tanganîkayî û Mamostay tanganîkayî

“Nayerere”î Serokkomar be Çawanî ramawî Mamostayek.

le gişt Dîwarekanewe temaşa deka,

lenêw çêwekeyda, lepşit Şûşewe danîştuwe û xoy beser Goçane desk spîyekeyda dadawe.

Polîs’m dîtin, ke Tanganîkayî bûn.

le Bankekanda Fermanberî Tanganîkayî’mi nedî

ya Spîpêst bûn ya Hîndî.

Meyifroşekan û kollberekan tanganîkayî bûn.

Gundîyekan û Şwanekan, Krêkaran û herwa Serokî Xêlekanîş :

lêre zorêk Klîte leserdeken, be reng û endazey corawcorewe

be Gulleng û bê Gullengewe,

ême Turkekan Klîteman le Yonayyekanewe wergirtuwe û leserî ‘Ereban’man na.

lewaneşe leserî Sudan’yanîş,

ewanîş nawyanete ser Efrîkayanî reş

ya ewan, ya Îngilîzekan, eger Îngilîzîyekan leseryan nabin

sermisûrrnamênêt, eger Espî deryayî Klîte leser bbînim.

Fêbrîwerî 1963

**********************************************

* le Deqe Turkî û Wergêrrane Farsîyekeyda tak bekarbrawe, bellam leberewey le Kurdîyekeda le Awellnaw cyabêtewe û Xwêner tûşî Sergerdanî nebêt, naçarbûm [Ko] bekarberm, wate Xembarî/ Xembaranî, Şadî/ Şadanî, Jîrî/ Jîranî, Dêwaney/Dêwananî Tanganîka ,

Keskî/Keskanî, Sûrî/Sûranî, Zerdî/Zerdanî, Spîy/Spîyanî, Reşî/ Reşanî Tanganîka,

** Nwêner : Sfîr

*** Nwênerge : Sfart

 

Raportî Tanganîka yekêke le dwahemîn Honrawekanî Nazm Hîkmet, çunke le Fêbrîwerî 1963 honrawetewe û Nazm Hîkmet le Cunî heman Sallda mirduwe. Em Raporte le şêwey de Hellbest-Nameda, arastey »Vera Tulyakova « hawsere Rusekey kirduwe, ke le Sallî 1960da letek Nazm Hîkmet hawserîy kirduwe.

Tanganîka, wek dezanin le katî geştekey Nazm Hîkmet da, dû Sall bû ke serbexoyî bedestihênabû û be pêşewayî » Julius Nyerere «  kewtbuwe nêw Wllatanî hawberjewendî Îngilîsî .. Ew Wllate le Sallî 1962da be rêkewtinî  »Zingbar « Komarî » tanzanya «î pêkhêbna û Julius Nyerere  wek serokkomarî danra.

www.hezheen.tk